ماهیت تغییر جنسیت و آثار جزایی آن
ماهیت تغییر جنسیت و آثار جزایی آن عنوان پایان نامه ای است که توسط فاطمه عظیمی، با راهنمایی محمدخلیل صالحی و با مشاوره حسین صناعی زاده در سال ۱۳۸۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
 | |
| عنوان | ماهیت تغییر جنسیت و آثار جزایی آن |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | فاطمه عظیمی |
| استاد راهنما | محمدخلیل صالحی |
| استاد مشاور | حسین صناعی زاده |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۷ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
چکیده
تغییر جنسیت ارادی یکی از موضوعات مهمی است که موجب پیدایش مسایل جدید حقوقی و کیفری شده که تاکنون سابقه نداشته است. اغلب متقاضیان تغییر جنسیت را افراد ترانس سکسوال تشکیل می دهند. ترانس سکسوالیسم (Transsexualism) جزء اختلالات هویت جنسی است که به نارضایتی فرد از جنسیت خود و تمایل پایدار به تعلق داشتن به جنس مخالف اطلاق می شود.در این پایان نامه آثار حقوقی تغییر جنسیت به طور عام و آثار کیفری آن به طور خاص مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیقات منعکسه در این رساله دلالت بر این واقعیت دارد که فقهای امامیه در جواز یا حرمت تغییر جنسیت اختلاف نظر دارند. عده ای از فقها با ذکر دلایلی از قبیل؛ قاعده فقهی تسلیط، اصل اباحه و اضطرار، قایل به مشروعیت مطلق تغییر جنسیت می باشند. در مقابل عده ای با استناد به حرمت تغییر در خلقت الهی، حرمت از بین بردن اعضای بدن و... قایل به ممنوعیت مطلق تغییر جنسیت می باشند. نظریه دیگر، مشروعیت مشروط تغییر جنسیت است. در بررسی آثار کیفری تغییر جنسیت، نتایج مهمی به این قرار به دست آمده است:تغییر جنسیت موجب جاری شدن قاعده درا در آن دسته از جرایم حدی است که مجازات آن از جنسی به جنس دیگر متفاوت است. اگر کسی قبل یا بعد از تغییر جنسیت مرتکب یکی از جرایم مستوجب قصاص یا دیه شود مشمول احکام جنسیتی خواهد بود که در زمان ارتکاب جرم دارای آن وضعیت بوده است. اما اگر زن قبل از تغییر جنسیت مرتکب قتل زن دیگر شود ولی صدور حکم بعد از تغییر جنسیت باشد، در رد دیه به وی قبل از قصاص اختلاف نظر وجود دارد.در خصوص تاثیر تغییر جنسیت بر تعزیرات می توان به تاثیر آن بر جرایم مختص مردان و زنان اشاره کرد به طوری که مرد بعد از تغییر جنسیت به دلیل ارتکاب جرایم مختص مردان قابل مجازات نخواهد بود و همین طور زن بعد از تغییر جنسیت قابل مجازات نیست.نگارنده در پایان راهکارهای حقوقی برای اصلاح قوانین جزایی و تکمیل آن در خصوص تغییر جنسیت ارایه کرده است.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
الف – تعریف مساله و بیان سوال های اصلی تحقیق ۱
ب – فرضیه های تحقیق ۲
ج – ضرورت تحقیق ۲
د – اهداف تحقیق ۲
ه– – سابقه تحقیق: ۲
و – روش تحقیق ۳
ی – سازماندهی تحقیق ۳
بخش اول: کلیات ۴
فصل اول: مفهوم شناسی و موضوع شناسی ۵
مبحث اول: مفهوم شناسی ۶
گفتار اول: واژه شناسی و تعریف اصطلاحی تغییر جنسیت ۶
الف– واژه شناسی ۶
۱ معنای لغوی تغییر ۶
۲ معنای لغوی جنسیت ۷
ب– تعریف اصطلاحی ۸
۱ تعریف اصطلاحی جنسیت ۸
۲ تعریف اصطلاحی تغییر جنسیت ۸
گفتار دوم: مفهوم علمی و فقهی تغییر جنسیت ۸
الف– مفهوم علمی تغییر جنسیت ۹
۱ هرمافرودیت ها ۹
۲ ترانس سکسوال ها ۱۰
ب– مفهوم فقهی تغییر جنسیت ۱۱
۱– افراد خنثی ۱۱
۱– ۱ خنثی واضح ۱۱
۱–۲ خنثی مشکل ۱۲
۲ افراد ممسوح ۱۲
مبحث دوم: موضوع شناسی ۱۳
گفتار اول: جنسیت و عوامل موثر در شکل گیری آن ۱۳
الف– عوامل زیستی موثر در شکل گیری جنسیت ۱۳
۱ کروموزوم های جنسی ۱۳
۲ گونادها ۱۳
۳ هورمون ها ۱۴
۳–۱ تاثیر سازمان دهنده هورمون های جنسی ۱۴
۳–۲ تاثیر برانگیزاننده هورمون های جنسی ۱۴
۴ اندام های جنسی داخلی ۱۵
ب– عوامل روان شناختی موثر در شکل گیری جنسیت ۱۵
۱ نظریات یادگیری اجتماعی در ارتباط با رشد روانی جنسی ۱۵
۲ نظریات یادگیری شناختی ۱۶
۳ نظریات روان تحلیلی ۱۶
گفتار دوم: اختلالات و ناهنجاری های روحی – روانی در رشد جنسی ۱۷
الف– انواع اختلالات روانی – جنسی ۱۷
۱ اختلالات هویت جنسی ۱۷
۲ پارافیلیا ۱۸
۳ اختلالات کنشی روانی – جنسی ۱۸
۴ سایر اختلالات روانی – جنسی ۱۹
ب – اختلالات هویت جنسی ۱۹
۱ هویت جنسی ۲۰
۲ نقش جنسی ۲۱
۳ گرایش جنسی ۲۲
۴ رفتار جنسی ۲۲
ج– انواع اختلالات هویت جنسی ۲۳
۱ ترانس سکسوالیسم ۲۳
۱–۱ تعریف ترانس سکسوالیسم ۲۳
۱–۲ انواع ترانس سکسوالیسم ۲۴
۱–۲–۱ ترانس سکسوالیسم در افراد مذکر ۲۴
۱–۲–۱–۱ ترانس سکسوالیسم اولیه در مرد ۲۴
۱–۲–۱–۲ ترانس سکسوالیسم ثانویه در مرد ۲۴
۱–۲–۲ ترانس سکسوالیسم در افراد مونث ۲۴
۱–۲–۳ انواع دیگر ۲۴
۱–۲–۳–۱ فاقد جنسیت یا آسکسوال ۲۴
۱–۲–۳–۲ همجنس گرا یا هوموسکسوال ۲۵
۱–۲–۳–۳ غیر همجنس گرا یا هتروسکسوال ۲۵
۲ همجنس گرایی ۲۵
د– طبقه بندی اختلالات هویت جنسی بر اساس DSM–IV ۲۷
۱ اختلال هویت جنسی در کودکان ۲۷
۲ اختلال هویت جنسی در نوجوانان و بزرگسالان ۲۹
۳ اختلال هویت جنسی نامشخص ۳۲
ه – علل بوجود آورنده اختلالات هویت جنسی ۳۲
۱ نظریه بیولوژیکی (زیستی) ۳۳
۱–۱ استرس پیش از تولد ۳۳
۱–۲ اختلالات ژنتیکی ۳۳
۱–۳ اختلالات هورمونی ۳۳
۱–۴ مشکلات مغزی و سیستم عصبی مرکزی ۳۴
۲ نظریه های روانی – اجتماعی ۳۵
۲–۱ تیوری یادگیری اجتماعی ۳۷
۲–۲ تیوری مذهب ۳۷
۲–۳ تیوری روانکاوی ۳۸
و– تشخیص افتراقی ۴۲
۱ تشخیص افتراقی در کودکان ۴۲
۱–۱ دخترهای پسرنما ۴۳
۱–۲ پسرهای دخترنما ۴۳
۲ تشخیص افتراقی در افراد بزرگسال ۴۴
۲–۱ مبدل پوشی (پوشیدن لباس جنس مخالف) ۴۴
۲–۲ اختلالات بین جنسی ۴۵
۲–۳ اسکیزوفرنی ۴۵
ی– درمان و پیشگیری اختلالات هویت جنسی ۴۶
۱ پیشگیری در کودکی ۴۶
۲ پیشگیری ثانویه ۴۷
۲–۱ گسترش مشاوره های بهداشت روانی ۴۸
۲–۲ روان درمانی ۴۸
۲–۳ هورمون تراپی ۴۸
۲–۴ جراحی ۴۸
۳– پیشگیری ثالث ۴۸
گفتار سوم: اختلالات و ناهنجاری های فیزیولوژی در رشد جنسی ۵۰
الف– هیپرپلازی مردانه ساز آدرنال (سندرم آدرنوژنیتال) ۵۰
ب– سندرم ترنر ۵۱
ج– سندرم کلاین فلتر ۵۲
د– سندرم عدم حساسیت آندروژنی (زنانه شدن بیضه ای) ۵۲
ه– نقایص آنزیمی در ژنوتیپ xy ۵۲
و– هرمافرودیت (دوجنسی) ۵۳
۱ هرمافرودیت حقیقی (دوجنسی کامل) ۵۳
۲ هرمافرودیت کاذب ۵۴
۲–۱ هرمافرودیت کاذب زنانه (زنان مردنما) ۵۴
۲–۲ هرمافرودیت کاذب مردانه (مردان زن نما) ۵۴
۲–۳ دیسژنز مختلط گوناد ۵۵
گفتار چهارم: روش های تغییر جنسیت ۵۶
الف– هورمون درمانی ۵۸
ب– جراحی ۶۰
فصل دوم: پیشینه فقهی و قانونی تغییر جنسیت ۶۴
مبحث اول: پیشینه فقهی تغییر جنسیت ۶۵
گفتار اول: پیشینه موضوع در فقه قدیم ۶۵
گفتار دوم: پیشینه موضوع در عصر حاضر ۶۶
گفتار سوم: تاریخچه جراحی تغییر جنسیت ۶۷
مبحث دوم: نظرات فقهی در مورد تغییر جنسیت ۷۰
گفتار اول: نظریه ممنوعیت مطلق تغییر جنسیت ۷۰
الف– حرمت از بین بردن اعضاء بدن ۷۰
ب– حرمت نگاه و لمس عورت نامحرم ۷۴
ج– حرمت تغییر در خلقت الهی ۷۷
د– غیر مقدور بودن و عدم توانایی در ایجاد تغییر در خلقت الهی ۷۸
ه– مخالفت با مصالح عمومی ۷۹
گفتار دوم : نظریه مشروعیت مطلق تغییر جنسیت ۸۰
الف– اصل اباحه، جواز یا حلیت ۸۰
ب– قاعده فقهی تسلیط ۸۲
ج– قاعده اضطرار ۸۳
گفتار سوم: نظریه مشروعیت مشروط تغییر جنسیت ۸۴
مبحث سوم: پیشینه قانونی تغییر جنسیت ۸۶
گفتار اول: پیشینه قانونی تغییر جنسیت در حقوق ایران ۸۶
گفتار دوم: پیشینه قانونی تغییر جنسیت در سایر کشورها ۹۰
بخش دوم: آثار تغییر جنسیت ۹۳
فصل اول: آثار حقوقی تغییر جنسیت ۹۴
مبحث اول: نقش رضایت و عدم رضایت زوج در تغییر جنسیت ۹۵
مبحث دوم: تغییر جنسیت و تاثیر آن بر علقه زوجیت ۹۷
گفتار اول: تغییر جنسیت یکی از زوجین ۹۷
گفتار دوم: تغییر جنسیت همزمان زوجین ۹۹
گفتار سوم: تغییر جنسیت غیر همزمان زوجین ۱۰۱
مبحث سوم: تغییر جنسیت و تاثیر آن بر عده ۱۰۲
مبحث چهارم : تغییر جنسیت و تاثیر آن بر ولایت و سرپرستی کودکان ۱۰۴
مبحث پنجم: تغییر جنسیت و تاثیر آن بر نفقه ۱۰۹
مبحث ششم: تغییر جنسیت و تاثیر آن بر عناوین خانوادگی ۱۱۱
مبحث هفتم: تغییر جنسیت و تاثیر آن بر ارث ۱۱۴
گفتار اول: ارث بردن فرد تغییر جنس داده از والدین خویش ۱۱۴
گفتار دوم: ارث بردن والدین از فرزند تغییر جنس داده ۱۱۵
فصل دوم: آثار کیفری تغییر جنسیت ۱۲۱
مبحث اول: آثار کیفری تغییر جنسیت مجاز و موفق ۱۲۲
گفتار اول: تغییر جنسیت و تاثیر آن در جرایم مستوجب حد ۱۲۳
گفتار دوم : تغییر جنسیت و تاثیر آن در جرایم مستوجب قصاص ۱۲۵
الف– تغییر جنسیت از زن به مرد ۱۲۹
۱ وقوع جرم قبل از تغییر جنسیت به مرد ۱۲۹
۲ وقوع جرم قبل از تغییر جنسیت به مرد و حکم به مجازات بعد از تغییر جنسیت به مرد ۱۳۰
۲ –
جانی واقع شدن زن قبل از تغیر جنسیت به مرد ۱۳۰
۲ – ۲ مجنی علیه واقع شدن زن قبل از تغییر جنسیت به مرد ۱۳۱
۳ وقوع جرم بعد از تغییر جنسیت به مرد ۱۳۱
ب– تغییر جنسیت از مرد به زن ۱۳۲
۱ وقوع جرم قبل از تغییر جنسیت به زن ۱۳۳
۳ وقوع جرم بعد از تغییر جنسیت به زن ۱۳۴
گفتار سوم: تغییر جنسیت و تاثیر آن در دیات ۱۳۴
گفتار چهارم: تغییر جنسیت و تاثیر آن در تعزیرات ۱۳۷
الف– تغییر جنسیت و تاثیر آن در جرایم مختص زنان ۱۳۸
۱ عدم رعایت حجاب شرعی ۱۳۸
۲ خود را به عقد دیگری درآوردن در زمان زوجیت یا عده ۱۳۹
ب– تغییر جنسیت و تاثیر آن در جرایم مختص مردان ۱۴۱
۱ ایجاد مزاحمت برای بانوان ۱۴۱
۲ ترک انفاق ۱۴۲
۳ تزویج زن شوهردار یا در عده دیگری ۱۴۵
۴ عدم ثبت ازدواج دایم، طلاق و رجوع ۱۴۷
۵ ازدواج با نابالغ بدون اذن ولی ۱۴۷
۶ غیبت و فرار از خدمت وظیفه عمومی ۱۴۸
گفتار پنجم: تغییر جنسیت و تاثیر آن در ادله اثبات دعوی ۱۴۹
مبحث دوم: آثار کیفری تغییر جنسیت غیرمجاز و ناموفق ۱۵۳
گفتار اول: مسیولیت کیفری پزشک در تغییر جنسیت غیرمجاز و ناموفق ۱۵۳
گفتار دوم: مسیولیت کیفری بیمار در تغییر جنسیت غیرمجاز و ناموفق ۱۵۹
ضمایم ۱۶۰
الف – استفتایات ۱۶۱
ب – نمونه هایی از مراحل تغییر جنسیت ۱۷۰
نتیجه گیری و پیشنهادها ۱۷۳
نتیجه گیری ۱۷۴
پیشنهادها ۱۷۸
فهرست منابع ۱۷۹
کلیدواژه ها
- دگر سکس جویی
- مشروعیت
- جرم
- هویت جنسی
- حقوق جزا
- فقه جعفری
- قصاص
- دیه
- تغییر جنسیت
- اختلال هویت جنسی
- ترانس سکسوال
- آثار جزایی.