ماده ۵۴۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)

ماده ۵۴۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): هرگاه منفعتی قائم به عضوی باشد در جنایت بر آن عضو که منجر به زوال یا اختلال منفعت گردد تنها دیه بیشتر ثابت می‌ شود ولی اگر منفعت قائم به آن عضو نبوده و میان از بین ‌رفتن عضو و زوال منفعت ملازمه نباشد، اگرچه وجود آن عضو در تقویت و تسهیل منفعت مؤثر باشد، مانند لاله گوش و بینی که در تقویت شنوایی و بویایی مؤثرند و به سبب قطع لاله گوش یا بینی، شنوایی یا بویایی نیز زایل یا ناقص گردد، هر کدام دیه جداگانه دارد.

مواد مرتبط

نکات تفسیری دکترین ماده 545 قانون مجازات اسلامی (1392)

ماده فوق را باید منطبق بر اصل عدم تداخل دیات دانست،[۱] در خصوص این ماده، قاعده کلی بیانگر این نکته است که وارد کردن آسیب به گوش اگر به حس شنوایی فرد نیز آسیبی وارد کند، دیه جداگانه باید پرداخت شود،[۲] لذا اگر جنایتی سرایت به قوه شنوایی پیدا کند و منجر به کر شدن شود، نباید قائل به تداخل دیه عین و منفعت بود، بلکه لازم است هم دیه گوش پرداخت شود و هم دیه منفعت.[۳]

سوابق و مستندات فقهی

سوابق و مستندات فقهی

گروهی از فقها بیان نموده اند که دیه فوت منفعت در دیه اعضا تداخل نموده و در فرضی که یگانه منفعت عضو در نتیجه جنایت از میان برود، جانی مکلف به پرداخت دیه آن است، اما اگر عضو همراه با منفعت خویش از بین برود، باید قائل به تداخل دیه عضو و منفعت باشیم.[۴]

مقالات مرتبط

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 545 قانون مجازات اسلامی (1392)

  1. اگر منفعتی به‌طور مستقیم به عضوی وابسته باشد و جنایتی بر آن عضو اتفاق بیفتد که باعث از بین رفتن یا دچار اختلال شدن آن منفعت گردد، فقط دیه بیشتر (دیه عضو یا منفعت، هرکدام بیشتر باشد) محاسبه می‌شود.
  2. در صورتی که منفعت به‌طور مستقیم به عضو وابسته نباشد و بین از دست رفتن عضو و زوال منفعت رابطه مستقیم و ضروری نباشد، هر کدام از عضو و منفعت، دیه جداگانه خواهند داشت.
  3. اگر عضوی در تقویت و تسهیل منفعت نقشی داشته باشد اما به‌طور مستقیم وابسته به آن نباشد، در صورت از دست رفتن یا نقص هر یک، برای هر کدام دیه جداگانه در نظر گرفته می‌شود.
  4. مثال‌هایی که در قانون اشاره شده شامل لاله گوش و بینی است که در تقویت شنوایی و بویایی مؤثرند، اما به‌طور مستقیم به آن‌ها وابسته نیستند.
  5. قطع یک عضو فاقد وابستگی مستقیم به منفعت، حتی اگر بر آن منفعت تأثیر بگذارد، منجر به دیه جداگانه برای هر یک خواهد شد.

منابع

  1. غلامحسین الهام. مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم. چاپ -. بشری، 1372.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 842912
  2. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712396
  3. عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 712400
  4. عبدالقادر عوده و حسن (ترجمه) فرهودی نیا. بررسی تطبیقی حقوق جزای اسلامی و قوانین عرفی (جلد سوم) ( جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص). چاپ 1. یادآوران، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4993180