تهدید در حقوق کیفری ایران
تهدید در حقوق کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط نرگس عمادی کاتب، با راهنمایی جلال الدین قیاسی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
 | |
| عنوان | تهدید در حقوق کیفری ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | نرگس عمادی کاتب |
| استاد راهنما | جلال الدین قیاسی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
چکیده
تهدید (Threat) به عنوان یکی از جرایم پیچیده از جمله عوامل عمده و مهم سلب امنیت روانی و اراده آزاد افراد جامعه می باشد. تهدید از جمله موضوعات مهم و گسترده ایست که حقوقدانان در حوزه های مختلف از جمله حقوق جزاء، حقوق مدنی، حقوق بین الملل و سایر قوانین به آن پرداخته اند.در قوانین کیفری ایران نیز تهدید تحت عناوین و مصادیق گوناگون و گسترده ای از جمله تهدید به عنوان یک جرم مستقل (موضوع مواد ۶۶۸ و ۶۶۹ و ۶۱۷ قانون تعزیرات)، تهدید در معاونت (موضوع ماده ۱۲۶ ق.م.ا.)، تهدید در اکراه (موضوع ماده ۱۵۳ ق.م.ا)، تهدید در اجبار، تهدید به عنوان یکی از عوامل مشدده (موضوع ماده ۶۵۲ قانون تعزیرات) و ... بیان شده است.گستردگی تهدید در حقوق جزاء باعث شده تا در این پایان نامه تحت سه فصل مجزاء به بررسی برخی از مصادیق تهدید پرداخته شود. در ابتدا سعی نموده ایم در کنار تهدید به بررسی برخی از مهم ترین مصادیق آن از جمله: اخاذی و اکراه، اضطرار و ... به عنوان عوامل رافع مسیولیت بپردازیم. همچنین سعی نموده ایم برخی از مصادیق تهدید در حقوق جزای عمومی را در قالب (تهدید در معاونت و تهدید در اکراه) بررسی نماییم. تهدید در معاونت که در واقع می توان آن را یکی از مصادیق تحریک دانست بر خلاف تهدید در اکراه از عوامل رافع مسیولیت کیفری نمی باشد و شخص تهدیدشونده نیز مجازات می گردد.اما برخی از مصادیق تهدید در حقوق جزای اختصاصی تحت عنوان جرمی مستقل و بدون توجه به وقوع جرم دیگر و صرف تهدید توسط قانونگذار ذیل فصل بیست و دوم (مواد ۶۶۸ و ۶۶۹) قانون تعزیرات جرم انگاری شده است.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۲
سوال اصلی ۳
سوالات فرعی ۳
فرضیه ها ۳
اهمیت تحقیق ۴
اهداف تحقیق ۵
پیشینه تحقیق ۵
روش تحقیق ۶
ساماندهی تحقیق ۶
فصل اول: کلیات ۸
مبحث اول: مفهوم شناسی ۹
گفتار اول: تهدید ۹
بند اول: مفهوم لغوی تهدید ۹
بند دوم: مفهوم اصطلاحی تهدید ۱۰
بند سوم: انواع تهدید ۱۱
الف: تهدید بدون تقاضا ۱۱
ب: تهدید همراه با تقاضا ۱۲
بند چهارم: علت توجه به اکراه ، اجبار و اضطرار ۱۲
گفتار دوم: اکراه ۱۴
بند اول: مفهوم لغوی اکراه ۱۴
بند دوم: مفهوم اصطلاحی اکراه ۱۵
الف: مفهوم اصطلاحی اکراه از منظر فقها ۱۵
ب: مفهوم اصطلاحی اکراه از منظر حقوقدانان ۱۵
بند سوم: اقسام اکراه ۱۷
الف: تقسیم اکراه بر مبنای کیفیت اعمال فشار ۱۷
۱ اکراه مادی ۱۸
۲ اکراه معنوی ۱۸
ب: تقسیم بندی اکراه بر مبنای زوال یا عدم زوال رضا ۱۸
۱ اکراه ملجی ۱۸
۲ اکراه غیر ملجی ۱۹
بند چهارم: شرایط تحقق اکراه ۲۰
گفتار سوم: اضطرار ۲۲
بند اول: مفهوم لغوی اضطرار ۲۲
بند دوم: مفهوم اصطلاحی اضطرار ۲۳
الف: مفهوم اصطلاحی اضطرار از منظر فقها ۲۳
ب: مفهوم اصطلاحی اضطرار از منظر حقوقدانان ۲۴
بند سوم: شرایط تحقق اضطرار ۲۴
الف: شرایط مربوط به خطر و تهدیدی که شخص را دچار اضطرارمی نماید ۲۵
ب: شرایط مربوط به عکس العمل مضطر ۲۶
گفتار چهارم: اجبار ۲۷
بند اول: مفهوم لغوی اجبار ۲۷
بند دوم: مفهوم اصطلاحی اجبار ۲۸
بند سوم: انواع اجبار ۲۸
الف: اجبار مادی ۲۹
۱ اجبار مادی داخلی ۲۹
۲ اجبار مادی خارجی ۲۹
ب: اجبار روانی ۳۰
۱ اجبار روانی داخلی ۳۰
۲ اجبار روانی خارجی ۳۰
بند چهارم: شرایط تحقق اجبار ۳۱
گفتار پنجم: تفاوت اضطرار با اکراه و اجبار ۳۳
گفتار ششم: اخاذی ۳۴
بند اول: مفهوم لغوی اخاذی ۳۴
بند دوم: مفهوم اصطلاحی اخاذی ۳۵
مبحث دوم: مبانی جرم انگاری تهدید ۳۵
مبحث سوم: تاریخچه تهدید در حقوق کیفری ایران ۳۸
گفتار اول: تاریخچه تهدید موضوع ماده
ق م ا ۳۸
گفتار دوم: تاریخچه تهدید موضوع ماده
ق م ا ۴۰
گفتار سوم: تاریخچه تهدید به عنوان یکی از مصادیق معاونت ۴۲
فصل دوم: تهدید به عنوان جرم مستقل (ماده
و ۶۶۹) ۴۴
مبحث اول: بررسی ماده
ق م ا ۴۶
گفتار اول: عنصر قانونی ۴۶
گفتار دوم: عنصر مادی ۴۷
بند اول: رفتار مجرمانه ۴۸
الف: موضوع جرم در ماده
ق م ا ۵۰
ب: موضوع تهدید در ماده
ق م ا ۵۱
بند دوم: شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق جرم اخذ به عنف و اکراه ۵۱
الف: ملزم نمودن دیگری به دادن نوشته یا سند ۵۲
ب: ملزم نمودن دیگری به امضا یا مهر نوشته یا سند با جبر و قهر یا با اکراه و تهدید۵۴
ج: اخذ سند یا نوشته ای که متعلق به او (شخص تهدید شده) یا سپرده شده به
اوست باجبر و قهر یا با اکراه و تهدید (عنف) ۵۷
۱ اخذ سند یا نوشته متعلق به مجنی علیه به عنف و اکراه ۵۷
۲ اخذ سند یا نوشته سپرده شده به مجنی علیه به عنف و اکراه ۵۷
بند سوم: نتیجه حاصله ۶۳
بند چهارم: رابطه سببیت ۶۴
گفتار سوم: عنصر روانی ۶۵
بند اول: سوءنیت عام ۶۶
بند دوم: سوءنیت خاص ۶۶
بند سوم: انگیزه ۶۸
گفتار چهارم: ضمانت اجرا و مجازات مرتکب ۶۸
مبحث دوم: بررسی ماده
ق م ا ۶۹
گفتار اول: عنصر قانونی جرم تهدید موضوع ماده ۶۶۹ ۷۰
گفتار دوم: عنصر مادی جرم تهدید ۷۰
بند اول: رفتار مرتکب ۷۱
بند دوم: شرایط و اوضاع و احوال تحقق جرم تهدید ۷۴
الف: موضوع تهدید در ماده
ق م ا ۷۴
۱ تهدید به قتل ۷۴
۲ تهدید به انواع ضرر ۷۶
الف: تهدید به ضررهای نفسی ۷۶
ب: تهدید به ضررهای شرفی ۷۷
ج: تهدید به ضررهای مالی ۷۷
۳ تهدید به افشای سر ۷۸
ب: طرف تهدید ۸۰
ج: خواسته تهدید ۸۴
بند سوم: نتیجه ۸۷
گفتار سوم: عنصر روانی جرم تهدید ۸۸
بند اول: سوءنیت عام بند ۸۹
بند دوم: انگیزه ۹۰
گفتار چهارم: ضمانت اجراها و مجازات جرم تهدید ۹۰
مبحث چهارم: تعدد جرم ۹۳
گفتار اول: عملی شدن تهدید توسط تهدیدکننده ۹۳
فصل سوم: تهدید به عنوان سبب(معاونت و سبب اقوی از مباشر) ۹۸
مبحث اول: معاونت در قانون مجازات اسلامی ۱۰۲
گفتار اول: تعریف معاونت ۱۰۲
بند اول: مفهوم لغوی معاونت ۱۰۲
بند دوم: مفهوم اصطلاحی معاونت در جرم ۱۰۲
گفتار دوم: عنصر قانونی معاونت در جرم ۱۰۳
۱ مجرمانه بودن عمل اصلی ۱۰۴
۲ تابعیت آثار و نتایج معاونت در جرم از جرم اصلی ۱۰۵
گفتار سوم: عنصر مادی معاونت در جرم ۱۰۶
بند اول: رفتار معاون در جرم ۱۰۷
الف: معاونت از طریق وادار نمودن دیگری به ارتکاب جرم ۱۰۷
ب: معاونت از طریق ساخت یا تهیه وسایل ارتکاب جرم یا ارایه طرق ارتکاب جرم ۱۰۷
ج: معاونت از طریق تسهیل جرم ۱۰۷
بند دوم: شرایط و اوضاع و احوال حاکم بر معاونت در جرم ۱۰۸
۱ وحدت قصد: ۱۰۸
۲ وجود تقدم یا اقتران زمانی بین رفتار معاون و مرتکب جرم ۱۰۹
۳ تحقق رفتار مجرمانه در معاونت در جرم ۱۰۹
۴ تحقق معاونت به شکل یکی از مصادیق بیان شده در ماده ۱۱۰
بند سوم: رابطه سببیت بین رفتار معاون جرم و جرم ارتکابی ۱۱۱
گفتار چهارم: عنصر روانی معاونت در جرم ۱۱۱
گفتار پنجم: مجازات معاونت در جرم ۱۱۴
مبحث دوم: تهدید در معاونت ۱۱۵
گفتار اول: تهدید در معاونت در سایر قوانین کیفری دنیا ۱۱۶
گفتار دوم: مفهوم تهدید ۱۱۷
بند اول: مفهوم لغوی تهدید ۱۱۷
بند دوم: مفهوم تهدید در معاونت ۱۱۸
گفتار سوم: شرایط تحقق تهدید به عنوان یکی از مصادیق در معاونت جرم ۱۱۹
۱ تهدید باید موثر باشد؛ ۱۱۹
۲ تهدیدکننده باید توانایی بر عملی کردن تهدید را داشته باشد؛ ۱۱۹
۳ از لحاظ قصد مجرمانه (عنصر روانی)، تهدید باید عمدی باشد؛ ۱۲۰
۴ وجود رابطه سببیت بین تهدید و نتیجه مجرمانه اصلی؛ ۱۲۰
۵ تهدید صورت گرفته باید صراحت داشته باشد؛ ۱۲۰
۶ تهدید باید مقدم بر جرم یا مقارن با جرم اصلی باشد؛ ۱۲۰
۷ شخص تهدیدشونده باید مخاطب موردنظر معاون جرم باشد؛ ۱۲۰
۸ تهدید باید نامشروع و غیر قانونی باشد؛ ۱۲۱
۹ مشخص بودن طرف تهدید؛ ۱۲۱
۱۰ معیوب نبودن اراده مرتکب جرم (تهدیدشونده) ۱۲۱
مبحث سوم: تهدید در اکراه ۱۲۳
گفتار اول: ویژگی های تهدید در اکراه ۱۲۳
۱ تهدید عادتا قابل تحمل نبودن نباشد؛ ۱۲۳
۲ تهدید در اکراه باید موثر باشد؛ ۱۲۳
۳ تهدیدکننده (مکرِه) باید توانایی عملی کردن تهدید را داشته باشد؛ ۱۲۳
گفتار دوم: وجوه افتراق بین تهدید در معاونت (موضوع ماده ۱۲۶) با تهدید
در اکراه (موضوع ماده ۱۵۱) ۱۲۴
مبحث چهارم: اکراه در قتل ۱۲۵
گفتار اول: سابقه اکراه در قتل ۱۲۶
گفتار دوم: اکراه در قتل از نظر فقها ۱۲۷
بند اول: نظریه اول ۱۲۷
بند دوم: نظریه دوم ۱۳۰
۱ نظر آیت الله خویی: ۱۳۰
۲ نظر آیت الله مرعشی شوشتری: ۱۳۱
دلیل اول: صحیحه زراره ۱۳۱
دلیل دوم: روایات تقیه ۱۳۲
گفتار سوم: اقسام اکراه در قتل ۱۳۲
بند اول: اقسام اکراه بر مبنای شدت و ضعف تهدید ۱۳۳
۱ تهدید به مادون نفس ۱۳۳
۲ تهدید به قتل ۱۳۳
۳ تهدید به بیشتر از قتل ۱۳۴
الف: تهدید به قتل شدیدتر ۱۳۴
ب: تهدید به قتل بیش از یک نفر ۱۳۴
بند دوم: اقسام اکراه بر قتل بر مبنای شخصیت مجنی علیه (مقتول) ۱۳۵
۱ اکراه بر خودکشی ۱۳۵
الف: حالت اول ۱۳۵
ب: حالت دوم ۱۳۶
ج: حالت سوم ۱۳۶
۲ اکراه بر قتل خویشتن ۱۳۶
۳ اکراه بر قتل شخص ثالث ۱۳۷
بند سوم: اقسام اکراه در قتل بر مبنای شخصیت مکره ۱۳۷
۱ اکراه شخص عاقل و بالغ ۱۳۷
۲ اکراه مجنون یا طفل غیر ممیز ۱۳۷
۳ اکراه طفل ممیز ۱۳۸
گفتار چهارم: اکراه در قتل در سایر نظام های حقوقی ۱۳۸
۱ اکراه در قتل در قانون جزا ایالات متحده آمریکا ۱۳۹
۲ اکراه در قتل در قانون جزای انگلیس ۱۳۹
۳ اکراه در قتل در قانون جزای فرانسه ۱۴۰
گفتار پنجم: اکراه در قتل از منظر فقهای اهل سنت ۱۴۰
گفتار ششم: اضطرار در قتل ۱۴۱
گفتار هفتم: اجبار در قتل ۱۴۱
گفتار هشتم: آمریت در قتل ۱۴۲
مبحث پنجم: تداخل تهدید به عنوان مصداقی از ماده
با ماده
و
۱۴۳
نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۴۸
فهرست منابع ۱۵۳
کلیدواژه ها
- اجبار (حقوق)
- اخاذی
- حقوق جزا
- اکراه
- تهدید در امور کیفری
- مسیولیت کیفری
- تهدید (روان شناسی)
- کیفرشناسی
- جرم شناسی
- مسیولیت(حقوقی)
- جمهوری اسلامی ایران