تنظیم گری در حوزه تبلیغات محصولات سلامت محور با تاکید بر دارو و ارایه الگوی مطلوب برای نظام حقوقی ایران

تنظیم گری در حوزه تبلیغات محصولات سلامت محور با تاکید بر دارو و ارایه الگوی مطلوب برای نظام حقوقی ایران عنوان رساله ای است که توسط زهرا ابراهیمی، با راهنمایی هدی غفاری و با مشاوره سید قاسم زمانی و محسن نجفی خواه در سال ۱۴۰۰ و در مقطع دکتری دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

عنوان	تنظیم گری در حوزه تبلیغات محصولات سلامت محور با تاکید بر دارو و ارایه الگوی مطلوب برای نظام حقوقی ایران
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	زهرا ابراهیمی
استاد راهنما	هدی غفاری
استاد مشاور	سید قاسم زمانی، محسن نجفی خواه
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۰
دانشگاه	دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

تنظیم گری از مفاهیم نوظهور در حقوق عمومی است که اکنون به یکی از کار ویژه های دولت بدل گشته است. دولت که در گذشته در راس هرم تصمیم گیری بود، در شکل جدید دولت های پست مدرن همراه با دیگر بازیگران فعال عرصه اجتماع امر تنظیم گری را سامان می دهد. تنظیم گری در تبلیغات محصولات سلامت محور به واسطه تاثیر گذاری این محصولات بر سلامت عمومی و فردی آحاد جامعه مهم تلقی شده و دولت ها باتوجه به نظام حقوقی–سیاسی خویش و دیگر عوامل اقتصادی و اجتماعی الگوهای متمایزی برای سامان بخشی به این بازار انتخاب کردند. در واقع، تنظیم گری در این حوزه یعنی نظارت پیشینی و پسینی بر کلیه فعالیت های اطلاعاتی و مجاب کننده صنایع سلامت که با هدف تاثیرگذاری بر انتخاب و خرید مردم انجام می شود. در ایران علی رغم سابقه قانون گذاری درمورد تبلیغ محصولات سلامت محور، روزانه شاهد تخلفات تبلیغاتی بوده که خسارت های مالی و جسمی شهروندان را نیز به همراه دارد. در این پژوهش با روش کیفی به توصیف و تبیین الزامات، قوانین، مقررات و ساختارهای نظارت بر تبلیغات محصولات سلامت محور به ویژه دارو، در نظام بین الملل و نیز در کشورهای ایالات متحده، بریتانیا، چین، ترکیه و کوبا پرداخته شد. در ادامه با روش مطالعه تطبیقی نظام های بررسی شده، با نظام تنظیم گری ایران در تبلیغات محصولات سلامت محور مورد سنجش قرار گرفت. براساس این مطالعه، فقدان مرجع واحد در صدور مجوز تبلیغات، اختلاف در صلاحیت های اداری، پراکندگی قوانین و مقررات و انفعال در نظارت های شبه قضایی و قضایی اصلی ترین چالش های سازوکارهای تنظیم گری تبلیغات محصولات سلامت محور در ایران است. در حوزه محصولات دارویی نیز آیین نامه فعلی محدودیت های کافی برای شرکت های دارویی در معرفی دارو به پزشکان و متخصصان پیش بینی نکرده است. از این رو، در ایران ضروری است، ضمن تاکید بر تنظیم گری دولتی در حوزه محصولات سلامت محور، برای حفظ حقوق مصرف کنندگان ابتدا در قوانین و مقررات اصلاحاتی صورت بگیرد و به عناصر مطلوب در تبلیغات، شفاف تر و دقیق تر از آنچه هست، تصریح شود. دوم، آیین نامه های اجرایی لازم تصویب شده تا صلاحیت مراجع نظارتی و مرجع صدور مجوز تبلیغات محصولات سلامت محور مشخص گردد. در بعد اجرایی نیز، نهادهای تنظیم گر یعنی سازمان غذا و دارو، سازمان نظام پزشکی، وزارت بهداشت– درمان و آموزش پزشکی، وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی و سازمان صداوسیما با یکدیگر مشارکت ساختاری داشته باشند. در آخر، سازوکارهای نظارت مردمی و پیگیری آن از سوی نهادهای شبه قضایی و قضایی تعریف و ترویج شده و احکام صادره اعلام عمومی گردد تا بتوان بر تبلغات افسار گسیخته محصولات سلامت انتظام بخشید.

ساختار و فهرست رساله

مقدمه

فصل اول: تبارشناسی اصطلاحات تنظیم گری و تبلیغات محصولات سلامت محور

مبحث اول: مفهوم تنظیم گری

مبحث دوم: تعریف محصول سلامت محور در حوزه سلامت

مبحث سوم: تبلیغات برای محصولات دارویی – تاریخچه، تفاوت ها و روش ها

فصل دوم: تنظیم گری تبلیغات محصولات سلامت محور در سطح جهانی و منطقه اروپا

مبحث اول: اقدامات سازمان های بین المللی

مبحث دوم: اقدامات نهاد های فراملی

مبحث سوم: تنظیم گری تبلیغات محصولات سلامت محور در منطقه اروپا

فصل سوم: روش های تنظیم گری تبلیغات محصولات سلامت محور در کشور های نمونه

مبحث اول: تبلیغات محصولات سلامت محور

مبحث دوم: تبلیغات و معرفی محصولات دارویی

فصل سوم در یک نگاه

فصل چهارم: ایران، راهکارها و چالش ها در سازوکار های تنظیم گری تبلیغات محصولات سلامت محور

مبحث اول: سیری در قوانین و مقررات

مبحث دوم: ارایه الگوی مطلوب در تنظیم گری تبلیغات محصولات سلامت محور در ایران

نتیجهگیری

فهرست منابع

کلیدواژه ها

• تنظیم گری
• تبلیغات
• دارو
• دولت
• سلامت
• نظارت
• محصولات سلامت محور