منطقه پرواز ممنوع از دیدگاه حقوق بین الملل


منطقه پرواز ممنوع از دیدگاه حقوق بین الملل عنوان پایان نامه ای است که توسط آنت شاه میرزاییان، با راهنمایی نادر مردانی و با مشاوره محمد امامی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز دفاع گردید.

منطقه پرواز ممنوع از دیدگاه حقوق بین الملل
عنوانمنطقه پرواز ممنوع از دیدگاه حقوق بین الملل
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوآنت شاه میرزاییان
استاد راهنمانادر مردانی
استاد مشاورمحمد امامی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۲
دانشگاهدانشگاه شیراز


چکیده

برقراری منطقه پرواز ممنوع در سال های اخیر به مسیله ای تبدیل شده که باعث ایجاد بسیاری از تردیدها وتعارضات در عرصه بین المللی بوده است. منتقدان بر این باورند که اعمال این منطقه با برخی از اصول حقوق بین الملل که از اهمیت بسیاری نیز برخوردارند، همچون اصل برابری حاکمیت ها، اصل ممنوعیت توسل به زور و اصل عدم مداخله در امور داخلی دولت ها، در تعارض است. در مقابل به باور طرفداران برقراری منطقه پرواز ممنوع، آنچه می تواند برقراری این منطقه را توجیه کند نقض گسترده حقوق بشر در داخل مرزهای یک کشور و عدم پاسخ گویی مناسب و به موقع حکومت داخلی به این فجایع، و در نتیجه استفاده از این روش در قالب مسیولیت حمایت، برای پایان بخشیدن به مخاصمات و جنگ های داخلی است؛ قبل از اینکه قدرت های بزرگ بخواهند برای پایان دادن به خشونت های داخلی و حمایت از حقوق بشر از ابزارهای نهایی همچون حمله نظامی استفاده کنند. در حقیقت آنچه در این پژوهش نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته، بیان این تعارضات و حل آنها از طریق اصول حقوق بین الملل است. البته لازم به ذکر است که آنچه می تواند اقدام کشورها را برای برقراری منطقه پرواز ممنوع قانونی و مشروع سازد، مجوز شورای امنیت است که در صورت نبود آن تخطی و خروج از قوانین حقوق بین الملل مطرح می شود، همانگونه که در قضیه برقراری منطقه پرواز ممنوع در عراق نیز این چنین بوده است. البته با وجود توجیهاتی که در زمینه برقراری منطقه پرواز ممنوع شده و استدلال هایی که برای پاسخ گویی به برخی از تعارضات صورت گرفته، و نتایج مثبتی که برقراری این منطقه تا به امروز به همراه داشته است؛ همچون موارد عراق، بوسنی هرزگوین و لیبی، هنوز کارآمدی برقراری این منطقه مورد تردید است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب



عنوان صفحه


فصل اول: مقدمه ۲


فصل دوم: کلیات

مبحث اول: مفهوم منطقه پرواز ممنوع ۱۱

گفتار اول: تعریف منطقه پرواز ممنوع ۱۱

بند اول: تعریف سنتی منطقه پرواز ممنوع ۱۱

بند دوم: مفهوم جدید منطقه پرواز ممنوع ۱۳

گفتار دوم: تاریخچه اعمال منطقه پرواز ممنوع در عرصه بین الملل ۱۴

بند اول: برقراری منطقه پرواز ممنوع در عراق ۱۴

بند دوم: بحران در بوسنی و لزوم دخالت بین المللی ۱۸

بند سوم: خاتمه بحران در لیبی و برقراری منطقه پرواز ممنوع ۲۰

مبحث دوم: عوامل موثر بر عملیات منطقه پرواز ممنوع ۲۳

گفتار اول: توجه به موقعیت ۲۳

بند اول: طبیعت و تراکم پدافند هوایی ۲۳

بند دوم: کمیت و کیفیت دارایی های هوایی ۲۳

بند سوم: جغرافیا ۲۴

بند چهارم: دسترسی به دارایی های مساعد ۲۵

عنوان صفحه


گفتار دوم: بررسی وضعیت متخاصم ۲۵

بند اول: استراتژی ها و تاکتیک های کشور متخاصم ۲۵

بند دوم: واکنش های متخاصم ۲۵


فصل سوم: جهات تناقض اعمال منطقه پرواز ممنوع با اصول حقوق بین الملل

مبحث اول: اصل احترام به حاکمیت و برابری دولت ها در راستای نقد

مشروعیت اعمال منطقه پرواز ممنوع ۲۷

گفتار اول: مفهوم سنتی حاکمیت ۲۷

گفتار دوم: مفهوم حاکمیت در حقوق معاصر ۲۷

مبحث دوم: اصل عدم مداخله در امور داخلی دولت ها ۲۹

گفتار اول: اصل عدم مداخله قبل از دهه ۱۹۹۰ ۲۹

گفتار دوم: مفهوم جدید اصل عدم مداخله ۳۲

گفتار سوم: دامنه اصل عدم مداخله ۳۵

مبحث سوم: اصل منع توسل به زور ۳۷

گفتار اول: مفهوم توسل به زور قبل از سال ۱۹۴۵ ۳۷

گفتار دوم: مفهوم توسل به زور پس از تصویب منشور سازمان ملل متحد ۳۸


فصل چهارم: مبانی مشروعیت اعمال منطقه پرواز ممنوع

مبحث اول: زمینه های اعمال منطقه پرواز ممنوع ۴۱

گفتار اول: مخاصمات داخلی توجیهی در جهت اعمال منطقه پرواز ممنوع ۴۱

گفتار دوم: نقض شدید حقوق بشر در داخل یک کشور ۴۲

گفتار سوم: مداخلات بشردوستانه برای حمایت از اتباع داخلی یک کشور ۴۴


عنوان صفحه


گفتار چهارم: مسیولیت حمایت و توجیه اعمال منطقه پرواز ممنوع

از منظر حقوق بشر ۴۹

مبحث دوم: اقدامات سازمان های بین المللی و منطقه ای برای اعمال

منطقه پرواز ممنوع ۵۵

گفتار اول: مداخلات شورای امنیت در اعمال منطقه

پرواز ممنوع از نظر منشور سازمان ملل متحد ۵۵

بند اول: عملکرد متحدین در عراق و نقد قطعنامه های شورای امنیت ۶۳

بند دوم: وضعیت بوسنی هرزگوین و مداخلات شورای امنیت ۷۰

بند سوم: بحران لیبی و قطعنامه های شورای امنیت ۷۶

گفتار دوم: عملکرد ناتو در برقراری منطقه پرواز ممنوع ۸۱

بند اول: عملکرد ناتو در بوسنی هرزگوین در باب اعمال منطقه پرواز ممنوع ۸۳

بند دوم: عملکرد ناتو در لیبی در باب اعمال منطقه پرواز ممنوع ۸۹


فصل پنجم: آثار اعمال منطقه پرواز ممنوع

مبحث اول: نقض حریم هوایی منطقه پرواز ممنوع ۹۲

گفتار اول: چگوگی تفکیک میان هواپیمای نظامی و غیرنظامی ۹۲

بند اول: برقراری منطقه پرواز ممنوع بدون مجوز شورای امنیت ۹۲

بند دوم: برقراری منطقه پرواز ممنوع با مجوز شورای امنیت ۹۳

بند سوم: اصول کلی در مورد هدایت عملیات نظامی در منطقه پرواز ممنوع ۹۵

گفتار دوم: ضمانت اجرای حقوقی عدم التزام به منطقه پرواز ممنوع اعمال شده ۹۷

مبحث دوم: اجرای حقوق بین الملل بشردوستانه در منطقه پرواز ممنوع ۹۸

گفتار اول: موازین حقوق بشری حایز اهمیت در منطقه پرواز ممنوع ۹۸

بند اول: حق حیات و حق بر رعایت کرامت و شرافت انسانی ۹۸

عنوان صفحه


بند دوم: اصل تفکیک و تمایز بین غیرنظامیان و رزمندگان

در درگیری های مسلحانه غیر بین المللی ۱۰۰

بند سوم: اصل تناسب در حمله ۱۰۳

بند چهارم: قاعده رعایت اقدامات احتیاطی در حمله ۱۰۵

بند پنجم: قاعده تفکیک بین اموال غیرنظامی و اهداف نظامی ۱۰۸

بند ششم: دریافت کمک های بشردوستانه ۱۰۹

گفتاردوم: ضمانت اجرای کیفری نقض حقوق بین الملل بشردوستانه

در منطقه پرواز ممنوع ۱۱۰


نتیجه گیری ۱۱۳


فهرست منابع

منابع فارسی ۱۱۶

منابع انگلیسی ۱۲۱

کلیدواژه ها

  • گره متخاصم
  • حقوق بین الملل
  • حقوق بشر
  • منطقه ممنوعه
  • پرواز (هواپیما)
  • مسیولیت حمایت
  • منطقه پرواز ممنوع
  • شورای امنیت سازمان ملل
  • مخاصمات داخلی
  • حقوق بشر
  • مسیولیت حمایت.