قرارداد انتخاب دادگاه

ایجاد سازمان‌های منطقه‌ای، یکی از مهمترین ابزارهای بسط توسعه اقتصادی و تجاری کشورهای هم‌سود است. گسترش روابط اقتصادی نیازمند بکارگیری ابزارهای گردش ثروت یعنی، قراردادهای تجاری بین‌المللی مانند بیع، حمل‌و‌نقل و بیمه میان کشورهای هم‌پیمان است. در صورت بروز اختلاف در اجرای قراردادهای یاد شده، امکان مراجعه به دادگاه‌های هر یک از کشورهای ذینفع، راه‌حل سنتی است. در مقابل، گرایش روزافزون بازرگانان به درج شرط انتخاب دادگاه در قراردادها و توافق بر صلاحیت یکی از دادگاه‌های صالح و حتی ناصالح، شیوه‌ای نسبتاً نوین و کارآمد است.

اقسام قرارداد انتخاب دادگاه

قرارداد انتخاب دادگاه می‌تواند به یکی از دو گونه اجباری (انحصاری) و یا اختیاری (غیرانحصاری) منعقد شود. در توافق انحصاری، فقط بر صلاحیت دادگاه یا دادگاه‌های یک کشور و نفی صلاحیت از سایر دادگاه‌ها توافق می‌شود، درحالی‌که توافق غیرانحصاری به معنای نفی صلاحیت از دادگاه غیرمنتخب نیست.

آثار قرارداد انتخاب دادگاه

مرسوم است که برای توافق انتخاب دادگاه سه اثر اصولی در نظر گرفته شود:

1. اعطای صلاحیت به دادگاه منتخب؛
2. نفی صلاحیت از دادگاه غیرمنتخب
3. لزوم شناسایی و اجرای احکام صادره از دادگاه منتخب در محاکم سایر کشورها

مقالات مرتبط

• اعتبار قرارداد انتخاب دادگاه در حقوق بین‌الملل خصوصی و تأثیر آن در شناسایی و اجرای آراء خارجی
• مطالعه تطبیقی جایگاه توافق انتخاب دادگاه در اسناد سازمان‌های منطقه‌ای