رفتارهای ضدرقابتی دو یا چند جانبه در حوزه های رقابت پذیر صنعت نفت و گاز مطالعه آمریکا اتحادیه اروپا و ایران

رفتارهای ضدرقابتی دو یا چند جانبه در حوزه های رقابت پذیر صنعت نفت و گاز مطالعه آمریکا اتحادیه اروپا و ایران عنوان رساله ای است که توسط زهرا درویش، با راهنمایی پرویز ساورایی و سید اصغر هندی و با مشاوره محمدعلی بهمیی و ابراهیم رهبری در سال ۱۳۹۹ و در مقطع دکتری دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

عنوان	رفتارهای ضدرقابتی دو یا چند جانبه در حوزه های رقابت پذیر صنعت نفت و گاز مطالعه آمریکا اتحادیه اروپا و ایران
رشته	حقوق نفت و گاز
دانشجو	زهرا درویش
استاد راهنما	پرویز ساورایی، سید اصغر هندی
استاد مشاور	محمدعلی بهمیی، ابراهیم رهبری
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۹
دانشگاه	دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

پژوهش پیش ِرو با اذعان به این نکته که حقوق رقابت پشتوانه خصوصی سازی صحیح بازارهای مختلف ازجمله بازارهای صنعت نفت و گاز است، و در اروپا نیز نقش حقوق رقابت در آزادسازی صحیح بازارهای انرژی اتحادیه اروپا قابل انکار نبوده، انجام پذیرفته است. بدین ترتیب در بخش نخست پژوهش حاضر ابتدا با مطالعه اسناد قانونی، بازارهای رقابت پذیر صنعت نفت و گاز در آمریکا و اتحادیه اروپا مشخص شده، و سپس ظرفیت های قانونی ایران در ارتباط با خصوصی سازی حوزه های مختلف صنعت نفت و گاز تشریح شد ه، و در این بین تعارض های میان آیین نامه ها و عملکرد دولت با ظرفیت های قوانین، و همچنین نحوه حل این تعارضات بیان گردیده است. پس از مشخص شدن وضعیت بازارهای نفت و گاز ایران از حیث انحصار یا رقابت پذیری (و درجه رقابت پذیری) و تمایز آن با وضعیت بازارهای نفت و گاز در آمریکا و اتحادیه اروپا، برای ورود به بخش دوم پژوهش معیارهای تفکیک بازارهای فرعی صنعت نفت و گاز در آیینه آرای صادره و نظرات مقامات رقابتی آمریکا و اتحادیه اروپا تشریح شده است، زیرا تعیین مصادیق رفتارهای ضدرقابتی دو یا چندجانبه در صنعت نفت و گاز جز با تعیین دقیق قلمرو بازار مربوطه ممکن نخواهد بود. در بخش دوم ضمن تفکیک رفتارهای ضدرقابتی دو یا چند جانبه به توافقات افقی و توافقات عمودی، با تکیه بر اسناد قانونی، آرای صادره، و نیز اسناد راهنما، متداول ترین این توافقات در صنعت نفت و گاز را تشریح نموده ایم. در این میان مهم ترین توافقات افقی ای که پتانسیل ضدرقابتی بودن را داشتند بدین قرار شناسایی شده اند: کارتل گرایی، گان جامپینگ، تبادل اطلاعات حساس، توافق بر تحریم یا ایجاد محدودیت دسترسی، و قراردادهای همکاری. در مقابل، متداول ترین توافقات عمودی در صنعت نفت و گاز که پتانسیل ضدرقابتی بودن را داشتند به قرار ذیل عنوان شده است: کنترل قیمت بازعرضه، مناسبات مناسبات انحصاری خرید یا فروش، و محدودیت ها و مناسبات انحصاری مربوط به قلمرو جغرافیایی و مشتریان. در قسمت پایانی بخش دوم، به سبب اهمیت بحث، رفتارهای ضدرقابتی شرکت های نفتی خارجی در ورود به مناقصات آی.پی.سی. مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مجموع تلاش های فوق و مقایسه میان مقررات رقابت ایران با سیستم حقوق رقابت در آمریکا و اتحادیه اروپا منتهی به نتایج و پیشنهادهای عدیده ای شد که امید است بتواند چراغ راه مقنن، شورای رقابت (و نهادهای تنظیم گر بخشی ای که ممکن است در آینده شکل گیرد)، و شرکت های دولتی و غیردولتی فعال در صنعت نفت وگاز ایران قرار گیرد.

ساختار و فهرست رساله

فهرست نشانه های اختصاری

الف) فارسی

ب) انگلیسی

چکیده فارسی

مقدمه

الف) طرح بحث و انگیزه انتخاب موضوع:

ب) پیشینه تحقیق:

پ) ضرورت تحقیق:

ت) هدف تحقیق:

ث) تحدید و توجیه گستره موضوعی تحقیق:

ج) مفروضات تحقیق:

چ) پرسش های تحقیق:

ح) فرضیه های تحقیق:

خ) شیوه سامان دهی مطالب:

د) روش تحقیق:

بخش نخست) اسناد رقابتی، ناظران رقابتی، و بازارهای رقابت پذیر در صنعت نفت و گاز

فصل نخست) اسناد قانونی و مقررات عمومی و اختصاصی رقابتی مرتبط با صنعت نفت و گاز

مبحث نخست) اسناد و مقررات عمومی و اختصاصی مرتبطه در آمریکا

گفتار نخست) اسناد و مقررات عمومی

بند نخست) قانون شرمن

بند دوم) قانون کلیتون

الف) تحمیل شروط محدودکننده:

ب) خسارت سه برابر و مرور زمان:

پ) دلیل بودن احکام قبلی در دعاوی جاری:

ت) استثنا بودن برخی اتحادیه ها و تعاونی ها:

ث) ادغام ها:

ج) ممنوعیت مدیریت همزمان در دو شرکت رقیب:

بند سوم) قانون رابینسون پتمن

الف) دفاع تغییر قیمت به سبب تغییر در هزینه ها:

ب) دفاع تغییر شرایط:

بند چهارم) قانون هارد–اسکات–رودینو

بند پنجم) قانون آیین رسیدگی مد

کلیدواژه ها

• حقوق رقابت
• صنعت نفت و گاز