قانون متروک کیفری چرایی و آثار

قانون متروک کیفری چرایی و آثار عنوان پایان نامه ای است که توسط مهدی پورچریکی، با راهنمایی محمد یکرنگی و با مشاوره محسن برهانی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران دفاع گردید.

عنوان	قانون متروک کیفری چرایی و آثار
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	مهدی پورچریکی
استاد راهنما	محمد یکرنگی
استاد مشاور	محسن برهانی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۲
دانشگاه	دانشگاه تهران

چکیده

یکی از وجوه ممیز قانون از سایر قواعد، الزام آور بودن آن است. دستور مورد نظر مقنن، یا توسط مخاطب اجرا می شود یا مجریان قانون، مخاطب قانون را ملزم به اجرای آن می کنند. با این حال در این بین قوانینی وجود دارند که علی رغم طی مراحل لازم برای لازم الاجرا شدن، توسط مخاطبان و مجریان اجرا و الزام نمی شوند. این قوانین، قوانین متروک نامیده می شوند. اگرچه عنوان قوانین متروک در ذهن عموم افراد آشناست اما تعریف دقیق و قابل ارزیابی از آن تا کنون ارایه نشده و همه به تعاریف کلی بسنده نموده اند. بر این اساس و با توجه به حساسیت قوانین کیفری، این پژوهش تلاشی است برای پاسخ به این سوالات که اولا قانون متروک کیفری چیست، چه انواعی دارد و چگونه می توان آن را شناسایی نمود؟ به عنوان مثال آیا استناد به قانون در یک رای قضایی موجب متروک نبودن قانون است یا خیر؟ ثانیا چرا برخی قوانین متروک می شوند و چه عللی در این میان تاثیرگذارند؟ و ثالثا متروک شدن قوانین چه وضعیتی در نظام حقوقی ایجاد نموده و چه آثاری با خود به همراه خواهد آورد؟ در این اثر توسعه ای با روش تحلیلی و استفاده از جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای، ابتدایا به بررسی نظریات و تعاریف مختلف موجود در این عرصه و اتخاذ ملاک برای قانون متروک کیفری پرداخته شده است. سپس ضمن مراجعه به آرای قضایی و سابقه قوانین کیفری در حقوق ایران، به اثبات وجود و ارایه مصادیق قانون متروک در قوانین ایران بر مبنای تعریف و ملاک منتخب پرداخته و نهایتا علل ترک قوانین کیفری و آثاری که به همراه خواهند داشت را، بررسی می نماید. این پژوهش نشان می دهد که اولا؛ برای قانون متروک بنا بر ملاک موسع یا مضیق یا معتدل، می توان مفهوم و مصادیق مختلفی لحاظ نمود و سپس با برگزیدن ملاک معتدل، مصادیقی از قانون متروک از سال ۱۳۱۷ تا ۱۳۹۸ را جمع آوری کرده است. سپس با بررسی علل موثر در ترک قانون، تاثیر مواردی از قبیل عدم اطلاع مجریان قانون، ناکارآمدی قانون، کمبود مقبولیت قانون و موارد مربوط به سیاست کیفری قانون گذار و دیگر دلایل را نشان داده است. سپس در بخش مربوط به آثار نیز مواردی مانند تاثیر بر عدالت، حاکمیت قانون، امنیت قضایی، تاثیرات بر نظام قضایی و تورم قانونی، هزینه های اضافی بر حاکمیت و زمینه ی اصلاح قانون را مورد مطالعه قرار داده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست اجمالی مقدمه

الف بیان مسیله

ب سوالات تحقیق

ج فرضیات تحقیق

د– پیشینه تحقیق

ه– روش پژوهش و شیوه ی جمع آوری اطلاعات

و ساماندهی تحقیق

بخش اول: مفهوم قانون متروک

فصل اول: تعریف مفهوم و ملاک شناسایی

گفتار اول: جنس و فصل

گفتار دوم: واقعیت و اعتبار در قانون متروک

گفتار سوم: عناصر قانون و قانون متروک

گفتار چهارم: تعریف قانون متروک و انواع آن

گفتار پنجم: ملاک قانون متروک

گفتار ششم: مصادیق قانون متروک

فصل دوم: قانون متروک به مثابه قانون

گفتار اول: قانون در آیینه ی مکاتب

گفتار دوم: آیا قانون متروک، قانون است؟

فصل سوم: مفاهیم مشابه و مطالعه ی تطبیقی

گفتار اول: قانون سمبلیک

گفتار دوم: دکترین عدم استعمال

گفتار سوم: قانون مرده

بخش دوم: علل و آثار متروک شدن قوانین

فصل اول: علل متروک شدن قوانین

گفتار اول: جایگاه مقبولیت در قانون

گفتار دوم: انتخاب رویکرد نامناسب در جرم انگاری

گفتار سوم: عدم تکافوی منابع اجرای قانون

گفتار چهارم: انجام شدنی بودن

گفتار پنجم: علنی نبودن

گفتار ششم: عدم اولویت

گفتار هفتم: ناکارآمدی قانون

گفتار هشتم: فشار بین المللی

گفتار نهم: تهدید به مجازات

گفتار دهم: جرایم کم اهمیت

گفتار یازدهم: انتخاب نظریه مناسب مجازات

فصل دوم: آثار متروک شدن قوانین

گفتار اول: نقض حاکمیت قانون

گفتار دوم: آثار بر عدالت

گفتار سوم: امنیت قضایی و ابهام حقوقی

گفتار چهارم: نقض احکام و نقض سریالی قانون

گفتار پنجم: سوء استفاده انتظامی

گفتار ششم: تورم قانونی

گفتار هفتم: هزینه های اضافی

گفتار هشتم: زمینه اصلاحات قانونی

نتیجه گیری

کلیدواژه ها

• قانون متروک
• الزام آوری
• اجرای قانون
• جرم انگاری
• قانون کیفری