رویکرد مبتنی بر حقوق بشر به نظام اقتصادی بین المللی


رویکرد مبتنی بر حقوق بشر به نظام اقتصادی بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط آذر فرزانه، با راهنمایی علیرضا حجت زاده و با مشاوره بهاره حیدری در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

رویکرد مبتنی بر حقوق بشر به نظام اقتصادی بین المللی
عنوانرویکرد مبتنی بر حقوق بشر به نظام اقتصادی بین المللی
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوآذر فرزانه
استاد راهنماعلیرضا حجت زاده
استاد مشاوربهاره حیدری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهمرکز پیام نور تهران


چکیده

با تغییرات عظیمی که در نظام نوین جهانی صورت گرفته است، وابستگی متقابل و همبستگی یکی از اجزای ضروری روابط بین دولتها می باشد. در حیطه روابط و مناسبات اقتصادی این وابستگی بیشتر مشهود می باشد. عدم توزیع برابر منافع حاصل از تجارت بین الملل منجر به فقیر سازی عده زیادی از افراد شده است که عمدتا در کشورهای در حال توسعه متمرکز هستند؛ در مقابل، انباشت ثروت در کشورهای توسعه یافته سبب نابرابری عظیم و شکاف میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه شده است. نهادهای مالی بین المللی از جمله بانک جهانی و صندوق بین المللی پول و سازمان تجارت جهانی اگر چه اهداف حقوق بشری منجمله مبارزه با فقر را دنبال می کنند، اما در عمل سیاستهای این نهادها فقر و نابرابری را بیشتر نموده است. این در حالیست که توجه به ملاحظات حقوق بشری در جامعه جهانی و در روابط بین اعضای این جامعه بیش از پیش پر رنگ شده است. همه ساله در اجلاس های مختلف از سوی سازمان ملل متحد و نهادهای حقوق بشری مساله فقر، توزیع ناعادلانه ثروت و توسعه نیافتگی مورد توجه قرار گرفته و مصوباتی در زمینه امحای این معضلات صورت می پذیرد. اجلاس هزاره ملل متحد با تکیه بر فقر و نابرابری، تحقق ۸ هدف را تاسال ۲۰۱۵ پیش بینی می کند. همچنین اعلامیه حق بر توسعه، با تکیه بر خواسته کشورهای در حال توسعه، الزاماتی را برای جامعه جهانی ایجاد می نماید. کشورهای توسعه یافته این الزامات را بعنوان تعهد حقوقی نپذیرفته و تنها قایل به بعد اخلاقی کمک برای توسعه می باشند. حال آنکه تحقق عدالت و توسعه جهانی بدون مشارکت جامعه جهانی به صورت یک کل محقق نخواهد شد. انتقادی که به نظام کنونی می شود عدم وجود مکانیسمی برای ارزیابی و پاسخگویی اعضاء جامعه بین الملل در مسیر نیل به توسعه مبتنی بر عدالت می باشد. کارشناس مستقل حق بر توسعه مکانیسم پیمان توسعه را به همین منظور پیشنهاد می کند که با اجرای این سیستم می توان گام بزرگی در راه تحقق اهداف توسعه و امحای نابرابری در نظام اقتصادی موجود برداشت.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

گفتار مقدماتی: استقرار جامعه نوین جهانی بر مبنای وابستگی های متقابل ۶

گفتار اول: حقوق بین الملل همکاری بعنوان قانون جامعه بین الملل ۸

گفتار دوم: تلفیق حاکمیت و وابستگی های متقابل ۱۰

گفتار سوم: تاثیر وابستگی متقابل بر حقوق بین الملل ۱۲


بخش اول: مبانی و مفاهیم بنیادی

فصل اول : ویژگی های نظام اقتصادی بین المللی ۱۶

مبحث اول: مدیریت ناکارآمد نظام اقتصادی بین المللی ۱۶

گفتار اول: فقر و توسعه نیافتگی یک چالش حقوق بشری ۱۹

گفتار دوم: گسترش نفوذ شرکت های فراملی ۲۲

گفتار سوم: تقابل شمال–جنوب جهت نیل به توسعه ۲۷

مبحث دوم: نگاه جانبدارانه موسسات مالی و اقتصادی بین المللی به حقوق بشر ۳۳

گفتار اول: صندوق بین المللی پول ۳۶

گفتار دوم: بانک جهانی ۴۴

گفتار سوم: سازمان جهانی تجارت ۵۴

فصل دوم : جایگاه حقوق بشر در نظام اقتصادی بین المللی ۶۱

مبحث اول: بشر و اقتصاد ۶۱

گفتار اول: بشر در اقتصاد ملی ۶۳

گفتار دوم: بشر در اقتصاد بین الملل ۷۰

مبحث دوم: تاثیر جهانی شدن بر حقوق بشر ۷۷

گفتار اول: فرآیند جهانی شدن ۷۷

گفتار دوم: جنبه اقتصادی جهانی شدن ۸۰

گفتار سوم: جهانی شدن و تاثیر آن بر فقر ۸۲

گفتار چهارم: جهانی شدن اقتصاد یک مانع بنیادی برای اعمال حقوق بشر ۸۴


بخش دوم: تعامل نظام اقتصادی بین المللی و نظام بین المللی حقوق بشر به هدف فقر زدایی

فصل اول: معضل فقر و اقدامات جهانی در چارچوب سازمان ملل متحد ۹۰

مبحث اول: نگاهی اجمالی بر مقوله فقر در اسناد مصوب از سوی سازمان ملل متحد ۹۰

گفتار اول: کنفرانس توسعه اجتماعی کپنهاک ۹۳

گفتار دوم: کنفرانس جهانی حقوق بشر وین ۹۶

گفتار سوم: کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه ۹۷

گفتار چهارم: اجلاس هزاره سازمان ملل متحد ۹۹

گفتارپنجم: کنفرانس تامین سرمایه برای توسعه ۱۰۰

مبحث دوم: نقدی بر اعلامیه توسعه هزاره ۱۰۱

گفتار اول: اهداف قابل تحقق تا سال ۲۰۱۵ ۱۰۱

گفتار دوم: ساز و کارهای اجرایی ۱۰۲

گفتار سوم: اهداف توسعه هزاره و حقوق بشر ۱۰۶

گفتار چهارم: دلایل عدم توانایی در دستیابی به اهداف ۱۰۷

گفتار پنجم: هزینه و فایده دستیابی به اهداف ۱۰۸

فصل دوم: راهکارهای بین المللی مبارزه با فقر در چارچوب حق توسعه ۱۱۱

مبحث اول: پیشینه، محتوای و ماهیت حق توسعه ۱۱۳

گفتار اول: حق توسعه در گذر زمان ۱۱۳

گفتار دوم: اعلامیه حق توسعه ۱۱۵

گفتار سوم: مفهوم و محتوای حق توسعه ۱۱۸

گفتار چهارم: جایگاه حق توسعه در اسناد حقوق بشر ۱۲۷

گفتار پنجم: دیدگاه های مختلف در خصوص حق توسعه ۱۳۵

مبحث دوم: ساز و کارهای تحقق حق توسعه ۱۳۷

گفتار اول: مشاوره جهانی حق توسعه ۱۳۷

گفتار دوم: کنفرانس جهانی حقوق بشر وین ۱۳۸

گفتار سوم: گروه کاری حق توسعه ۱۳۹

گفتار چهارم: کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد ۱۴۲

مبحث سوم: موانع تحقق حق توسعه ۱۴۴

گفتار اول: موانع سیاسی ۱۴۴

گفتار دوم: موانع ساختاری ۱۵۰

مبحث چهارم: مسیولیت مشترک در اجرای حق توسعه ۱۵۴

گفتار اول: مبانی مسیولیت مشترک ۱۵۴

گفتار دوم: اشکال اجرای حق توسعه ۱۶۰

نتیجه گیری ۱۶۴

کلیدواژه ها

  • نظام اقتصادی
  • حقوق بشر
  • سیاست های توسعه
  • همکاری بین المللی
  • فقر
  • نابرابری اجتماعی
  • اقتصاد جهانی
  • اقتصاد جهانی