قلمرو حقوق فردی در پرتو اخلاق عمومی
قلمرو حقوق فردی در پرتو اخلاق عمومی عنوان رساله ای است که توسط رضوان پویا، با راهنمایی محمدرضا ویژه در سال ۱۳۹۷ و در مقطع دکتری دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | قلمرو حقوق فردی در پرتو اخلاق عمومی |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | رضوان پویا |
| استاد راهنما | محمدرضا ویژه |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۷ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
چکیده
اخلاق عمومی یکی از مهمترین مفاهیم تحدید کننده حقوق و آزادی های بشری است که به رغم درج در بسیاری از اسناد حقوق بشر، تعریف دقیق و تبیین شفافی از مفهوم آن و شرایط اعمال محدودیت های آن بر حقوق و آزادی های فردی صورت نگرفته است. پژوهش حاضر، در وهله نخست با رویکردی میان رشته ای مفهوم و ماهیت اخلاق عمومی را مورد بررسی قرار می دهد و می کوشد تا با تامل در اخلاقی بودن آن و تعمق در وصف عمومی آن، پرداختن به مفاهیم و تعاریف ارایه شده از آن، معرفی کارکردها و ویژگی ها و شناسایی برخی اصول بنیادین (عمومیت، عقلانیت، خودآیینی، آزادی و روامداری)، در حد کشش نگاره و دانش نگارنده به چالش های این مفهوم پاسخ گوید. پس از تبیین اخلاق عمومی، تعارض حقوق فردی و اخلاق عمومی در دو قالب رویکردهای نظری به حل تعارض و نیز در رویه دیوان اروپایی حقوق بشر بررسی می شود. تقدم حقوق فردی، تقدم اخلاق عمومی و نظریه تعادل مهمترین راه حل های نظری ارایه شده برای چالش خطیر تعارض حقوق فردی و اخلاق عمومی هستند. پژوهش حاضر ضمن معرفی و نقد هر یک از آن ها، رویکردی مبتنی بر اصل قرار دادن تقدم حقوق فردی و استثنا تلقی کردن تقدم اخلاق عمومی را به عنوان راه کار حل تعارض معرفی می نماید. بر این اساس، اگر چه اصل با تقدم حقوق فردی است اما اخلاق عمومی می تواند تحت شرایط و ضوابطی خاص (قانونی بودن، برخورداری از هدف مشروع و ضروری بودن) که بهترین صورت بندی آن در رویه دیوان اروپایی حقوق بشر معرفی شده است، گستره اعمال حقوق و آزادی های فردی را محدود کند.
ساختار و فهرست رساله
فهرست تفصیلی مطالب مقدمه
بخش اول: تبیین مفهوم و تحلیل مبانی اخلاق عمومی
فصل اول: تبیین مفهوم و ماهیت اخلاق عمومی
گفتار اول: تبیین مفهوم اخلاق عمومی
مبحث اول: مفهوم اخلاق عمومی
مبحث دوم: تعریف اخلاق عمومی
مبحث سوم: محتوای اخلاق عمومی
گفتار دوم: تبیین ماهیت اخلاق عمومی
مبحث اول: ماهیت اخلاق عمومی
مبحث دوم: ماهیت ارزش های اخلاق عمومی
بند اول: معرفی نظریه ها
الف واقع گرایی و غیرواقع گرایی اخلاقی ۳۱ ۱ واقع گرایی اخلاقی ۳۲ ۲ غیرواقع گرایی اخلاقی ۳۴ ب مطلق انگاری و نسبی انگاری اخلاقی ۳۵ ۱ مطلق انگاری اخلاقی ۳۶ ۲ نسبی انگاری اخلاقی ۳۷ ج عام نگری و خاص نگری اخلاقی ۳۸ ۱ عام نگری اخلاقی ۳۸ ۲ خاص نگری اخلاقی ۳۹ بند دوم– انتخاب میان نظریه ها
الف انسان؛ حیوان اخلاقی ۴۰ ب اخلاق؛ برساخته اجتماع انسانی ۴۳ ج انسان و اجتماع؛ مبنایی برای اخلاق عمومی ۴۴ گفتار سوم: ویژگی ها و کارکرد اخلاق عمومی
مبحث اول: ویژگی های اخلاق عمومی
بند اول: حداقلی بودن
بند دوم: سلبی بودن
بند سوم: آلی یا ابزاری بودن
بند چهارم: محدود بودن به زمان و مکان
مبحث دوم: کارکردهای اخلاق عمومی ۵۰ بند اول: کارکرد اجتماعی و فرهنگی ۵۰ بند دوم: کارکرد حقوقی و قضایی ۵۰ بند سوم: کارکرد سیاسی
فصل دوم: تعیین قلمرو اخلاق عمومی
گفتار اول: اخلاق عمومی و اخلاق خصوصی
مبحث اول: تبیین مفاهیم
مبحث دوم: تفکیک اخلاق عمومی و اخلاق خصوصی
بند اول: حوزه عمومی و حوزه خصوصی
بند دوم: حریم خصوصی
بند سوم: مکان عمومی
گفتار دوم: اخلاق عمومی و دین
گفتار سوم: اخلاق عمومی و آداب و رسوم
گفتار چهارم: اخلاق عمومی و منفعت عمومی
فصل سوم: اصول بنیادین اخلاق عمومی
گفتار اول: اصل عمومیت
گفتار دوم: اصل عقلانیت
گفتار سوم: اصل خودآیینی
گفتار چهارم: اصل آزادی
گفتار پنجم: اصل تسامح
بخش دوم:تعارض حقوق فردی و اخلاق عمومی
فصل اول: رویکردهای نظری به حل تعارض حقوق فردی و اخلاق عمومی
گفتار اول: نظریه تعادل
مبحث اول: معرفی نظریه
بند اول: نظریه تعادل ریچارد اچ فالن
بند دوم: قانون تعادل رابرت الکسی
گفتار دوم: نقد نظریه
گفتار دوم: تقدم اخلاق عمومی بر حقوق فردی
مبحث اول: معرفی نظریه
بند اول: لویاتان توماس هابز
بند دوم: نظریه اخلاقی دولت هگل
بند سوم: سنت گرایی ادموند برک
بند چهارم: محافظه کاری مایکل اوکشات
بند پنجم: جماعت گرایی چارلز تیلور
بند ششم: تقدم خیر بر حق مایکل سندل
مبحث دوم: نقد نظریه
بند اول: نقد دولت مقتدر هابز و هگل
بند دوم: نقد سنت گرایی برک و محافظه کاری اوکشات
بند سوم: نقد جماعت گرایی تیلور و سندل
گفتار سوم: تقدم حقوق فردی بر اخلاق عمومی
مبحث اول: معرفی نظریه
بند اول: اصل کرامت انسانی کانت
بند دوم: اولویت عدالت بر خیر جان رالز
بند سوم: برگ برنده رونالد دورکین
مبحث دوم: نقد نظریه
گفتار چهارم: رویکردی مبتنی بر اصل و استثنا
مبحث اول: توجیه رویکرد
بند اول: توجیه اصل (تقدم حقوق فردی)
بند دوم: توجیه استثنا (تقدم اخلاق عمومی)
مبحث دوم: دو تفکیک اساسی
بند اول: تفکیک میان حق های مطلق و حق های مقید
بند دوم: تفکیک میان مرحله قانون گذاری و رسیدگی قضایی
فصل دوم: تعارض حقوق فردی و اخلاق عمومی در پرتو رویه دیوان اروپایی حقوق بشر
گفتار اول: تعارض حقوق فردی و اخلاق جنسی
مبحث اول: تقدم اخلاق عمومی بر حقوق فردی
بند اول: حقایق پرونده
بند دوم: رسیدگی و حکم دیوان
بند سوم: بررسی رویکرد دیوان
مبحث دوم: تقدم حقوق فردی بر اخلاق عمومی
بند اول: حقایق پرونده
بند دوم: رسیدگی و حکم دیوان
بند سوم: بررسی رویکرد دیوان
گفتار دوم: تعارض حقوق فردی و اخلاق غیرجنسی
مبحث اول: حقایق پرونده
مبحث دوم: رسیدگی و حکم دیوان
مبحث سوم: بررسی رویکرد دیوان
نتیجه گیری
فهرست منابع
کلیدواژه ها
- حقوق فردی
- اخلاق عمومی
- تحدید حقوق و آزادی های فردی