نظم عمومی در حقوق اساسی ایران

نظم عمومی در حقوق اساسی ایران عنوان رساله ای است که توسط غلامرضا مدنیان، با راهنمایی احمد خالقی دامغانی و با مشاوره سید محمد هاشمی و حسین رحمت الهی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.

عنوان	نظم عمومی در حقوق اساسی ایران
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	غلامرضا مدنیان
استاد راهنما	احمد خالقی دامغانی
استاد مشاور	سید محمد هاشمی، حسین رحمت الهی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۱
دانشگاه	دانشگاه تهران

چکیده

از آن جا که حقوق وآزادی های اساسی شهروندان، مهم ترین رکن حیات زندگی اجتماعی هر جامعه به شمار می آیند؛ براین مبنا آغازین نقطه عزیمت نظریه قانون اساسی، اثبات حقوق و آزادی های اساسی انسان، کرامت ذاتی و اصالت او است. با این وصف همواره این حقوق وآزادی ها، با توسل به بحث نظم عمومی دچار تحدید، تضییق یا انکار واقع می گردند. لذا در طول تاریخ و در هر جامعه انسانی، نظم عمومی از مهم ترین دغدغه های مشترک حکومت ها و شهروندان بوده است. هرچند با وجود چنین امری، بقای هر حکومت، مبتنی بر وجود نظمی پایدار بوده است، اما شهروندان نیز در مقابل، انتظار دارند حقوق بنیادین آن ها از سوی حکومت ها، مورد تضمین و احترام قرارگرفته و با بهانه چنین سامانه ای مورد تحدید، تضییق یا انکار قرار نگیرد. با وجود چنین اهمیتی است که، بسیاری از قوانین اساسی کشورها، علیرغم وجود چالش در مبانی، ارکان و تعاریف آن، در اصول خود به تبیین شرایط و ارکان نظم عمومی پرداخته و ابزار تحقق آن را به روشنی اعلام نموده اند. متاسفانه علیرغم اهمیت مذکور، قوانین اساسی ایران؛ به لحاظ وجود شرایط و مقتضیات خاص سیاسی و اجتماعی هنگام تدوین، امکان ورود تفصیلی به بحث نظم عمومی را نداشته و از تعرض به اصول اساسی آن خودداری نموده اند. لذا دکترین حقوقی تا حدی شاکله های آن را با تکیه بر قواعد عرفی یا مذهبی روشن ساخته است. به همین جهت قانون اساسی ایران؛ از این منظر نیازمند اصلاح و بازنگری است که منبعد با وجود ایضاح، نیازی به تاویل و تفسیر و برداشت هایی از این امر وجود نداشته باشد. بر چنین مبنایی، این رساله سعی داشته تا با تتبع و اشاره به مبانی فلسفی و تاریخی بحث نظم عمومی به ارایه الگوی نظم عمومی مبتنی بر وجود حقوق وآزادی های اساسی مبادرت نماید. سپس با بیان نقطه نظرات تطبیقی، اصول مندرج درحقوق اساسی ایران را تشریح نماید. رساله حاضر در سه بخش وشش فصل سامان دهی گردیده و چگونگی انعکاس نظم عمومی در حقوق موضوعه ایران، ساختارهای تضمین و نهادهای گوناگون در ارتباط با استقرار نظم عمومی را در ابعاد مختلف مورد بحث و بررسی قرار داده است.

کلیدواژه ها

• نظم عمومی
• حاکمیت
• حاکمیت قانون
• دولت
• منافع عمومی
• مصالح اجتماعی
• آزادی ها
• حقوق اساسی ایران