حقوق مخاطبان مطبوعات با تاکید بر حق احترام به حریم خصوصی اشخاص و حق تصحیح و پاسخگویی
حقوق مخاطبان مطبوعات با تاکید بر حق احترام به حریم خصوصی اشخاص و حق تصحیح و پاسخگویی عنوان پایان نامه ای است که توسط عبدالرسول سلطانی، با راهنمایی عباس اسدی و با مشاوره حسنعلی موذن زادگان در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | حقوق مخاطبان مطبوعات با تاکید بر حق احترام به حریم خصوصی اشخاص و حق تصحیح و پاسخگویی |
|---|---|
| رشته | حقوق ارتباطات |
| دانشجو | عبدالرسول سلطانی |
| استاد راهنما | عباس اسدی |
| استاد مشاور | حسنعلی موذن زادگان |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۰ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
چکیده
حقوق مخاطب از جمله حقوقی است که به دلیل گسترش کمی و کیفی رسانه های گروهی در سال های اخیر مورد توجه صاحب نظران حوزه حقوق و رسانه قرار گرفته است. اهمیت این حقوق زمانی دوچندان می شود که نقض آن ها تبعات منفی بسیاری بر حیثیت و شخصیت افراد وارد می کند. از جمله این حقوق حق احترام به حریم خصوصی و حق تصحیح و پاسخگویی اشخاص می باشند. مطبوعات به عنوان یکی از با سابقه ترین و مهم ترین وسایل ارتباط جمعی نقش گسترده ای در توسعه دموکراسی و انتشار اطلاعات ایفا می کنند؛ از جمله موارد حساسی که می تواند دستاویزی برای اصحاب رسانه در جهت منافع خویش قرار گیرد، دخالت در حریم خصوصی اشخاص است. برخی از روزنامه نگاران به دلایل مختلف سعی در افشای اطلاعات زندگی خصوصی دیگران دارند. قانون گذاران سازمان های بین المللی و کشورهای مختلف با وضع قوانین و مقرراتی در این زمینه، سعی در حفظ حریم و شخصیت اشخاص در برابر این رسانه ی پر جنب و جوش داشته اند. به طور کلی جدا از شیوه های جبران خسارت مادی و معنوی که در قوانین کشورها و اسناد بین المللی دیده می شود، شیوه جبران خسارت غیر مالی نیز وجود دارد که از آن به حق پاسخگویی یاد می شود. این شیوه نیز همواره راهکاری مناسب و کم هزینه برای احقاق حقوق مخاطبان به ویژه در زمینه حق حریم خصوصی مد نظر قانون گذاران بین المللی و داخلی در اکثر کشورها بوده و هست.این تحقیق سعی دارد با بررسی قوانین ایران در زمینه حقوق مخاطب در حوزه حریم خصوصی و حق پاسخگویی اشخاص در مطبوعات، و با اشاره به اسناد بین المللی و قوانین مطبوعاتی برخی کشورها، وضعیت ایران را در این حوزه بررسی و تحلیل کند.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
بند اول: بیان مسیله ۲
بند دوم: پیشینه تحقیق ۴
بند سوم: سوال ها و فرضیه های تحقیق ۵
بند چهارم: ضرورت و اهداف تحقیق ۶
بند پنجم: نوع و روش تحقیق ۷
بند ششم: مشکلات و تنگناهای تحقیق ۷
بند هفتم: سازماندهی تحقیق ۸
فصل اول: کلیات
گفتار اول: تعریف و مفهوم حقوق مخاطب ۱۰
بند اول: مفهوم و ماهیت حق: ۱۰
بند دوم: تعریف و مفهوم ارتباط ۱۱
بند سوم: تعریف و مفهوم مخاطب ۱۳
بند چهارم: سابقه تاریخی مخاطب ۱۶
بند پنجم: ویژگی های عمومی مخاطب رسانه ای ۱۹
بند ششم: مطبوعات به عنوان وسیله ارتباط جمعی ۲۱
الف: مختصری درمورد وسایل ارتباط جمعی ۲۱
ب: تعریف مطبوعات ۲۳
بند هفتم: تعریف و موضوع حقوق مخاطب ۲۵
بند هشتم: انواع حقوق مخاطب ۲۶
الف: آزادی بیان و عقیده ۲۶
ب: حق دسترسی به اطلاعات ۲۹
ج: احترام به حقوق اقلیت ها ۳۴
د: حق احترام به حریم خصوصی اشخاص و حق پاسخگویی در مطبوعات ۳۴
گفتار دوم: مبانی حقوق مخاطب ۳۵
بند اول: مبانی فلسفی حقوق بنیادین بشر ۳۶
الف: مفهوم حقوق طبیعی: ۳۶
ب: نظریه قرارداد محوری ۳۸
بند دوم: مبانی اسلامی حقوق بنیادین بشر ۳۹
بند سوم: محدودیت های حقوق بنیادین بشر ۴۰
بند چهارم: مبانی حق احترام به حریم خصوصی اشخاص و حق تصحیح و پاسخگویی ۴۱
الف: مبانی حق احترام به حریم خصوصی اشخاص ۴۱
۱– احترام به حیثیت و حرمت اشخاص ۴۱
۲– ایجاد و حفظ آرامش در زندگی خصوصی ۴۳
۳– مشوقی برای پیشبرد برنامه های دموکراسی ۴۴
ب: مبانی حق تصحیح و پاسخگویی ۴۴
۱– مسیولیت پذیری مطبوعات ۴۴
۲– شفاف سازی اطلاعات ۴۵
گفتار سوم: منابع حقوق مخاطب: ۴۵
بند اول: حقوق مخاطب در اسناد بین المللی ۴۵
الف: در اسناد بین المللی جهانی ۴۵
– اسناد بین المللی جهانی عام ۴۵
۱– اعلامیه جهانی حقوق بشر ۴۵
۲– میثاق های بین المللی ۴۷
الف– میثاق های بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۴۷
ب– میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ۴۹
– اسناد بین الملی جهانی خاص ۴۹
۱– اعلامیه کنفرانس عمومی یونسکو ۴۹
۲– اصول بین المللی اخلاق حرفه ای در روزنامه نگاری ۵۱
۳– پیش نویس قواعد اخلاق حرفه ای بین المللی توسط شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد ۵۲
۴– عهدنامه مربوط به حق بین المللی تصحیح ۵۴
ب: حقوق مخاطب در اسناد بین المللی منطقه ای ۵۴
۱– کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۵۴
۲– کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر ۵۶
۳– منشور آفریقایی حقوق بشر و مردم ۵۸
۴– اعلامیه اسلامی حقوق بشر ۵۸
بند دوم: حق مخاطب در حقوق داخلی ۶۰
۱– قانون اساسی ۶۰
۲– قانون مجازات اسلامی ۶۱
۳– قانون مطبوعات ۶۲
۴– قانون برنامه چهارم توسعه ۶۵
۵– پیش نویس میثاق اصول اخلاقی حرفه روزنامه نگاری ۶۶
۶– آیین نامه نویسندگان مطبوعاتی و خبرنگاران ۶۷
گفتار چهارم: انواع مخاطب ۶۷
۱– بر اساس سن ۶۹
۲– بر اساس جنسیت ۷۱
۳– بر اساس موقعیت اجتماعی ( علم، ثروت، قدرت) ۷۲
گفتار پنجم: ضمانت اجراهای ناشی از نقض حقوق مخاطب ۷۳
بند اول– ضمانت اجراها در اسناد بین المللی ۷۳
بند دوم– ضمانت اجراها در حقوق داخلی ۷۵
الف– ضمانت اجراهای کیفری ۷۵
۱– ضمانت اجراهای کیفری در حمایت از اشخاص حقیقی ۷۵
۲– ضمانت اجراهای کیفری در حمایت از اشخاص حقوقی ۷۸
ب– ضمانت اجراهای مدنی ۸۰
فصل دوم: حق حریم خصوصی اشخاص در مطبوعات
گفتار اول: تعریف، ماهیت و حوزه های حریم خصوصی ۸۳
بند اول: تعریف و مفهوم حریم خصوصی ۸۳
بند دوم: ماهیت حریم خصوصی ۸۶
الف: به عنوان یک حق بشری ۸۶
ب: به عنوان یک حق اساسی ۸۷
بند سوم: حوزه های حریم خصوصی ۸۷
گفتار دوم: تاریخچه حریم خصوصی ۸۸
بند اول: در دوران باستان و در ادیان و مذاهب ۸۸
بند دوم: در مطبوعات ۸۹
گفتار سوم: حریم خصوصی در قوانین راجع به مطبوعات در ایران ( با نگاهی به قوانین مطبوعاتی برخی کشورها) ۹۱
بند اول: حریم خصوصی در حقوق اسلام ۹۲
بند دوم: حریم خصوصی در قوانین راجع به مطبوعات در ایران ۹۲
الف– قانون اساسی ۹۳
ب– قانون آیین دادرسی کیفری ۹۵
ج– قانون مسیولیت مدنی مصوب ۹۵
د–قانون تجارت الکترونیکی ۹۶
ه– قانون مطبوعات ۹۶
گفتار چهارم: حریم خصوصی اشخاص و آزادی بیان در مطبوعات ۹۹
بند اول: حریم خصوصی اشخاص و حق دسترسی به اطلاعات ۹۹
بند دوم: استدلالات در امکان پذیری نقض حریم خصوصی اشخاص ۱۰۱
بند سوم: اخلاق روزنامه نگاری و حق حریم خصوصی ۱۰۵
گفتار پنجم: مصادیق حریم خصوصی اشخاص در مطبوعات با ذکر برخی از آراء و قضایای مطبوعاتی ۱۰۹
بند اول: مصادیق حریم خصوصی نسبت به اشخاص حقیقی ۱۰۹
۱– حریم خصوصی در منزل و مسکن افراد ۱۱۰
۲– حریم خصوصی در بیمارستان ها ۱۱۲
۳– حریم خصوصی در مورد جرایم و مصایب ۱۱۴
۴– حریم خصوصی در مورد انتشار تحقیقات مراجع قضایی ۱۱۵
۵– حریم خصوصی در مکان های عمومی ۱۱۷
۶– حریم خصوصی و انتشار مسایل خانوادگی افراد ۱۱۹
۷– حریم خصوصی و حق نام و تصویر افراد ۱۲۱
۸– حریم خصوصی در مصاحبه ها ۱۲۵
۹– حریم خصوصی در برخی دفاتر و محل های کار ۱۲۸
بند دوم– مصادیق حریم خصوصی نسبت به اشخاص حقوقی ۱۳۲
الف– مفهوم شخصیت حقوقی ۱۳۲
ب– آثار شخصیت حقوقی ۱۳۲
ج– انواع اشخاص حقوقی ۱۳۳
۱– اشخاص حقوقی حقوق عمومی ۱۳۳
الف– دولت ۱۳۳
۱– دولت در چارچوب مخاطب ۱۳۴
۲– مطبوعات و امنیت ملی ۱۳۵
۳– مطبوعات و اسرار محرمانه و سری دولتی و نظامی ۱۳۸
الف– انتشار اسرار محرمانه دولتی ۱۳۸
ب– انتشار اسرار محرمانه نظامی ۱۴۰
۲– اشخاص حقوقی حقوق خصوصی ۱۴۱
الف– شرکت های تجاری ۱۴۱
ب– اسرار شرکت های تجاری ۱۴۲
۱– مفهوم اسرار تجاری ۱۴۲
۲– حمایت از اسرار تجاری در حقوق ایران ۱۴۴
فصل سوم– حق تصحیح و پاسخگویی اشخاص در مطبوعات
گفتار اول– مفهوم حق تصحیح و پاسخگویی ۱۴۷
بند اول– تعریف حق تصحیح و پاسخگویی ۱۴۸
بند دوم– تفاوت بین حق تصحیح و حق پاسخ ۱۴۹
بند سوم– حق پاسخگویی و آزادی بیان ۱۴۹
گفتار دوم– حق تصحیح و پاسخگویی در حقوق ایران (با نگاهی به قوانین مطبوعاتی برخی کشورها) ۱۵۱
بند اول– در قوانین پیش از انقلاب ۱۵۱
بند دوم– در قوانین پس از انقلاب (همراه با تحلیل و بررسی ماده
قانون مطبوعات) ۱۵۳
بند سوم– حق پاسخگویی در قوانین مطبوعاتی برخی کشورها ۱۶۰
گفتار سوم– اشکال حق پاسخگویی در مطبوعات ۱۶۵
بند اول– انواع مطبوعات ۱۶۵
بند دوم– انواع پاسخ به مطبوعات ۱۶۷
بند سوم– زمان و مکان درج پاسخ در مطبوعات ۱۷۰
بند چهارم– حق پاسخگویی سایر اشخاص ۱۷۱
الف: پاسخگویی گروه های فشار ۱۷۱
ب: اشخاصی که تابعیت کشور را ندارند ۱۷۳
۱– اشخاص غیر تابع مقیم در کشور ۱۷۳
۲– اشخاص غیر تابع مقیم در خارج از کشور ۱۷۴
ج: حق پاسخگویی اشخاص حقوقی ۱۷۵
ج– ۱: حق پاسخگویی دستگاه های اجرایی ۱۷۵
ج–۲: حق پاسخگویی شرکت های تجاری ۱۷۶
نتیجه گیری ۱۷۷
فهرست منابع ۱۸۰
کلیدواژه ها
- مطبوعات
- رسانه
- احترام
- حریم شخصی
- پاسخ پذیری
- قابلیت پاسخ گویی
- تصحیح
- افشای اطلاعات
- رسانه مطبوعات مخاطب حق حریم خصوصی حق پاسخگویی