نیازهای زیستی انسان به مثابه بنیان حقوق بشر و بازتاب آن در اسناد بین المللی حقوق بشر و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
نیازهای زیستی انسان به مثابه بنیان حقوق بشر و بازتاب آن در اسناد بین المللی حقوق بشر و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران عنوان رساله ای است که توسط ساناز بهبودی کلهری، با راهنمایی احمد مومنی راد در سال ۱۳۹۹ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.
 | |
| عنوان | نیازهای زیستی انسان به مثابه بنیان حقوق بشر و بازتاب آن در اسناد بین المللی حقوق بشر و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | ساناز بهبودی کلهری |
| استاد راهنما | احمد مومنی راد |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۹ |
| دانشگاه | دانشگاه تهران |
چکیده
نیازهای زیستی در پرتو اسناد بین المللی شامل آن دسته از نیازهایی بوده است که در بخش سوم ماده ۶ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی آمده است در این میثاق بین المللی به بررسی نیازهای اساسی حقوق بشر اشاره دارد اما آنچه که در این میثاق از نیاز های زیستی انسانی آورده شده است با تفسیر آن می توان به مفهوم نیاز و حق زندگی انسانی و هر آنچه برای زیستن انسان نیاز هست پی برد. دراعلامیه جهانی حقوق بشر سازمان ملل متحد نیاز های اساسی و عدالت محور انسان برای زندگی در حیطه حقوق شخصی شامل؛ حق حیات و برخورداری از آزادی و امنیت شخصی، آزادی از شکنجه و رفتار یا مجازات بی رحمانه، غیر انسانی یا تحقیر آمیز، آزادی از دستگیری یا بازداشت خودسرانه، حق دادرسی منصفانه، آزادی از تبعیض، حق برابری حمایت قانونی، آزادی از مداخله خودسرانه در حریم خصوصی، خانواده، خانه یا مکاتبات، آزادی انجمن، بیان، گردهمایی و رفت و آمد، حق درخواست و بهره مندی از پناهندگی، حق تابعیت، آزادی فکر، وجدان و دین، حق رای و مشارکت در حکومت، حق شرایط کار مطلوب و عادالانه، حق غذای کافی، پناهگاه، پوشاک و امنیت اجتماعی، حق سلامت، حق آموزش، حق مالکیت، حق مشارکت در زندگی فرهنگی، حق توسعه پیشرفت اشاره شده است. لذا آن چه در این رساله مدنظر است بررسی نیازهای زیستی انسانی به مثابه بنیان حقوق بشر و بازتاب آن در اسناد بین المللی حقوق بشر و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بوده است که به روش تحلیلی _ توصیفی انجام پذیرفته و برای جمع آوری اطلاعات به روش مطالعه اسنادی– کتابخانه ای گام برداشته و لذا آنچه محقق در صدد تحقق آن است؛ تشریح مبانی حقوق بشر در نظام حقوقی ایران و غرب، واکاوی جایگاه نیازهای انسانی در تقنین در حوزه حقوق بشر، مقایسه تطبیقی رویکرد ایران و غرب به مقوله حقوق بنیادین بشر، و بررسی رویکرد حقوق ایران و حقوق بین الملل به مقوله حق برخورداری از حیات، آزادی، امنیت، مسکن، بهداشت، و... . ، تبیین و شناسایی خلاء های حقوقی و ارایه پیشنهاداتی به منظور مرتفع نمودن موانع و نقصان های حقوقی موجود بوده است.
ساختار فهرست رساله
فهرست مطالب صفحه عنوان چکیده
مقدمه
۱. بیان مساله
۲. اهمیت و ضرورت
۳. اهداف
۴. سوالات
۵. فرضیه ها
۶. روش شناسی
۷. قلمرو رساله
۸. سازماندهی پژوهش
فصل اول: مفاهیم، پیشینه و مبانی نظری
مبحث اول: مفاهیم
گفتار اول: نیازهای زیستی
بند اول:نیازهای زیستی انسان در حقوق
بند دوم : نیازهای زیستی در میثاق بین المللی ...........................................................................................۱۷ گفتار دوم: انواع نیازهای انسانی
گفتار سوم: ویژگی های نیاز های انسانی
گفتار چهارم: حقوق بشر
گفتار پنجم: حقوق انسانی بنیادین
مبحث دوم: تاریخچه موضوع
گفتار اول: سیر تاریخی
بند اول: سیر تاریخی توجه به نیاز های زیستی انسان
بند دوم: سیر تاریخی توجه به نیاز های زیستی انسان از شروع تاریخ تا حال حاضر
گفتار دوم: سیر تقنینی مربوط به نیازهای انسانی
بنداول: نیازهای انسانی به مثابه حقوق بشر در میثاق های بین المللی
بند دوم: نیازهای انسانی به مثابه حقوق بشر در قوانین جمهوری اسلامی ایران
مبحث سوم: مبانی نظری
گفتار اول: بررسی دیدگاه های نظری در ارتباط با نیازهای زیستی انسان و بنیان حقوق بشر
بند اول: دیدگاه فلسفی
بند دوم: دیدگاه اجتماعی و فرهنگی
بند سوم: دیدگاه های نظری اقتصادی
بند چهارم: دیدگاه سیاسی
بند پنجم: دیدگاه نظری قرآن و اسلام
گفتار دوم:از منظر مقررات حقوق عمومی
بنداول: از دیدگاه حقوق مدنی جمهوری اسلامی ایران
بند دوم:دیدگاه قوانین و مقررات اساسی جمهوری اسلامی ایران
بند سوم: دیدگاه بین المللی حقوق بشر
گفتار سوم: مروری بر دیدگاه های نظری متفکران اسلامی قرن حاضر
گفتار چهارم: مروری بر دیدگاه های نظری متفکران غربی قرن حاضر
فصل دوم: نیازهای زیستی انسانی و بازتاب آن در اسناد بین المللی حقوق بشر
مبحث اول: جایگاه نیازهای زندگی انسان در اسناد بین المللی حقوق بشری
گفتار اول : اعلامیه بین المللی حقوق بشر با نگاهی بر مضمون آن
بند اول : حقوق نخستین مدنی و سیاسی بشر
بند دوم: حقوق بنیادی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بشر
گفتار دوم: اسناد بین الملل حقوق بشر در راستای نیازهای زیستی انسان
بند اول: میثاق بین المللی کرامت انسان
بند دوم: میثاق بین المللی نیازهای بنیادین
بند سوم: میثاق بین المللی حق حیات
بند چهارم: آزادی از شکنجه و رفتار یا مجازات بی رحمانه، غیر انسانی یا تحقیر آمیز
بند بنچم: آزادی از دستگیری یا بازداشت خودسرانه
بند ششم: حق دادرسی عادلانه
بند هفتم: آزادی از تبعیض
بند هشتم: حق برابری حمایت قانونی
بند نهم: آزادی از مداخله خودسرانه در حریم خصوصی، خانواده، مسکن
بند دهم: آزادی انجمن، بیان، گردهمایی و رفت و آمد
بند یازدهم: حق درخواست و بهره مندی از پناهندگی
بند دوازدهم: آزادی فکر، وجدان و دین
بند سیزدهم: حق رای و مشارکت در حکومت
بند چهاردهم: حق شرایط کار مطلوب و عادلانه
بند پانزدهم: حق غذای کافی، پناهگاه، پوشاک و امنیت اجتماعی
بند شانزدهم: حق سلامتی و برخورداری از مراقبت های بهداشتی
بند هفده هم: حق آموزش
بند هیجدهم: حق مالکیت
بند نوزدهم: حق مشارکت در زندگی فرهنگی
بند بیستم: حق توسعه/ پیشرفت
گفتار سوم: رعایت منشور سازمان ملل متحد در شرایط بحرانی
بند اول: بحران های طبیعی
بند دوم: زمان بحران های اقتصادی
مبحث دوم: موانع و چالش های نیازهای زیستی انسان در پرتو اسناد بین المللی حقوق بشر
گفتار اول: موانع نیازهای زیستی انسان در اسناد بین المللی
بند اول: موانع برخورداری از غذا و دارو
بند دوم: موانع برخورداری از حقوق اجتماعی و مسکن
بند سوم:موانع نیازهای امنیتی
بند چهارم:موانع برخورداری از احترام
بند پنجم:موانع برخورداری از خودشکوفایی و خود انگیزشی
بند ششم: موانع برخورداری از گرایش های جنسی و هویت جنسیتی......................................................۱۰۷ گفتار دوم: مقتضیات نیازهای زیستی انسان در اسناد بین المللی
بند اول: مقتضیات حقوق سیاسی و مدنی(نسل اول)
بند دوم: مقتضیات حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی(نسل دوم)
بند سوم: مقتضیات حق بر صلح، توسعه و محیط زیست سالم(نسل سوم)
بند چهارم: حقوق ناشی از پیشرفت شگرف علوم در عصر حاضر(نسل چهارم)
فصل سوم : نیازهای زیستی انسانی و بازتاب آن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با نگاهی بر نکات اشتراک و افتراق با قوانین و میثاق ها،اعلامیه ها،اسناد بین المللی حقوق بشر
مبحث اول: نیاز های زیستی انسان در حقوق ایران
گفتار اول: مروری بر وضعیت اعلامیه بین المللی حقوق بشر در ایران
بند اول: حقوق بنیادی مدنی و سیاسی بشر در قوانین داخلی ایران
بند دوم: حقوق بنیادی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بشر در قوانین داخلی ایران
گفتار دوم: اسناد بین المللی حقوق بشر در راستای نیازهای زیستی انسان در پرتو قوانین داخلی ایران
بند اول: حقوق مربوط به کرامت انسان در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند دوم: حق حیات در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند سوم: حقوق مربوط به آزادی از شکنجه نگاهی بر رفتارهای مربوط به نحوه شکنجه
بند چهارم: حقوق مربوط به آزادی از دستگیری یا بازداشت خودسرانه
بند پنجم: وضعیت حقوق دادرسی منصفانه در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند ششم: وضعیت حقوق آزادی از تبعیض در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند هفتم: میزان برابری در حق در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند هشتم: وضعیت حریم خصوصی، خانواده، خانه یا مکاتبات در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند نهم: وضعیت آزادی انجمن، بیان، گردهمایی و رفت و آمد در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند دهم: وضعیت در خصوص حق درخواست و بهره مندی از پناهندگی در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند یازدهم: حقوق ووضعیت مربوط به حق تابعیت در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند دوازدهم: نحوه آزادی فکر، وجدان و دین در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند سیزدهم: وضعیت حق رای و مشارکت در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند چهاردهم: وضعیت حق شرایط کار مطلوب و عادلانه در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند پانزدهم: وضعیت حق غذای کافی، پناهگاه، پوشاک و امنیت اجتماعی در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند شانزدهم: حق برخورداری از سلامت در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
بند هفدهم: وضعیت حقوق مر بوط به حق آموزش در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران
مبحث دوم: بررسی نکات اشتراک و افتراق
گفتار اول: مقایسه ی مفاد اسناد بین المللی حقوق بشر با تعهدات ایران
بند اول: مقایسه ی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و وضعیت حقوق اقلیت ها
بند دوم: مقایسه ی برخورداری از حقوق کار مساوی از نیاز های اساسی بشر در نظام حقوق بین الملل و جمهوری اسلامی ایران
بند سوم: مقایسه یحق بر تامین اجتماعی به عنوان یک حق بشر در نظام حقوق بین الملل و جمهوری اسلامی ایران
بند چهارم:مقایسه ی حقوق فرهنگی در قواعد حقوق بین المللی و قوانین جمهوری اسلامی ایران
۱دردسترسی به امر آموزش و فرهنگ
۲–در حق آموزش و پرورش
۳–درحقوق فرهنکی و زبانی قومیت ها (مندرج در قانون اساسی)
گفتار دوم: افتراقات و اشتراکات نیازهای زیستی انسان در پرتو اسناد بین المللی حقوق بشر با قوانین جمهوری اسلامی ایران
بند اول: دررابطه با برخورداری از حق حیات و امنیت شخصی
بند دوم:در رابطه با آزادی بشر
بندسوم: درارتباط با برخورداری از امتیازات اجتماعی به طور عادلانه
نتیجه گیری و پیشنهادات
کلیدواژه ها
- نیازهای زیستی انسانی
- حقوق بشر
- اسناد بین المللی حقوق بشر
- قانون اساسی ایران