منطقه انحصاری اقتصادی ایران در خلیج فارس
منطقه انحصاری اقتصادی ایران در خلیج فارس عنوان پایان نامه ای است که توسط حسن مقنی باشی، با راهنمایی مرتضی نجفی اسفاد و با مشاوره علیرضا حجت زاده در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.
 | |
| عنوان | منطقه انحصاری اقتصادی ایران در خلیج فارس |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | حسن مقنی باشی |
| استاد راهنما | مرتضی نجفی اسفاد |
| استاد مشاور | علیرضا حجت زاده |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۸ |
| دانشگاه | مرکز پیام نور تهران |
چکیده
منطقه انحصاری اقتصادی ایران در خلیج فارس بر اساس نظام جدید حقوق بین الملل دریاها که از نو آوریهای کنوانسیون ۱۹۸۲ است در جهت تامین حقوق و منافع ملی کشورمان پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته است و جایگاه غیر قابل بحثی برای خود باز کرده است .از آنجا که کل آبهای خلیج فارس جزء محدوده فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی قرار گرفته لذا تحدید حدود منطقه انحصاری اقتصادی ایران در خلیج فارس با امنیت و اقتدار ملی کشور های ساحلی مرتبط است وبا حضور هر کشور ساحلی در قلمرو دریایی اش و منافع ملی آن ارتباط مستقیم دارد .دولت ایران با امضای کنوانسیون ۱۹۸۲ و با تصویب قانون مناطق دریایی در سال۱۳۷۲، ضمن تحدید حدود مناطق دریایی نسبت به تعیین حقوق و تکالیف درزمینه بهره برداری از منابع زنده،تحقیقات علمی دریایی ،حفاظت ازمنابع زنده ،حفظ محیط زیست دریایی،حفظ امنیت جمعیتهای ساحلی وآلودگی دریایی وتامین آزادی کشتیرانی وپرواز وجلوگیری ازتهدیدات امنیتی ناشی از فعالیتهای دریانوردی و رقابتهای قدرتهای فرامنطقه ای وغیره در منطقه انحصاری اقتصادی و سایر مناطق دریایی اقدام نمود ه است.ایران در جهت رفع اختلافات مرزی و تحدید حدود منطقه و بالطبع توزیع عادلانه منابع بستر و زیر بستر دریا گامهای موثری برداشته است.لذا ضرورت تصویب کنوانسیون همراه با بررسی و رفع موارد دارای ابهام باعث تقویت حقوق حاکمیتی کشورمان درمناطق مختلف دریایی به ویژه منطقه انحصاری اقتصادی خواهد شد. با عنایت به اجرای قسمتهای مختلف کنوانسیون توسط سازمانهای بین المللی و عضویت کشورمان در این سازمانها و انطباق قانون مناطق دریایی ایران با این کنوانسیون به نظر می رسد تصویب آن از ضرورتهایی است که باعث توسعه همکاریهای منطقه ای وبین المللی وبرخورداری بیشتر از حقوق شناخته شده بین المللی در منطقه انحصاری اقتصادی خلیج فارس خواهد شد .
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
بخش اول: سیر تحول منطقه انحصاری اقتصادی ۵
فصل اول: تحولات منطقه انحصاری اقتصادی
مقدمه
مبحث اول : تاریخ تحولات منطقه انحصاری اقتصادی ۷
گفتار اول :ماهیت حقوقی و مفهوم منطقه انحصاری اقتصادی ۱۲
گفتار دوم: ضوابط تحدید حدود منطقه ۱۳
بنداول: مقررات قراردادی برای تحدید حدود ۱۴
بند دوم: سوابق قضایی مربوط به تحدید حدود منطقه انحصاری اقتصادی ۱۵
جزء الف :پرونده خلیج مین ۱۵
جزءب:قضیه فلات قاره دریای شمال ۱۶
جزء پ :پرونده گینه و گینه بیسایو ۱۶
جزء ت:قضیه فلات قاره انگلستان و فرانسه ۱۷
جزء ث:قضیه تونس و لیبی ۱۸
جزء ج:قضیه فلات قاره لیبی و مالت ۱۸
گفتارسوم : تحدید حدود فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی بین دول مجاور ومقابل ۱۹
بند اول :ایرادات وارد به قاعده خط منصف ۲۱
بند دوم : نقش سایر عوامل در تحدید حدود قاره و منطقه انحصاری اقتصادی کشورهای مقابل و مجاور ۲۲
مبحث دوم :دیدگاه کنوانسیون ۱۹۸۲در استفاده کشورها از منطقه ۲۲
گفتاراول :حقوق و تکالیف سایر کشورها در منطقه انحصاری اقتصادی ۲۵
بند اول :آزادی کشتیرانی و محدودیتهای حق آزادی دریانوردی در منطقه انحصاری اقتصادی ۲۶
بند دوم :محدودیتهای حق آزادی دریانوردی مربوط به اقدامات باز دارنده نظامی
بند سوم :آزادی پرواز محدودیتهای حق آزادی پرواز در منطقه انحصاری اقتصادی ۳۱
بندچهارم: آزادی تعبیه کابل زیرآبی و لوله ۳۳
بند پنجم : سایر استفاده ها ازمنطقه ۳۴
گفتار دوم: برر سی ادعاهای یک جانبه بر منطقه ۳۴
گفتار سوم :ایجاد مناطق انحصاری اقتصادی و حقوق کشورهای بدون ساحل ودارای شرایط جغرافیایی نامطلوب
گفتار چهارم : رابطه بین فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی
نتیجه ۳۹
فصل دوم :صلاحیت های کشور ساحلی در منطقه انحصاری اقتصادی ۴۰
مقدمه ۴۱
مبحث اول:حق حاکمیت دولت ساحلی در منطقه انحصاری اقتصادی ۴۲
گفتار اول : حق تحقیقات علمی دریایی در منطقه انحصاری اقتصادی ۴۳
گفتاردوم: صلاحیت نظارت و کنترل آلودگی ۴۴
گفتارسوم : حق استفاده ازمنابع غیر زنده ودیگر منابع اقتصادی ۴۶
گفتارچهارم:حق تعیین خط و مشی هایی برای کشتیرانی و پرواز در منطقه انحصاری اقتصادی ۴۶
بند اول : اهمیت این اصول و خط مشی ها ۴۷
بند دوم :اهداف این خط و مشی ها ۴۷
بند سوم :حقوق و وظایف دولت ساحلی در این خصوص ۴۷
بند چهارم :حقوق ووظایف سایر کشورها در این خصوص ۴۸
مبحث دوم:حق حفاظت و مدیریت منابع زنده در منطقه انحصاری اقتصادی ۴۸
گفتار اول :حق بهره برداری از منابع زنده منطقه انحصاری اقتصادی ۵۰
بند اول:نقش تغییر دهنده قوانین بین المللی در مورد ماهی گیری ۵۳
بند دوم: پیشنهادهایی برای توسعه وسیاست مدیریتی شیلات ۵۳
گفتار دوم : محدودیتهای کشتیرانی مربوط به بهره برداری دولت ساحلی از منابع زنده منطقه انحصاری اقتصادی ۵۴
بند اول :حق کشور ساحلی برای متوقف کردن و تفتیش کشتی های ماهیگیری در منطقه انحصاری اقتصادی ۵۵
بند دوم: حق کشور ساحلی بر توقف و بازرسی کشتی های باری و نفتکش ها در منطقه انحصاری
اقتصادی ۵۶
بندسوم : حق کشور ساحلی در خصوص اعمال مقررات بر کشتی های با سوخت هسته ای و یا حامل مواد فوق العاده خطرناک ۵۷
گفتار سوم: صلاحیت تخصیص منابع مازاد صید به دولت های ثالث ۵۸
گفتار چهارم :مدیریت کشورهای ساحلی بر شیلات منطقه انحصاری اقتصادی ۶۰
نتیجه ۶۲
بخش دوم: منطقه انحصاری اقتصادی ایران در خلیج فارس ۶۳
فصل اول:منطقه انحصاری اقتصادی خلیج فارس و نظام حقوقی حاکم برآن
مقدمه ۶۵
مبحث اول :خصوصیات جغرافیایی خلیج فارس ۶۶
گفتار اول :تاریخچه خلیج فارس نظام حقوقی تنگه هرمز و موضع جمهوری اسلامی ایران ۶۷
گفتار دوم : خلیج فارس از منظر حقوقی بعنوان دریای نیمه بسته ۷۱
مبحث دوم:مناطق دریایی ایران در خلیج فارس ۷۴
گفتار اول: آبهای داخلی ۷۴
گفتار دوم : دریای سرزمینی ایران درخلیج فارس ۷۷
بند اول :خط مبدا دریای سرزمینی ایران ۷۷
بند دوم :عرض دریای سرزمینی ایران ۷۸
بند سوم :رژیم حقوقی حاکم بر دریای سرزمینی ایران در خلیج فارس ۷۹
گفتار سوم : منطقه نظارت یا مجاور ایران در خلیج فارس ۸۰
گفتارچهارم : منطقه انحصاری اقتصادی خلیج فارس ۸۱
بند اول : منطقه انحصاری اقتصادی جزایر فاقد جمعیت و غیر مسکونی ۸۴
بند دوم : منطقه انحصاری وماهیگیری ایران ۸۴
گفتار پنجم: فلات قاره ۸۵
بند اول: فلات قاره ایران در خلیج فارس ۸۶
بند دوم: فلات قاره جزایر ایران ۹۰
گفتارششم:دریای آزاد ۹۱
مبحث سوم : ماهیت حقوقی منطقه انحصاری اقتصادی ایران در خلیج فارس ۹۲
گفتار اول: حقوق حاکم و صلاحیت انحصاری و الزامات ایران در منطقه انحصاری اقتصادی وفلات قاره ۹۳
بند اول :صلاحیت کنترل تعبیه کابل و لوله در منطقه انحصاری اقتصادی خلیج فارس
بند دوم:حق ایجاد جزتیر مصنوعی و تاسیسات در منطقه انحصاری اقتصادی و وضعیت حقوقی ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس ۹۶
بند سوم :صلاحیت حق تعقیب فوری در منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره خلیج فارس ۱۰۰
بند چهارم:صلاحیت حفاظت و حمایت از محیط زیست دریایی و قانونگذاری در منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره خلیج فارس ۱۰۱
بند پنجم :صلاحیت ایجاد حریمهای ایمنی و امنیتی موضوع ماده۲وصلاحیت اعمال قضایی در منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره خلیج فارس ۱۰۳
بند ششم :صلاحیت انجام هر گونه پژوهش و کنترل تحقیقات علمی بیگانگان ۱۰۵
گفتار دوم :نگرانیهای امنیتی و محدودیتهای کشتیرانی در خصوص حق عبور ۱۰۶
بند اول :عبور کشتیهای جنگی ۱۰۸
بند دوم: کشتیهای حامل مواد خطر ناک وبا سوخت هسته ای ۱۱۱
بند سوم : زیر دریایی ها ۱۱۱
نتیجه ۱۱۲
فصل دوم :مسایل تحدید حدود منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره خلیج فارس از منظر حقوق بین الملل دریاها
مقدمه ۱۱۴
مبحث اول :ضرورت تحدید حدود منطقه انحصاری اقتصادی در خلیج فارس ۱۱۵
گفتار اول : دیدگاه ایران در رابطه با تحدید حدود فلات قاره ومنطقه انحصاری اقتصادی ۱۱۵
بنداول: ترسیم خطوط مبدا ایران از دیدگاه حقوق داخلی و حقوق بین الملل ۱۱۶
گفتار دوم: مقررات حقوقی تحدید حدود منا طق مختلف دریایی ایران در خلیج فارس ۱۱۸
بند اول : مو اضع سایر دولتها در خصوص اقدامات قانونی ایران ۱۱۹
بند دوم :آثار تحدید حدود بر حقوق وتکالیف کشور ها در این منطقه ۱۲۰
مبحث دوم : معیارهای وعوامل موثردر تحدید حدود فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی ایران در خلیج فارس ۱۲۱
گفتار اول :پیچیدگی تحدید حدود مناطق دریایی خلیج فارس و نقش ایران دررفع آن ۱۲۱
گفتار دوم :مرزهای دریایی ایران در خلیج فارس ۱۲۲
بند اول : تحدید حدود فلات قاره ایران و عربستان ۱۲۳
بند دوم : تحدید حدود فلات قاره ایران و قطر ۱۲۵
بند سوم : تحدید حدود فلات قاره ایران و کویت ۱۲۶
بند چهارم : تحدید حدود فلات قاره ایران و امارات متحده عربی ۱۲۷
بند پنجم : تحدید حدود فلات قاره ایران و عمان ۱۲۹
بند ششم: تحدید حدود فلات قاره ایران و عراق ۱۳۰
بند هفتم :تحدید حدود فلات قاره ایران و بحرین ۱۳۱
مبحث سوم: منطقه انحصاری و اقتصادی خلیج فارس وضرورت تصویب واجرای کنوانسیون ۱۹۸۲ ۱۳۲
گفتار اول: موانع تصویب واجرای کنوانسیون ۱۹۸۲ ۱۳۲
بند اول: ازلحاظ نظامی ۱۳۲
بند دوم :عوامل داخلی کشورهای منطقه ۱۳۳
بند سوم: ازنظر حقوقی ۱۳۴
گفتار دوم : حل و فصل اجباری اختلافات ۱۳۴
بند اول : اقدامات تامینی ۱۳۸
بند دوم:اعمال روشهای حل اختلاف ۱۳۸
بند سوم : تحقیقات علمی دریایی ۱۳۹
بند چهارم : ماهی گیری در منطقه انحصاری اقتصادی ۱۳۹
بند پنجم : بستر بین المللی دریاها ۱۴۰
بندششم: استثناهای اختیاری ۱۴۰
بند هفتم: اختلافات مربوط به تحدید حدود ۱۴۱
بند هشتم: اصول عمومی حل اختلاف ۱۴۱
گفتارسوم: حقوق کشورهای بدون ساحل درمنطقه انحصاری اقتصادی ودید گاه ایران دراین زمینه ۱۴۲
مبحث چهارم : اهمیت وضرورت تصویب کنوانسیون۱۹۸۲ ۱۴۳
گفتاراول : اعمال مقررات کنوانسیون۱۹۸۲توسط سازمان ملل و سازمانهای وابسته ۱۴۵
گفتاردوم : آثار تصویب کنوانسیون و حل موارد تعارض با قانون مناطق دریایی ایران ۱۴۶
نتیجه ۱۴۸
نتیجه نهایی ۱۴۹
منابع وماخذ ۱۵۳
ضمایم ۱۵۹
نقشه شماره ۱ ۱۵۹
نقشه شماره ۲ ۱۶۰
نقشه شماره ۳ ۱۶۱
پیوستها ۱۶۲
۱–قانون مناطق دریایی ایران مصوب ۳۱/۰۱/۱۳۷۲ ۱۶۲
۲–آیین نامه احداث و استفاده از تاسیسات در فلات قاره و منطقه انحصاری اقتصادی۰۴/۱۰/۱۳۷۵ ۱۶۶
۳–لیست کنوانسیونهای مرتبط با دری
کلیدواژه ها
- ایران
- خلیج فارس
- امتیازنامه ها
- محیط فلات قاره ای
- منابع اقتصادی
- نظام حقوقی
- قانون دریا
- منطقه انحصاری اقتصادی
- کنوانسیون
- تحدید حدود
- خلیج فارس ۳
- فلات قاره ۴
- قانون مناطق دریایی ایران ۵
- ۱
- تحدید حدود ۲
- خلیج فارس ۳
- فلات قاره ۴