عوامل ناکارآمدی مجازات زندان در حقوق ایران


عوامل ناکارآمدی مجازات زندان در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط فاطمه افخمی عقدا، با راهنمایی علیرضا میلانی و با مشاوره فاطمه سوهانیان در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان تهران دفاع گردید.

عوامل ناکارآمدی مجازات زندان در حقوق ایران
عنوانعوامل ناکارآمدی مجازات زندان در حقوق ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوفاطمه افخمی عقدا
استاد راهنماعلیرضا میلانی
استاد مشاورفاطمه سوهانیان
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهدانشگاه پیام نور استان تهران


چکیده

سال ها پیش برای حمایت حقوق انسان ها ، مجازاتهای بدنی مانند ، قتل ، قطع عضو و ... از نظام های کیفری برداشته شده و مجازات زندان جایگزین آن گردیده است. پس از گذشت مدتی، برای کارایی بهتر زندان اهدافی مطرح گردید . اهداف زندان عبارت بودند از : اصلاح و درمان و باز اجتماعی کردن مجرمان که زندان با این اهداف جدید وارد نظام های کیفری گردید .اما با گذشت چند دهه آسیب هایی برای این مجازات مطرح گردید ؛ آسیب هایی چون فاسد شدن افراد زندانی ، پایین آمدن حس مسیولیت ، مکانی برای انتقال بیماری ها و ...تجربه سال ها فرستادن افراد به زندان این آسیب ها را به لحاظ علمی اثبات کرده است .با این وجود ، مجازات زندان هم چنان برای برخورد با بسیاری از جرایم (اعم از سبک و سنگین) مورد استفاده قرار می گیرد به گونه ای که اکثر کشورهای جهان با بحران تورم جمعیت کیفری روبه رو هستند . اکنون جمعیت زندان های ایران سه برابر ظرفیت آن ها بوده و قابلیت زندان ها برای اصلاح و تربیت زندانیان به علت تراکم بیش از اندازه به شدت مخدوش و محیط زندان را آسیب زا کرده است .از آنجا که این آسیب ها بر فرد زندانی ، خانواده و نیز جامعه تاثیر می گذارد ، پس باید برای کارایی هرچه بیشتر زندان کوشید و از مشکلات و معایب آن کاست. زندان یک بد ضروری است و نمیتوان آن را از نظام کیفری حذف کرد ، اما می توان به کارایی آن افزود .این پژوهش سعی کرده تا عوامل ناکارآمدی زندان را در دو سیاست جنایی قضایی و تقنینی بررسی کند . زیرا سیاست گذاری در این دو حوزه ، در هر نظام کیفری دارای اهمیت فوق العاده ای است . سیاست گذاران برای سیاست گذاری در این حوزه باید به مشکلات و واقعیت های جامعه و نیز دستاوردهای علمی توجه داشته باشند ؛ زیرا سیاستی که آن ها اتخاذ می کنند ، پیامدهایی (اعم از مثبت و منفی) در جامعه خواهد داشت .

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه


مقدمه ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱

فصل اول : مفاهیم ، پیشینه و مبانی مجازات حبس

بخش اول : کیفر حبس : گذشته و حال –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۵

مبحث اول : مبانی حبس و طبقه بندی زندان از دیدگاه اسلام ––––––––––––––––––––––– ۵

گفتار اول : تعریف حبس ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۵

گفتار دوم : انواع حبس ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶

گفتار سوم : علوم اداره زندان ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷

گفتار چهارم : زندان از دیدگاه اسلام و تقسیم بندی زندان از لحاظ فقه امامیه ––––––––– ۹

مبحث دوم : تحولات کیفر حبس در ایران –––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۲

گفتار اول : کیفر حبس در دوره مشروطه(۱۳۰۴) –––––––––––––––––––––––––––– ۱۲

گفتار دوم : کیفر حبس در قوانین قبل از انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۲) ––––––––––––– ۱۴

گفتار سوم : کیفر حبس در قوانین بعد از انقلاب اسلامی ایران –––––––––––––––––– ۱۴

الف) مجازات حبس در قانون ۱۳۶۱ ––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۴

ب) مجازات حبس در قانون سال ۱۳۷۰ و ۱۳۷۵ ––––––––––––––––––––––––– ۱۵

بخش دوم : انواع زندان و رژیم های مختلف اعمال حبس –––––––––––––––––––––––––– ۱۷

مبحث اول : انواع زندان در ایران –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۷

گفتار اول : بازداشتگاه –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۷

بند اول : بازداشتگاه امنیتی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۷

بند دوم : بازداشتگاه موقت –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۸

بند سوم : بازداشتگاه عمومی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۹

گفتار دوم : زندان محکومان –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۰

بند اول : کانون اصلاح و تربیت ––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۱

بند دوم : زندان بسته –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۲

بند سوم : مراکز حرفه آموزی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۲

گفتار سوم : رژیم های مختلف اعمال حبس ––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۴

عنوان صفحه


بند اول : رژیم حبس مشترک –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۴

بند دوم : رژیم حبس انفرادی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۵

بند سوم : رژیم ابورنی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۷

بند چهارم : رژیم تدریجی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۸

مبحث دوم : اهداف و کارکردهای حبس ––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۰

گفتار اول: اهداف حبس –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۰

بند اول :درباره متهمان ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۰

بند دوم : درباره محکومان ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۰

گفتار دوم : کارکردهای حبس –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۳

بند اول : تعیین مرز ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۳

بند دوم : کارکرد اصلاحی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۴

بند سوم : کارکرد کنترل شده ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۴

بند چهارم : کارکرد حفاظتی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۴

فصل دوم : مجازات حبس : مزایا و معایب

بخش اول : بررسی مزایای حبس و نارسایی های فردی و اجتماعی مجازات حبس ––––––––– ۳۷

مبحث اول : مزایا و نارسایی های فردی مجازات حبس ––––––––––––––––––––––––––– ۳۷

گفتار اول : مزایای مجازات حبس –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۷

بند اول : نسبت به محکوم علیه –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۷

بند دوم : نسبت به جامعه –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۸

بند سوم : نسبت به محکوم له ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۹

گفتار دوم : معضل بهداشت در زندان ها ––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۹

گفتار سوم : تاثیر مجازات حبس نسبت به شخص محکوم ––––––––––––––––––––– ۴۵

بند اول : تاثیرات منفی اخلاقی و اجتماعی مجازات حبس بر افراد –––––––––––––– ۴۵

بند دوم : تاثیر مجازات حبس نسبت به خانواده محکوم ––––––––––––––––––––– ۵۰

گفتار چهارم : تاثیر مجازات حبس در جامعه –––––––––––––––––––––––––––––– ۵۱

بند اول : انتقال فرهنگ مجرمانه به جامعه –––––––––––––––––––––––––––––– ۵۲

بند دوم : انباشته شدن نیروی کار جامعه در یک محل و تحمیل هزینه ها بر جامعه ––– ۵۲

عنوان صفحه


بند سوم : تکرار جرم –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۵۳

مبحث دوم : نارسایی های اجتماعی مجازات حبس ––––––––––––––––––––––––––––– ۵۶

گفتار اول : تراکم جمعیت کیفری در زندان –––––––––––––––––––––––––––––––– ۵۶

گفتار دوم : ناسودمندی زندان و ضعف ارزش های فرهنگی حاکم بر زندان –––––––––– ۵۸

گفتار سوم : تعارض زندان با اصل شخصی بودن مجازات ها –––––––––––––––––––– ۵۹

بخش دوم : سیاست جنایی تقنینی و قضایی ایران در رابطه با مجازات حبس ––––––––––––– ۶۰

مبحث اول : کاستی های سیاست جنایی تقنینی ایران در ارتباط با مجازات حبس –––––––––– ۶۰

گفتار اول : عدم تناسب مجازات در برخی از جرایم –––––––––––––––––––––––––– ۶۰

بند اول : جرایم مرتبط با مواد مخدر –––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶۱

بند دوم : قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس،ارتشاء،کلاهبرداری –––––––––––– ۶۳

بند سوم : سرقت مقرون به آزار –––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶۴

گفتار دوم : جرم انگاری های متعدد و مبهم و کشدار –––––––––––––––––––––––– ۶۵

بند اول : جرم انگاری های متعدد –––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶۵

بند دوم : گسترش قلمرو جرم انگاری از کنش های اجتماعی ––––––––––––––––– ۶۶

بند سوم : عدم رعایت صراحت مقنن در جرم انگاری –––––––––––––––––––––– ۶۷

گفتار سوم : گسترش دامنه تابعین قانون جزا در خارج از کشور –––––––––––––––––– ۶۹

بند اول : جرایم اتباع بیگانه در خدمت ایران ––––––––––––––––––––––––––––– ۶۹

بند دوم : جرایم ارتکابی ایرانیان در خارج ایران –––––––––––––––––––––––––– ۶۹

گفتار چهارم : نقص سیاست گذاری در قانون آیین دادرسی کیفری –––––––––––––––– ۷۰

بند اول : قرار های تامین کیفری –––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۰

بند دوم : ابهام در برخی مواد آیین دادرسی کیفری ––––––––––––––––––––––––– ۷۵

گفتار پنجم : مبارزه مقطعی و عدم تجدید نظرخواهی و تعلیق در برخی جرایم –––––––– ۷۹

بند اول : مبارزه مقطعی با برخی جرایم –––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۹

بند دوم : عدم وجود تجدید نظرخواهی در برخی جرایم –––––––––––––––––––– ۸۰

بند سوم : ممنوعیت تعلیق و تخفیف در برخی جرایم –––––––––––––––––––––– ۸۱

گفتار ششم : کاهش سن مسیولیت کیفری ––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸۲

مبحث دوم : کاستی های سیاست جنایی قضایی ایران در رابطه با مجازات حبس –––––––––– ۸۳

عنوان صفحه


گفتار اول : عدم استفاده از اقدامات تامینی و ترتیبی –––––––––––––––––––––––––– ۸۳

گفتار دوم : عدم استفاده از تعلیق تعقیب ––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸۶

گفتار سوم : کیفرگرایی قضات –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸۶

گفتار چهارم : استفاده به ندرت از تعلیق مجازات و آزادی مشروط –––––––––––––––– ۸۸

نتیجه گیری ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹۱

پیشنهاد ها –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹۴

فهرست منابع –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹۶

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • کیفر زندان
  • عوامل ناکارآمدی
  • حقوق جزا
  • حقوق جزا
  • بازداشتگاه
  • کانون اصلاح و تربیت
  • آیین دادرسی کیفری
  • مجازات
  • زندان
  • نظام حقوقی
  • ایران
  • حقوق بشر