مصونیت پارلمانی در حقوق ایران

مصونیت پارلمانی در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط لاله مشهدی، با راهنمایی کمال الدین هریسی نژاد و با مشاوره سیدمحمدتقی علوی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز دفاع گردید.

عنوان	مصونیت پارلمانی در حقوق ایران
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	لاله مشهدی
استاد راهنما	کمال الدین هریسی نژاد
استاد مشاور	سیدمحمدتقی علوی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۸۸
دانشگاه	دانشگاه تبریز

چکیده

اصل مصونیت پارلمانی یکی از تمهیداتی است که در راستای اجرای اصل تفکیک قوا و به عنوان ضمانت اجرایی راهکارهای نظارتی و مهارکننده قدرت سیاسی در قوانین اکثر کشورها، چه اسلامی و چه غیر اسلامی پذیرفته و تبیین شده است. در جمهوری اسلامی ایران مصونیت نمایندگان مجلس به صورت محدود و در حد آزادی کامل در اظهارنظر و رای در اصل ۸۶ تبلور یافته است. با این وجود در ادوار مختلف مجلس، برداشتهای متناقضی از این اصل صورت گرفته تا جایی که اصل ۸۶ را نادیده انگاشته و آن را مغایر با اصل برابری در مقابل قانون و مبانی شرعی دانسته اند.علی رغم این نظر، با توجه به پیشینه تاریخی و چگونگی شکل گیری مصونیت پارلمانی در جهان و بررسی روند تصویب اصل ۸۶ و نظریات حقوقدانان و با توجه به فلسفه و هدف این اصل، باید گفت مصونیت پارلمانی حق و امتیازی قانونی است که با ایجاد یک نابرابری محدود برای تعداد افرادی مشخص که نمایندگان منتحب ملت هستند، در زمانی محدود، دستیابی به برابری فزونتری که همان حفظ استقلال قوه مقننه در راستای اعمال حق حاکمیت ملی و حق نظارت بر اعمال حکومت است، را محقق می سازد.با این ترتیب حاکمیت مردمی با حاکمیت قانون و تبعیت بی چون و چرای زمامداران از قوانین مردمی تضمین خواهد شد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

الف) مقدمه ۱

ب) بیان مساله ۶

ج) روش اجرای پژوهش ۷

د) پیشینه تاریخی مصونیت پارلمانی در جهان ۸

۱) بخش اول:کلی–ات(مفهوم و معنای مصونیت پارلمانی، اقسام، مب–انی و پیشینه تاریخی آن در ایران)

۱–۱) انواع مصونیت های قانونی ۱۳

۱–۱–۱) مصونیت کشورهای مستقل ۱۴

۱–۱–۲) مصونیت شخص اول و سایر مناصب سیاسی و حکومتی خارجی ۱۴

۱–۱–۳) مصونیت های ماموران دیپلماتیک و کنسولی ۱۵

۱–۱–۴) مصونیت ماموران و کارمندان سازمانهای بین المللی ۱۶

۱–۱–۵) مصونیت قضایی ۱۶

۱–۱–۶) مصونیت وکلای دادگستری ۱۹

۱–۲) مصونیت پارلمانی ۲۱

۱–۲–۱) تعریف اصطلاح حقوقی مصونیت پارلمانی ۲۱

۱–۲–۲) اقسام مصونیت پارلمانی ۲۴

۱–۲–۲–۱) مصونیت ماهوی(عدم مسیولیت نمایندگان در ایفای وظایف نمایندگی) ۲۴

۱–۲–۲–۲) اصل تعرض ناپذیری (مصونیت به معنی اخص کلمه) ۲۷

۱–۳) مبانی مصونیت پارلمانی (دلایل اعطای مصونیت به نمایندگان مجلس) ۳۴

۱–۳–۱) صیانت از حقوق ملت در اعمال حق حاکمیت ملی در نظامهای مردم سالار ۳۴

۱–۳–۲) ضرورت حفظ استقلال و مصونیت پارلمان ۳۶

۱–۳–۳) مصونیت پارلمانی ضرورت مسیولیت نمایندگی ۳۷

۱–۴) پیشینه تاریخی قانونگذاری مصونیت پارلمانی در ایران ۴۰

۲) بخش دوم) بررسی حدود مصونیت پارلمانی در حقوق جمهوری اسلامی ایران

۲–۱) بررسی اصل عدم تعرض در جمهوری اسلامی ایران ۵۰

۲–۲) بررسی حدود مصونیت ماهوی در جمهوری اسلامی ایران ۵۲

۲–۲–۱ ( حدود مصونیت پارلمانی از منظر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۵۲

۲–۲–۱–۱) بررسی مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی ۵۵

۲–۲–۱–۲)بررسی عبارات و قیود مذکور در اصل

قانون اساسی ۶۰

۲–۲–۲) تفسیر شورای نگهبان از اصل۸۶ قانون اساسی ۶۷

۲–۲–۲–۱) نقد و بررسی دلیل اول (تفاسیر استنتاج شده از اصل

به طور اخص) ۶۹

۲–۲–۲–۲) نقد و بررسی دلیل دوم (استناد به نظرات مخالفان در مجلس بررسی نهایی قانون اساسی) ۷۰

۲–۲–۲–۳) نقد و بررسی دلیل سوم(اصول ۱۹و۲۰دایر بر برخورداری همه ملت ایران از حقوق مساوی) ۷۲

۲–۲–۲–۴) نقد و بررسی دلیل چهارم(عدم توجیه شرعی منع تعقیب یا توقیف مجرم) ۷۳

۲–۲–۲–۵) نقد و بررسی دلیل پنجم (نظرات مبارک حضرت امام مبنی برعدم هتک حرمت اشخاص) ۷۴

۲–۲–۳) نظرات حقوقدانان در خصوص مصونیت پارلمانی (دکترین) ۷۵

۳) بخش سوم: چالشهای مصونیت پارلمانی در ایران

۳–۱)چالشهای سیاسی مصونیت پارلمانی ۸۰

۳–۲) مصونیت پارلمانی نمایندگان مجلس در چالش با شرع مقدس اسلام ۸۴

۳–۲–۱) اهمیت نهاد شورا در اسلام و لزوم بهره مندی از آزادی بیان در اظهار نظر و تبادل افکار ۸۴

۳–۲–۲) اصل نظارت عمومی در حکومت اسلامی ۸۶

۳–۳) مصونیت پارلمانی در چالش با اصل برابری در حقوق عمومی ۹۱

۳–۳–۱) اصل برابری در حقوق عمومی ۹۲

۳–۳–۲) اصل برابری در قانون و تجویز تبعیض مثبت ۹۴

۳–۳–۳) مصونیت پارلمانی از مصادیق اعمال تبعیض مثبت ۹۷

نتیجه گیری ۱۰۱

فهرست منابع ۱۰۷

کلیدواژه ها

• ایران
• نظام حقوقی
• بازرس پارلمانی
• مصونیت پارلمانی
• نماینده مجلس
• حاکمیت قانون
• مصونیت نمایندگان
• اصل عدم مسیولیت