ماده 362 قانون امور حسبی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ماده 362 قانون امور حسبی''': پس از انقضای یک ماه از تاریخ نشر آگهی در صورتی که معترضی نبود [[دادگاه]] تمام [[دلیل|ادله]] و [[سند|اسناد]] درخواست‌ کننده تصدیق را از برگ [[شناسنامه]] ‌و [[شهادت|گواهی]] گواه و غیره در نظر گرفته، تصدیقی مشعر بر وراثت و تعیین تعداد [[وارث|وراث]] و نسبت آن ها به متوفی صادر می‌ نماید و در صورت اعتراض، دادگاه‌ جلسه‌ ای برای رسیدگی به اعتراض معین نموده به معترض و درخواست‌ کننده تصدیق اطلاع می‌ دهد و در جلسه پس از رسیدگی [[حکم]] خواهد داد. این‌ حکم برابر مقررات قابل [[تجدیدنظر خواهی|تجدیدنظر]] است.

 

* [[ماده 361 قانون امور حسبی]]

شناسنامه: برگی است که [[احوال شخصیه]] هر کس، همانطورکه در دفاتر [[سجل احوال]] مقرراست؛ بر روی آن برگ درج می گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد چهارم) (شخصیت، تابعیت، اسناد سجل احوال، اقامتگاه، قرابت، نکاح و فسخ آن)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=690460|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=13}}</ref>

وارث: به کسی می گویند که درصورت برخورداری از شرایط ارث و مبرا بودن از موانع ارث بری، [[ترکه]] میت به او انتقال می یابد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ترمینولوژی فقه اصطلاح شناسی فقه امامیه|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=پیک کوثر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4252640|صفحه=|نام۱=حمید|نام خانوادگی۱=مسجدسرایی|چاپ=1}}</ref>

سند: نوشته ای است که به طور کتبی، به منظور احقاق و اثبات عمل یا واقعه حقوقی تنظیم می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تأمین خسارت احتمالی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=مهاجر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2246488|صفحه=|نام۱=جواد|نام خانوادگی۱=خالقیان|چاپ=1}}</ref>

رسیدگی به انحصار وراثت به شیوه ترافعی نیست بلکه دادگاه پس از اعلان و بر مبنای دلیل فوت و مفاد شناسنامه و شهادت گواهان، تصدیقی صادر می کند که شمار وارثان و نسبت وارثان و متوفی و سهم هر کدام از ترکه در آن معین شده است. این تصدیق نشان اثبات و احراز وراثت نزد مقام رسمی و اعتبار آن در برابر همه است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دوره مقدماتی حقوق مدنی (ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4323264|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=4}}</ref> لازم به ذکر است در صورتی که از طرف کسی به درخواست گواهی انحصار وراثت اعتراضی نشده باشد دادگاه می تواند بدون تعیین جلسه و احضار متقاضی و گواهان، کلیه مستندات را در نظر بگیرد و چنانچه ادله را کافی دید تصدیقی مشعر بر وراثت و تعیین عده وراث و نسبت آن ها به متوفی و نصیبی که از متروکات به نحو اشاعه می برند صادر نماید<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=15984|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=13}}</ref> و اگر اعتراضی بود، رسیدگی به دعوای اعتراض به طریق اختصاری به عمل می آید. دادگاه به دستور ذیل ماده 362 قانون امور حسبی جلسه رسیدگی به اعتراض را معین نموده و وقت آن را به اشخاصی که طرف دعوا هستند اعلام می دارد تا برای رسیدگی به اعتراض حاضر گردند. به نظر می رسد که لازم نیست به اشخاصی که به وراثت یا نحوه انتساب آن ها به متوفی اعتراض نشده و نقصانی در نصیب آنان از ترکه حاصل نمی شود ابلاغ وقت نمی شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات)|ترجمه=|جلد=|سال=1376|ناشر=اسلامیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=16012|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=13}}</ref>

بر اساس مفاد ماده 362 قانون امور حسبی دادگاه بعد از انقضای یک ماه از تاریخ نشر آگهی در صورتی که معترضی نبود تمام ادله را در در نظر گرفته و تصدیقی مشعر بر وراثت و تعیین عده وراث و نسبت آن ها به متوفی صادر می نماید و در صورت اعتراض دادگاه جلسه ای برای رسیدگی به اعتراض معین نموده و حکم صادره برابر مقررات قابل تجدیدنظر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=موازین حقوقی امور حسبی در آرای دیوانعالی کشور (جلد دوم) (وصیت، حصر وراثت، ارث)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2644948|صفحه=|نام۱=یداله|نام خانوادگی۱=بازگیر|چاپ=1}}</ref>

== رویه های قضایی ==

در نشست قضایی دادگستری یزد در مرداد 1384 این سوال مطرح شده بود که از یک شعبه به فاصله چهار ماه دو گواهی حصر وراثت معارض صادر شده است و گواهی دوم با واقع امر مطابق است نحوه ابطال گواهی اول چگونه است؟ جواب کمیسیون این بود که هر یک از ورثه و اشخاص ذینفع در ماترک متوفا می توانند از دادگاه تقاضای گواهی انحصار وراثت کنند دادگاه با رسیدگی های لازم و تحقیقی از گواهان معرفی شده یا هر وسیله دیگری که لازم بداند با احراز صحت ادعا، گواهی حصر وراثت صادر می کند. این گواهی قابل رسیدگی پژوهشی و فرجامی است. بدیهی است در صورتی که کسانی که آن را مضر به حال خود بدانند بر حسب مقررات ماده 44 قانون امور حسبی به دادگاه صادر کننده حکم و اگر در مرحله رسیدگی پژوهشی باشد به این مرجع اعتراض می کنند. اگر اعتراض وارد باشد گواهی سابق الصدور بی اثر شده و گواهی واقعی انحصار وراثت صادر خواهد شد این حکم هم قابل رسیدگی پژوهشی و فرجامی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نشست های قضایی مسائل قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1013288|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>

نظریه مشورتی شماره 7/4562 مورخ 1370 اداره حقوقی قوه قضاییه، گواهی حصر وراثت قابل اعتراض بوده و مرجع رسیدگی به اعتراض، دادگاه صادرکننده گواهی است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و...)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1259668|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>

{{پانویس}}