حق مشارکت در حیات فرهنگی از منظر حقوق بین الملل
حق مشارکت در حیات فرهنگی از منظر حقوق بین الملل عنوان رساله ای است که توسط سیف بکرایی، با راهنمایی محمد حبیبی مجنده در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری دانشگاه مفید دفاع گردید.
 | |
| عنوان | حق مشارکت در حیات فرهنگی از منظر حقوق بین الملل |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | سیف بکرایی |
| استاد راهنما | محمد حبیبی مجنده |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۱ |
| دانشگاه | دانشگاه مفید |
چکیده
حق مشارکت در حیات فرهنگی،در اسناد جهانی در ماده ۲۷ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۵ میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و در اسناد منطقه ای در ماده ۱۷ منشور آفریقایی حقوق بشر و ملت ها و ماده ۱۴پروتکل الحاقی کنوانسیون حقوق بشر آمریکایی و همچنین در نظام حقوقی ایران ، در قانون اساسی، قوانین عادی و حتی حقوق نرم مورد پذیرش قرار گرفته است. در سطح حقوق بین الملل بشر، این حق، به معنای فرصت های واقعی و تضمین شده برای تمام گروها یا اشخاص می باشد تا بتوانند آزادانه آثارخود را بیان کنند، ارتباط برقرار نمایند، اقدام کنند و در فعالیت های خلاق با هدف توسعه ی کامل شخصیت خویش و زندگی هماهنگ و پیشرفت فرهنگی جامعه سهیم باشند. چند ضرورت برای انجام تحقیق حاضر وجود دارد اولا این که دامنه حق بر مشارکت در حیات فرهنگی در نظام حقوق بین الملل، مشخص نیست و همین امر، تفاسیر مختلفی را در سطوح داخلی برانگیخته است ثانیا به دلیل این که تعاریف دقیق از حق بر مشارکت در حیات فرهنگی وجود ندارد، رجوع به رویه قضایی بین المللی، منطقه ای و داخلی ناظر بر این حق ضرورت پیدا می نماید و یکی دیگر از جلوه های ضرورت بخش تحقیق حاضر نیز توجه به رویه قضایی مرتبط است نهایتا بایستی گفت که کشورهای متعددی در سطح جهان، هم اینک پذیرای اقلیت های فرهنگی مختلف بوده و کشورمان نیز از زمان های بسیار، میزبان اجتماعات فرهنگی متعدد بوده است و از این منظر، بررسی حق مشارکت در حیات فرهنگی و ابعاد مختلف آن در این تحقیق، جنبه کاربردی نیز پیدا می نماید و از این منظر مهم می گردد. اهدافی که در این تحقیق مدنظر است عبارتند از : الف – شناسایی جایگاه، اهمیت ،محتوای و مصادیق حق مشارکت در حیات فرهنگی در حقوق بین الملل ؛ ب– شناسایی قلمرو و ابعاد حق مشارکت در حیات فرهنگی در حقوق بین الملل ؛ ج– شناسایی چالش های حاکم بر حق مشارکت در حیات فرهنگی در حقوق بین الملل یافته هایی که در این تحقیق کسب شده اند عبارتند از این که دولت ها در زمینه حق مشارکت در حیات فرهنگی دارای سه تعهد احترام،حمایت و اجراء هستند.ضمنا، تعهدات حقوق بشری دولت ها در زمینه حق فوق الذکر،صرفا محدود به قلمروی سرزمینی آنها نشده بلکه در این زمینه در صورتی که این حق در سایر دولت ها نیز نقض شود،باید التزام شان به این حق مطالبه شود. نهایتا باید گفت که چالش هایی در نظام حقوق بین الملل بشر ناظر بر حق مشارکت در حیات فرهنگی وجود دارد که از جمله آن می توان به چالش های مبنایی و عملی اشاره نمود. به نظر می رسد که چالش های مبنایی عمدتا متوجه جهان شمولی و نسبی گرایی حق مشارکت در حیات فرهنگی می باشد. در زمینه عملی نیز، حق مزبور به طور عمده با چالش هایی هم چون نظم عمومی و امنیت ملی دولت ها مواجه است.
ساختار و فهرست رساله
چکیده ه مقدمه
۱–بیان مساله
۲–سوالات تحقیق
۳–فرضیات تحقیق
۴–پیشینه تحقیق
۵–هدف و ضرورت انجام تحقیق
۶–روش انجام تحقیق
۷–سازماندهی تحقیق
فصل اول – کلیات ،مبانی نظری و منابع حق مشارکت در حیات فرهنگی
مبحث اول: مفهوم، عناصر و مصادیق حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – مفهوم حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند اول– مفهوم فرهنگ
بند دوم– مفهوم مشارکت
بند سوم – مفهوم مشارکت فرهنگی
بند چهارم– مفهوم حیات فرهنگی
بند پنجم–مفهوم حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار دوم – عناصر حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند اول – فراهم بودن
بند دوم – قابلیت دسترسی
بند سوم – مقبولیت
بند چهارم– وفق پذیری
بند پنجم– تناسب
گفتار سوم – جلوه های حق مشارکت درحیات فرهنگی از منظر حقوق بین الملل
بند اول – حق دسترسی کالاها و خدمات فرهنگی
بند دوم – حق خلق کالاها و خدمات فرهنگی
بند سوم – حق انتخاب پوشش های خاص فرهنگی
بند چهارم – حق برگزاری سنن فرهنگی
بند پنجم – حق آزادی بیان هنرمندانه و خلاقانه
بند ششم – حق به حفاظت ، توسعه و انتشار تنوع میراث و نمودهای فرهنگی
بند هفتم –حق دسترسی به حیات فرهنگی و مطلعین فرهنگی
بند هشتم –حق سهیم بودن در حیات فرهنگی
بند نهم – حق برآزادی انتخاب فرهنگ
بند دهم –حق مشارکت در تصمیم گیری در امور فرهنگی
مبحث دوم – مبانی حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – کرامت انسانی
گفتار دوم – منع تبعیض
گفتار سوم – حق تعیین سرنوشت فرهنگی
گفتار چهارم – کثرت گرایی فرهنگی
مبحث سوم– مکاتب فکری حاکم بر حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – لیبرالیسم سیاسی ( قدیمی )
گفتار دوم – چند فرهنگ گرایی
گفتار سوم –مکتب اصالت جمع ( جماعت گرا )
گفتار چهارم– رویکرد قابلیت
گفتار پنجم – مکتب اصالت برابری
گفتار ششم – نظریه دموکراسی
گفتار هفتم – از نظر مکتب اسلامی
مبحث چهارم – منابع حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول –حق مشارکت در حیات فرهنگی در سطح جهانی
بند اول – اسناد الزام آور جهانی
۱– منشور ملل متحد
۲–میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
۳–کنوانسیون مبارزه با تبعیض در زمینه آموزش
۴–کنوانسیون حفاظت و ارتقای تنوع جلوه های فرهنگی
۵–کنوانسیون بین المللی محو تمامی اشکال تبعیض نژادی
۶–کنوانسیون بین المللی حقوق کودک
۷–کنوانسیون بین المللی حقوق معلولین و اسناد مرتبط با آن
بند دوم– اسناد غیرالزام آور ( حقوق نرم )
۱– اعلامیه جهانی حقوق بشر
۲– تفاسیر عمومی کمیته های حقوق بشری ۵۰ ۲–۱–تفسیر عمومی شماره
کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
۲–۲–تفسیر عمومی شماره
کمیته حقوق بشر ملل متحد ۵۳
–۳––قطعنامه های مجمع عمومی ملل متحد
گفتار دوم – حق مشارکت در حیات فرهنگی در اسناد منطقهای حقوق بشر
بند اول– اسناد الزام آور
۱–کنوانسیون اروپایی حقوق بشر
۲–اسناد الزام آور اتحادیه آفریقایی
۳–اسناد الزام آور سازمان کشورهای آمریکایی
۴–اسناد منطقه ای اسلامی
بند دوم – اسناد غیرالزام آور
۱–برنامه همکاری بین المللی تایلند
۲–اعلامیه حقوق بشر آسیا–اقیانوس آرام
مبحث پنجم– اشخاص مورد حمایت ویژه در حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – زنان
گفتار دوم – کودکان
گفتار سوم – سالمندان
گفتار چهارم – افراد دارای معلولیت
گفتار پنجم – اقلیت ها
گفتار ششم – مهاجرین
گفتار هفتم – بومیان
فصل دوم –تعهدات بین المللی و محدودیت های ناظر بر حق مشارکت در حیات فرهنگی
مبحث اول– ساز و کارهای تضمینی حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – اقدامات کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
گفتار دوم – گزارشگران ویژه
مبحث دوم – تعهدات دولت ها در زمینه حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – تعهد به احترام
گفتار دوم – تعهد به حمایت
گفتار سوم – تعهد به اجراء
مبحث سوم– محدودیت های حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – نظم عمومی
گفتار دوم – اخلاق حسنه
فصل سوم – رویه قضایی و داوری ناظر بر حق مشارکت در حیات فرهنگی
مبحث اول – نقش دیوان دایمی دادگستری بین المللی و دیوان بین المللی دادگستری در تضمین حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – نقش دیوان دایمی دادگستری بین المللی
بند اول –قضیه حقوق اقلیت ها در سلیسیا علیا
بند دوم –نظر مشورتی جوامع یونانی –بلغاری
بند سوم –نظر مشورتی مدارس اقلیت ها در آلبانی
گفتار دوم – نقش دیوان بین المللی دادگستری در تضمین حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند اول – نظر مشورتی در قضیه دیوار حایل
بند دوم – قضیه راهبری دریایی بین کاستاریکا و نیکاراگویه
بند سوم – قضیه اختلاف مرزی بین بورکینافاسو و نیجر
بند چهارم – قضیه اعمال توافق موقت میان مقدونیه و یونان
بند پنجم–قضیه مرز زمینی و دریایی بین کامرون و نیجریه ( ۲۰۰۲ )
مبحث دوم –آرای صادره دادگاههای حقوق بشری منطقه ای
گفتار اول – دادگاه اروپایی حقوق بشر
بند اول– قضایای مربوط به آثار ادبی و هنری و ارتباط آنها با حق مشارکت در حیات فرهنگی
۱– قضیه کاراتاش در مقابل ترکیه
۲– قضیه آلیناک در مقابل ترکیه
۳– قضیه اقدس در برابر ترکیه
بند دوم– قضایای مربوط به دسترسی اینترنت و تلویزیون ارتباط آنها با حق مشارکت در حیات فرهنگی
۱– قضیه احمد ییلدریم در مقابل ترکیه
۲– قضیه آشبی، دونالد و دیگران در مقابل فرانسه
بند چهارم– قضایای مربوط به حق حریم خصوصی و ارتباط آنها با حق مشارکت در حیات فرهنگی
۱– قضیه چپمن در مقابل بریتانیا
۲– قضیه گوزل اردوغان در مقابل ترکیه
۳– قضیه کمال تاسکین در مقابل ترکیه
بند پنجم: قضایای مربوط به حق آزادی بیان و حقوق زبانی و ارتباط آنها با حق مشارکت در حیات فرهنگی
۱– قضیه های کاتان در مقابل مولداوی و ایرفان تیمل در مقابل ترکیه
۲– قضیه سیلونکو در مقابل لاتویا
۳– قضیه سکران آیدین در مقابل ترکیه و قضیه سمیر گوزل در مقابل ترکیه
گفتار دوم – رویه قضایی کمیسیون آمریکایی حقوق بشر در ارتباط با حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند اول– قضیه مایاگانا آواس تینگنی کامیونتی در مقابل نیکاراگویه
بند دوم– قضیه یاکیه آکسا ایندجنوس کامیونوتی در مقابل پاراگویه
بند سوم– قضیه کالینا و لوکونو پیپلز در مقابل سورینام
گفتار سوم– رویه قضایی دادگاه آفریقایی حقوق بشر در ارتباط با حق مشارکت در حیات فرهنگی
مبحث سوم– آرای صادره محاکم قضایی داخلی
گفتار اول –قضیه ایالات متحده آمریکا در مقابل گوام
گفتار دوم –کمیسیون تحقیق داخلی کاهان در رژیم صهیونیستی
گفتار سوم– شکایت از شارون در محاکم ملی بلژیک
مبحث چهارم – رویه داوری بین المللی ناظر بر حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – قضیه براکو اریا
گفتار دوم – قضیه آبیه ای
فصل چهارم– چالش های حاکم بر حق مشارکت در حیات فرهنگی از منظر نظام حقوق بین الملل بشر
مبحث اول – چالش های ناظر بر مولفه های حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – چالش های ناظر بر تعریف و عناصر حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند اول – چالش های ناظر بر تعریف مشارکت
بند دوم – چالش های ناظر بر تعریف حیات فرهنگی
بند سوم – چالش های ناظر بر تعریف حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار دوم – چالش های ناظر بر عناصر حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند اول – چالش های ناظر بر دسترس پذیری
بند دوم –چالش های ناظر بر پویا بودن حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند سوم– چالش های ناظر بر نسبی و جهان شمولی حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار سوم – چالش های دینی و عرفی
مبحث دوم – چالش های ناظر بر مبانی حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – کرامت انسانی
گفتار دوم – عدم تبعیض
مبحث سوم – چالش های ناظر بر تعهدات دولت ها در زمینه احترام، حمایت و اجراء حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – چالش های ناظر بر تعهدات دولت ها در زمینه احترام
بند اول – تقابل تعهد دولت ها در زمینه احترام به حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند دوم – چالش های ناظر بر حمایت خاص از گروه های آسیب پذیر
۱– افراد دارای معلولیت
۲– اقلیت ها
بند سوم – چالش های ناظر بر عدم مداخله دولت در بهره مندی از حیات فرهنگی
گفتار دوم – چالش های ناظر بر تعهد دولت ها در زمینه حمایت از حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند اول – چالش های ناظر بر خویشتن داری نسبت به حق مشارکت در حیات فرهنگی اقلیت های فرهنگی
بند دوم – حمایت نابرابر دولت ها از مصادیق مختلف حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند سوم –عدم تمایل دولت ها به حمایت از برخی از مصادیق حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار سوم – چالش های ناظر بر اجرای حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند اول –عدم توجه به ارتباط مشارکت افراد و گروه های فرهنگی در حیات فرهنگی کل با سایر حقوق
بند دوم – عدم ضمانت اجرای مناسب در صورت نقض آن
بند سوم– اجرای تدریجی
بند چهارم – تبعی شدن اجرای حق مشارکت در حیات فرهنگی
بند پنجم – ناهمگونی فرهنگی کشورها
بند ششم–نقش تضعیف یافته ی بخش های غیردولتی در اجرای حق مشارکت در حیات فرهنگی
مبحث چهارم – چالش های ناظر بر محدودیت های حق مشارکت در حیات فرهنگی
گفتار اول – چالش های ناظر بر شرایط ایجاد محدودیت
گفتار دوم – چالش های ناظر بر زمینه های محدودیت
بند اول – امنیت عمومی
بند دوم – نظم عمومی
نتیجه گیری و پیشنهادها
الف–نتیجه گیری
ب– پیشنهادها
منابع
الف – فارسی
ب–منابع انگلیسی
چکیده انگلیسی
کلیدواژه ها
- حق مشارکت در حیات فرهنگی
- تنوع فرهنگی
- اقلیتهای فرهنگی
- حق تعیین سرنوشت فرهنگی