نهادهای مدنی و حکمرانی خوب


نهادهای مدنی و حکمرانی خوب عنوان پایان نامه ای است که توسط زهره پناهی، با راهنمایی نادر مردانی و با مشاوره سیدمجتبی واعظی و خلیل اله سردارنیا در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز دفاع گردید.

نهادهای مدنی و حکمرانی خوب
عنواننهادهای مدنی و حکمرانی خوب
رشتهحقوق عمومی
دانشجوزهره پناهی
استاد راهنمانادر مردانی
استاد مشاورسیدمجتبی واعظی، خلیل اله سردارنیا
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه شیراز

چکیده

با تحول در ماهیت و کارکرد دولت، شیوه حکومت نیز ناگزیر متحول شده است.امروزه یکی از شیوه های درست و مورد تایید حکومت داری، حکمرانی خوب می باشد. حکمرانی به مفهوم فرایندهایی است که سازمان ها و نهادهای عمومی و حکومتی، امور عمومی را به انجام می رسانند، منابع عمومی را اداره می کنند و تحقق حقوق بشر را تضمین می نمایند. وصف خوب در عبارت حکمرانی خوب طبعا عاری از ارزش ها و انگاره های بایدی و اخلاقی نمی تواند باشد و لذا ارزش حقوق بشر و وفاداری به آن جایگاه مهمی در تبین آن داشته و میزان شایستگی حکمرانی در نظام سیاسی را رقم می زند. تحقق حکمرانی خوب نیازمند وجود بسترها و زمینه های لازم می باشد. در حقیقت برای عینیت بخشیدن به حکمرانی خوب با تمامی عناصر و ارکان آن در یک نظام سیاسی ابزارهایی لازم می باشد. یکی از این ابزارها وجود نهاد مدنی است.پرسش اساسی قابل طرح آن است که تاثیر نهادهای مدنی بر حکمرانی خوب چیست؟ با مطالعه دقیق و جامع از حکمرانی خوب و مولفه های آن و نیز ویژگی ها و کارکردهای نهادهای مدنی می توان گفت که وجود نهادهای مدنی در یک جامعه زمینه لازم را برای حکمرانی خوب محقق می سازد. در این نهادها می توان فضای لازم، برای پاسخگویی و مسیولیت دولت را ایجاد کرد. مشارکت مردمی را در تمامی عرصه های جامعه مدنی محقق ساخت. و بر این اساس وفاق و همبستگی اجتماعی را عینیت بخشید. نهادهای مذکور مدافعان و مروجان اصلی حقوق و آزادی های اساسی می باشد. پس می توان گفت آنچه به عنوان ویژگی های حکمرانی خوب قابل بیان است به وسیله نهادهای مدنی در ابتدا شکل می گیرد و در ادامه شکوفا و بارور می شود. البته از این نکته نیز نبایست غافل شد که بدون وجود حکمرانی خوب ایجاد نهادهای مدنی نیز ممکن نمی شود و رابطه ی بین این دو یک رابطه دوسویه و متقابل می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه


مقدمه ۱

فصل اول: حکمرانی خوب ۴

مبحث اول:تعریف و پیشینه حکمرانی خوب ۵

گفتاراول:تعریف حکمرانی خوب ۵

گفتار دوم:پیشینه حکمرانی خوب ۸

گفتار سوم:حکمرانی خوب در اسناد و مجامع بین المللی ۱۰

گفتار چهارم :عوامل پیدایش نظریه حکمرانی خوب ۱۵

مبحث دوم:مولفه های حکمرانی خوب ۱۷

گفتار اول:حاکمیت قانون ۱۸

بند اول: اصول ذاتی و محوری حاکمیت قانونی ۱۹

۱–قوانین باید عمومی باشند ۱۹

۲–قوانین باید بطور عمومی اعلام شوند ۲۰

۳–قوانین باید صریح و واضح باشند ۲۰

۴–قوانین باید ناظر به آینده باشند ۲۰

۵–قوانین باید قابلیت پیاده و پیروی شدن را داشته باشد ۲۰

۶–قوانین باید به طور نسبی، مستمر و باثبات باشند ۲۱

بند دوم: اصول تبعی حاکمیت قانون ۲۱

۱–قوه قضاییه باید مستقل باشد ۲۱

۲–اصل عدالت طبیعی باید رعایت شود ۲۱

۳–محاکم باید اختیار تجدید نظر داشته باشند ۲۲

۴–مردم باید حق دسترسی به محاکم صالح را داشته باشند ۲۲

گفتار دوم:مشارکت ۲۲

گفتار سوم:شفافیت ۲۶

گفتار چهارم:پاسخگویی و مسیولیت پذیری ۲۹

بند اول: پاسخگویی عمومی و شهروندی ۳۱

بند دوم: پاسخگویی اداری ۳۲


عنوان صفحه


بند سوم: پاسخگویی حقوقی ۳۳

گفتار پنجم:وفاق و همبستگی ۳۴

فصل دوم :نهادهای مدنی ۳۹

مبحث اول :تعریف و پیشینه نهادهای مدنی ۴۱

گفتار اول:تعریف نهادهای مدنی ۴۱

گفتار دوم : زمینه ها و عوامل پیدایش نهادهای مدنی ۴۳

بنداول: چندگانگی سیاسی ۴۳

بند دوم:حکومت اکثریت و احترام به اقلیت ۴۴

بند سوم:توزیع خردمندانه ی قدرت ۴۶

گفتار سوم:پیشینه نهادهای مدنی ۴۹

مبحث دوم :ویژگی های نهادهای مدنی ۵۱

گفتار اول : عمومی بودن ۵۳

گفتار دوم :منفعت پایگی ۵۶

گفتار سوم: سازمان یافتگی ۵۸

گفتار چهارم:تاسیسی و اداری بودن ۶۰

گفتار پنجم:غیردولتی بودن ۶۱


فصل سوم: مولفه های حکمرانی خوب در نهادهای مدنی ۶۵

مبحث اول : نهادهای مدنی و مشارکت ۶۶

گفتار اول : نهادهای مدنی و مشارکتی بودن دموکراسی ۶۶

بند اول : همگانی بودن مشارکت ۷۲

گفتار دوم :نهادهای مدنی و مشارکت مردم ۷۷

مبحث دوم :نهادهای مدنی و پاسخگویی ۸۶

گفتار اول :سامان دادن و طبقه بندی خواسته ها و نیازهای افراد جامعه ۸۸

گفتار دوم :آرایش و انضباط حزبی ۹۱

گفتار سوم :احزاب اپوزیسیون ۹۵

مبحث سوم : نهادهای مدنی و حراست موثر از حقوق و آزادی ها ۹۸

گفتار اول : حقوق و آزادی ها ۱۰۰

بند اول:مفهوم آزادی ۱۰۱

۱– مفاهیم طبیعی و حقوقی آزادی ها ۱۰۱

عنوان صفحه


۲– ماهیت آزادی ۱۰۲

۳– ابعاد آزادی ۱۰۳

۴– هدف غایی یا راه های اعمال آزادی ۱۰۴

گفتار دوم: نهادهای مدنی، تحقق حقوق و آزادی ها ۱۰۸

گفتار سوم :نقش نهادهای مدنی در ارتقا و حمایت از حقوق بشر ۱۰۹

بند اول: راهبردهایی ارتقایی (ترویجی) ۱۱۰

۱– جمع آوری، تولید و انتشار منابع اطلاعاتی ۱۱۰

۲– سازماندهی برنامه های تشویقی و تشویق ابتکارات اجتماعی ۱۱۳

۳–کار با رسانه های ارتباط جمعی ۱۱۳

۴– اطمینان از مشهود بودن نهاد و فعالیت های آن ۱۱۵

بنددوم:آموزش و تربیت ۱۱۷

۱– آموزش حرفه ای ۱۱۷

۱–۱–شناخت مخاطبین ۱۱۸

۲–۱–تدوین یک برنامه ۱۱۸

۳–۱–انتخاب آموزش دهندگان مناسب ۱۱۹

۴–۱–به حداکثر رساندن کارآمدی تمرینات آموزشی ۱۱۹

۵–۱–اجرای ارزیابی ۱۱۹

۲– برگزاری سمینار ۱۲۰

۳– برنامه های آموزشی ۱۲۱

مبحث چهارم: نهادهای مدنی و همبستگی و وفاق اجتماعی ۱۲۲

گفتار اول : وجود خرده فرهنگ ها ۱۲۲

گفتار دوم : نقش ها و کارکردها ۱۲۳

نتیجه گیری ۱۲۸

منابع و مآخذ ۱۳۰

کلیدواژه ها

  • نهاد
  • نظام سیاسی
  • حقوق بشر
  • وفاداری
  • شایستگی
  • جامعه مدنی
  • مشارکت
  • حکمرانی
  • : نهادهای مدنی