مبانی و راهکارهای سرپرستی کودکان بدسرپرست
مبانی و راهکارهای سرپرستی کودکان بدسرپرست عنوان رساله ای است که توسط سیده فاطمه هاشمی، با راهنمایی سید محمد صادق موسوی و با مشاوره محمد مهدی مقدادی در سال ۱۳۹۹ و در مقطع دکتری دانشگاه خوارزمی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | مبانی و راهکارهای سرپرستی کودکان بدسرپرست |
|---|---|
| رشته | فقه و حقوق خصوصی |
| دانشجو | سیده فاطمه هاشمی |
| استاد راهنما | سید محمد صادق موسوی |
| استاد مشاور | محمد مهدی مقدادی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۹ |
| دانشگاه | دانشگاه خوارزمی |
چکیده
کودکان به لحاظ وضعیت خاصی که دارند، نیازمند حمایتی بیش از دیگر افراد جامعه هستند. در میان کودکان، کودکان بد سرپرست به لحاظ اینکه دارای سرپرستان قانونی هستند، کم تر مورد توجه قرار گرفته اند. این کودکان با آنکه تحت سرپرستی والدین خود می باشند اما بیشترین آسیب را نیز از سرپرستان خود متحمل می شوند. حال جای این پرسش است که قانون و شرع چه حمایت هایی را از این کودکان به عمل می آورد و چگونه از ظرفیت–های موجود در آنها می توان در این زمینه استفاده نمود؟ ضرورت بحث از این رو است که کودکان بد سرپرست خود به تنهایی امکان تظلم خواهی ندارند و این جامعه است که باید با وضع قوانین الهام گرفته از شریعت امکان حمایت، رسیدگی و در صورت نیاز داد خواهی را برای کودکان فراهم کند. از این رو در این رساله در راستای درک از موضوع به مفهوم شناسی کودک بد سرپرست در فقه و حقوق پرداختیم. در این مسیر مبانی فقهی چون عدالت، مصلحت و کرامت انسانی را بررسی نموده و به کنکاش مبانی عام مکتب حقوق طبیعی و تحققی پرداخته و از مبانی خاصی چون نظم عمومی و اصل تحکیم خانواده بهره جستیم. راهکارهای سرپرستی کودکان بد سرپرست در فقه و حقوق به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت و از قبل این تحقیق به این نتایج و دستاوردها رسیدیم که اولا کودک تا رسیدن به سن هجده سال و رشد شرعی مورد حمایت قانون و شرع می باشد و هر گاه کودک در وضعیتی قرار گیرد که سلامت جسمی، روانی، اجتماعی، اخلاقی، امنیتی و یا وضعیت آموزشی وی مخاطره آمیز تلقی شود نیازمند حمایت قانونی تحت عنوان بد سرپرستی است. از مبانی فقهی به تفاسیر جدیدی از ادله شرعی رسیدیم که در پرتو آنها می توانیم با فراغ بال به تفسیر و وضع قوانین جدید در راستای حمایت کودک بد سرپرست بپردازیم. از سوی دیگر لزوم حمایت از کانون خانواده اقتضا دارد که در ارایه راهکار سلسله مراتبی را حفظ نماییم و تا آنجا که امکان دارد کودک را از محیط خانواده جدا ننموده و در مرحله اول با آموزش و نظارت سعی در اصلاح بد سرپرستان کودک نماییم. در مرحله بعدی به اخذ تامین و مجازات کیفری سرپرستان بد پرداخته و در صورت عدم اصلاح در نهایت اقدام به سلب موقت و سلب دایم سرپرستی نماییم.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه:
فصل اول : شناسایی مفهوم کودک بدسرپرست در فقه و حقوق
مبحث اول : مفهوم کودک
گفتار اول: معنای کودک در فقه
بند اول: جنین
بند دوم: طفل
بند سوم: صبی
بند چهارم: صغیر
بند پنجم: بلوغ
بند هفتم: رشد
گفتار دوم : معنای کودک در حقوق
بند اول: کودک در حقوق داخلی
الف– آغاز کودکی
ب– پایان کودکی
بند دوم– معنای کودک در حقوق بین الملل
مبحث دوم: مفهوم سرپرستی
گفتار اول: معنای سرپرستی در فقه
بند اول: ولایت
بند دوم: حضانت
بند سوم: کفالت در لقیط
گفتار دوم: معنای سرپرستی در حقوق
بند اول– سرپرستی در حقوق داخلی
بند دوم – سرپرستی در حقوق بین الملل
مبحث سوم: معنای کودک بد سرپرست
گفتار اول: کودک بد سرپرست در فقه
گفتار دوم: معنای کودک بد سرپرست در حقوق
بند اول– کودک بدسرپرست در حقوق داخلی
الف– اعراض از سرپرستی
ب– عدم صلاحیت سرپرست
بند دوم–مفهوم کودک بدسرپرست در حقوق بین المللی
فصل دوم: مبانی سرپرستی کودکان بد سرپرست
مبحث اول: مبانی و مستندات سرپرستی کودکان بد سرپرست در فقه
گفتار اول: مبانی فقهی سرپرستی کودکان بد سرپرست
بند اول: کرامت انسانی
بند دوم: نظریه عدالت
بند سوم: نظریه مصلحت
گفتار دوم: مستندات فقهی سرپرستی کودکان بدسرپرست
بند اول: قاعده لاضرر
بند دوم: : ادله نفی حرج
بند سوم: الحاکم ولی الممتنع
مبحث دوم: مبانی حقوقی سرپرستی کودکان بد سرپرست
گفتار اول: مبانی عام حقوقی
بند اول: حقوق طبیعی
بند دوم: حقوق تحققی
بند سوم: تحلیل اجتماعی حقوق
گفتار دوم: مبانی خاص حقوقی
بند اول: نظم عمومی
بند دوم: اصل تحکیم خانواده
فصل سوم: راهکارهای سرپرستی کودکان بد سرپرست در فقه و حقوق
مبحث اول: راهکارهای حمایت از سرپرستی کودکان بد سرپرست در فقه
گفتار اول: راهکارهای نظارتی در فقه
بند اول: امر به معروف و نهی از منکر
بند دوم: تعاون بر نیکی
گفتار دوم: روشهای حمایتی در فقه
بند اول: سلب سرپرستی
بند دوم: تغییر در سرپرستی
بند سوم: تحدید در سرپرستی
بند چهارم: حمایت کیفری
مبحث دوم: راهکارهای حمایت از کودکان بد سرپرست در حقوق
گفتار اول: روشهای آموزشی
گفتار دوم: روشهای نظارتی
گفتار سوم: روشهای مداخله گرایانه
بند اول: حمایت از طریق اعمال مجازات
بند دوم: حمایت از طریق عزل ولی
بند سوم: حمایت از طریق ضم امین
نتیجه:
منابع:
کلیدواژه ها
- کودک بد سرپرست
- بدسرپرستی
- وضعیت مخاطره آمیز
- سلب سرپرستی