جایگاه جرایم سازمان یافته فراملی در نظام حقوق بین الملل و نحوه مقابله با آن در اس–ناد بین المللی و رویه دولت ها با مطالعه موردی ایران


جایگاه جرایم سازمان یافته فراملی در نظام حقوق بین الملل و نحوه مقابله با آن در اس–ناد بین المللی و رویه دولت ها با مطالعه موردی ایران عنوان رساله ای است که توسط محمد محمدی، با راهنمایی علی پورقصاب امیری و با مشاوره حسن سلیمانی در سال ۱۳۹۹ و در مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان دفاع گردید.

جایگاه جرایم سازمان یافته فراملی در نظام حقوق بین الملل و نحوه مقابله با آن در اس–ناد بین المللی و رویه دولت ها با مطالعه موردی ایران
عنوانجایگاه جرایم سازمان یافته فراملی در نظام حقوق بین الملل و نحوه مقابله با آن در اس–ناد بین المللی و رویه دولت ها با مطالعه موردی ایران
رشتهحقوق بین الملل
دانشجومحمد محمدی
استاد راهنماعلی پورقصاب امیری
استاد مشاورحسن سلیمانی
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۹
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان


چکیده

در عصر حاضر جرایم سازمان یافته همواره تهدیدی برای جامعه بین الملل در سطوح مختلف به شمار می آیند. وقوع اینگونه جرایم به ویژه فراتر از حریم جغرافیایی کشورها موجب گردیده تا جنبه بین المللی آنها بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. به طوریکه کشورها و نهاد های بین المللی را بر آن داشته تا در جهت برقراری، حفظ نظم و امنیت داخلی و بین المللی اقدامات پیشگیرانه را اتخاذ نمایند. صرف تصویب کنوانسیون ها و معاهدات بین المللی است. جرایم سازمان یافته جرایمی هستند که به طور سازماندهی شده در یک ساختار هرمی و به صورت گروهی حول یک یا چند هدف تعیین شده با انگیزه مالی ارتکاب می یابند. در صورتی که فراتر از قلمرو یک دولت باشند، وصف فراملی به خود می گیرند. اجماع جهانی در کنوانسیون های مربوط به مبارزه با این نوع جرایم تا حدی توانسته است به مبارزه جمعی علیه این جرایم کمک نماید. در رساله حاضر ابتدا به شیوه توصیفی– تحلیلی به بررسی معاهدات بین المللی ذیربط در خصوص جرایم سازمان یافته و سپس به بررسی این مساله پرداخته شد که چگونه کشورها توانسته اند از طریق این معاهدات به مبارزه با جرایم مزبور اقدام نمایند. کارکرد اصلی معاهدات بین المللی سوق دادن کشورهای عضو به تبیین قانون گذاری علیه جرایم سازمان یافته در قالب ملی می–باشد. کشورها هم به صورت منطقه ایی و هم به شکل جهانی به اقدامات جمعی اقدام نموده اند که به نظر می رسد اقدامات منطقه ایی موفق تر بوده باشد که نمونه بارز آن را می توان در مجامع کشورهای اروپایی ملاحظه نمود. افزون بر آن یافته های این تحقیق نشان می دهد پدیده مجرمانه پدیده ایستا و ثابتی نیست، بلکه این پدیده همواره متاثر از عوامل و شرایط محیطی، پیشرفت فناورانه می باشد. مقررات حقوق بین المللی نتوانستند جرایم سازمان یافته را به طور کامل تحت پوشش قرار دهند. عناوین مجرمانه ای از قبیل جرایم سایبری، جرایم مرتبط با هویت، قاچاق اعضای بدن انسان، قاچاق اشخاص، جرایم علیه حیات وحش و جنگل و قاچاق اموال فرهنگی در حال بروز می باشند که رسیدگی به آنها مستلزم بازبینی در کنوانسیون مربوط به جرایم سازمان یافته فراملی می باشد. در رساله حاضر همچنین به رویکرد جمهوری اسلامی ایران در مقابله با جرایم سازمان یافته پرداخته شده است. در حقوق کیفری ایران به طور خاص به تبیین جرم انگاری علیه جرایم سازمان یافته پرداخته نشده است و قانون مجازات اسلامی به سردستگی در جرم انگاری اکتفا نموده است.

ساختار و فهرست رساله

چکیده ه مقدمه

بیان مسیله

بررسی ادبیات موجود به زبان فارسی

سوالات تحقیق

فرضیه ها

اهداف تحقیق

هدف کاربردی

جنبه جدید بودن و نوآوری رساله

روش تحقیق

روش گردآوری اطلاعات (کتابخانه ای واینترنتی)

فصل اول

کلیات، مفاهیم، ویژگی های جرایم سازمان یافته

در حقوق بین الملل

مبحث اول: مفهوم جرم سازمان یافته

گفتار اول: در حقوق داخلی کشورها

گفتار دوم: در حقوق بین الملل و اسناد بین المللی

گفتار سوم: در دکترین

مبحث دوم: ویژگی های جرایم سازمان یافته

گفتار اول: تشکل ساختار یافته

گفتار دوم: استمرار فعالیت ها در طول زمان

گفتار سوم: اهداف و انگیزه های مادی

گفتار چهارم: ارتکاب جرایم به صورت فراملی

مبحث سوم : روندها در جرایم سازمان یافته

گفتار اول: روندها در موضوعات

گفتار دوم: روند فعالیت ها

فصل دوم

نقش سازمان های بین المللی در مبارزه با جرایم سازمان یافته

مبحث اول: تبلور حقوقی جرایم سازمان یافته در سازمان ملل متحد :

مبحث دوم: انعکاس مبارزه با جرایم سازمان یافته در سازمان های بین الملل

گفتاراول : شورای اروپا

گفتار دوم: جی ۷/ پی

۴۵ گفتار سوم: اتحادیه اروپا

گفتار چهارم: سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (oecd)

گفتارپنجم: سازمان کشورهای آمریکایی (OAS)

مبحث سوم: استراتژی ضد مواد مخدر و راهکارهای مبارزه قانونمند با جرایم سازمان یافته

گفتار اول: استراتژی ضد مواد مخدر در کشورهای نیمکره غربی

گفتار دوم: ابتکارات بین المللی دیگر در مبارزه با جرایم سازمان یافته

گفتارسوم: توافقات دوجانبه بعنوان ابزاری برای مبارزه با جرایم سازمان یافته

گفتار چهارم: معاهده تجارت تسلیحات و پیشگیری از جرایم بین المللی ۲۰۱۳

مبحث چهارم: آثار جرایم سازمان یافته

گفتار اول: آثار سیاسی

گفتار دوم: آثار اقتصادی

گفتار سوم: آثار اجتماعی – فرهنگی

فصل سوم

نظریات پیرامون جرایم سازمان یافته و تعهد دولت ها

به حقوق جمعی و ملی

مبحث اول: نظریات پیرامون جرایم سازمان یافته

گفتار اول: نظریه توطیه بیگانه

گفتاردوم: نظریه بروکراسی

گفتار سوم: نظریه تشکیلات غیرقانونی

گفتار چهارم: نظریه حفاظت

گفتار پنجم: نظریه حک شدگی اجتماعی، سرمایه اجتماعی و شبکه های مجرمانه

مبحث دوم: رویکرد لجستیک و موقعیتی نسبت به جرایم سازمان یافته

مبحث سوم: مسایل نظری نوظهور

گفتار اول: حرفه مجرمانه در جرایم سازمان یافته

گفتار دوم: رابطه میان قومیت و جرم سازمان یافته

مبحث چهارم: تعهدات عام دولتها و اقدامات آنها در مقابله با جرایم سازمان یافته

مبحث پنجم: معاضدت های قضایی

الف– معاضدت قضایی

ب– اعطای معاضدت های پلیسی

گفتار اول: تعهد دولت به همکاری بین المللی

گفتار دوم: تعهدات دولت ها به طراحی نظام جامع آمار جنایی و تبادل اطلاعات

گفتار سوم: تعهدات اختصاصی دولت ها در پیشگیری از جرایم سازمان یافته

مبحث ششم: پیشگیری از فساد

الف– سیاست گذاری کلان و اجرای برنامه های پیشگیری از فساد

ب– تعیین نهاد مسیول پیشگیری و ساماندهی بخش دولتی

پ– استانداردسازی رفتار مقامات دولتی

ت– کارپردازی دولتی و مدیریت منابع مالی دولتی

ث– سازماندهی بخش خصوصی

مبحث هفتم: پیشگیری از پولشویی

الف– تشکیل نظام جامع نظارتی و کنترلی

ب– ایجاد مرکز ملی گردآوری، تجربه و تحلیل و انتشار اطلاعات پولشویی

مبحث هشتم: پیشگیری از قاچاق انسان

الف– تدوین سیاست ها، تدابیر و برنامه های پیشیگری از قاچاق انسان

ب– حمایت از قربانیان بالقوه و بالفعل قاچاق انسان

پ– اتخاذ تدابیر ویژه اجتماعی، فرهنگی و اطلاع رسانی

مبحث نهم: پیشگیری از قاچاق مواد مخدر

الف– پیشگیری از کشت، تولید و ساخت غیرقانونی مواد مخدر

ب– کنترل و نظارت بر تجارت ملی و بین المللی قانونی مواد مخدر

پ– ایجاد ترتیباتی در سطح ملی برای هماهنگی اقدامات پیشگیرانه

مبحث دهم: پیشگیری از تروریسم

الف– تعهدات دولت ها براساس قطعنامه ۱۳۷۳ شورای امنیت سازمان ملل

ب– تعهدات دولت ها در پیشگیری و سرکوب تروریسم در سایر اسناد

پ– همکاری و معاضدت جهت پیشگیری و سرکوب تروریسم

ت– پشتیبانی نکردن مستقیم و غیرمستقیم از تروریسم

ث– الحاق به کنوانسیون های ضد تروریسم

ج– ارایه گزارش به شورای امنیت و تشکیل کمیته ضد تروریسم

مبحث یازدهم: جرایم سایبری و مسیولیت دولت ها

فصل چهارم

رویه ایران در مقابله با جرایم سازمان یافته

مبحث اول: قوانین موضوعی ایران در همراهی با کنوانسیون پالرمو:

گفتار اول: قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲

گفتار دوم: قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۴

الف– انتخاب وکلای پرونده جرایم سازمان یافته از میان وکلای خاص

ب– عدم امکان تعقیب و تحقیق در جرایم منافی عفت سازمان یافته

پ– امکان جلب متهم در جرایم سازمان یافته

گفتار سوم: قوانین خاص

الف– قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح غیرمجاز مصوب ۱۳۹۰

ب– قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ۱۳۹۲

پ– قانون جرایم رایانه ای ۱۳۸۸

ت– قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم ۱۳۹۵

ث– قانون مبارزه با قاچاق انسان ۱۳۸۳

گفتار چهارم: جرایم سازمان یافته در رویه ی قضایی ایران

بند اول: عدم توجه به سازمان یافتگی عمل مجرمانه

الف– دادنامه ۱۱۱۵–۲۵/۱۰/۷۲ شعبهی اول دادگاه عمومی شهرستان ساری (با حکم ویژه قضایی)

ب– دادنامه ۸۳۸۷۱–۱۵/۱/۷۷ شعبه سیزدهم دادگاه انقلاب اسلامی تهران

بند دوم: توجه به سازمان یافتگی عمل مجرمانه

الف– دادنامه ۴۰۶۷۴–۲/۵/۷۵ شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی تهران

ب– دادنامه ۵۴۷۷۲–۲۴/۲/۱۳۷۶

گفتار پنجم: رسیدگی شکلی جرایم سازمان یافته در ایران

نتیجه گیری

فهرست منابع

کتب فارسی

منابع انگلیسی

کلیدواژه ها

  • جرایم سازمان یافته
  • کنوانسیون پالرمو