۲۱٬۴۶۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''دادرسی اساسی''' به مجموعه سازمان ها و آیین هایی گفته می شود که توسط آن ها برتری [[قانون اساسی]] تضمین می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=در تکاپوی حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667564|صفحه=|نام۱=علی اکبر|نام خانوادگی۱=گرجی ازندریانی|چاپ=3}}</ref> این تضمین به وسیله برقراری ساز و کار نظارتی نمود می یابد. نتیجه اعمال این نظارت، تاسیس نهادهای نظارتی به منظور تطبیق قوانین عادی با قانون اساسی است تا اگر [[قانون|قوانین]] و مقررات عادی را خلاف قانون اساسی یافت، بطلان آن را اعلام کند یا از تصویب آن جلوگیری به عمل آورد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جستارهایی در حقوق عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667420|صفحه=|نام۱=ابراهیم|نام خانوادگی۱=موسی زاده|چاپ=1}}</ref> دادگستری اساسی، دادگستری دستوری، دادرسی دستوری، قضاوت اساسی و قضاوت دستوری اصطلاحات معادل دادرسی اساسی هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667520|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=نقره کار|چاپ=1}}</ref>سه روش کلی برای دادرسی اساسی وجود دارد. روش کنترل و نظارت توسط مردم، روش کنترل و نظارت توسط نهادهای قضایی، روش کنترل و نظارت توسط نهادهای سیاسی.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اصول و مبانی حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667484|صفحه=|نام۱=خیراله|نام خانوادگی۱=پروین|نام۲=فیروز|نام خانوادگی۲=اصلانی|چاپ=2}}</ref> | '''دادرسی اساسی''' به عنوان یکی از ارکان [[حقوق عمومی]] مدرن عمده وظیفه کنترل مطابقت قانون عادی با قانون اساسی را بر عهده دارد.<ref>{{Cite journal|title=یافتن حکم دعوا از سوی قاضی؛ با تمرکز بر رویّه دیوان عدالت اداری|url=https://analysis.illrc.ac.ir/article_707621.html|journal=دو فصلنامه نقد و تحلیل آراء قضایی|date=1402|issn=2821-1790|volume=2|issue=3|doi=10.22034/analysis.2023.1995802.1013|language=fa|first=محمدرضا|last=رفیعی}}</ref> به عبارت دیگر '''دادرسی اساسی''' به مجموعه سازمان ها و آیین هایی گفته می شود که توسط آن ها برتری [[قانون اساسی]] تضمین می شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=در تکاپوی حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1394|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667564|صفحه=|نام۱=علی اکبر|نام خانوادگی۱=گرجی ازندریانی|چاپ=3}}</ref> این تضمین به وسیله برقراری ساز و کار نظارتی نمود می یابد. نتیجه اعمال این نظارت، تاسیس نهادهای نظارتی به منظور تطبیق قوانین عادی با قانون اساسی است تا اگر [[قانون|قوانین]] و مقررات عادی را خلاف قانون اساسی یافت، بطلان آن را اعلام کند یا از تصویب آن جلوگیری به عمل آورد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جستارهایی در حقوق عمومی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667420|صفحه=|نام۱=ابراهیم|نام خانوادگی۱=موسی زاده|چاپ=1}}</ref> دادگستری اساسی، دادگستری دستوری، دادرسی دستوری، قضاوت اساسی و قضاوت دستوری اصطلاحات معادل دادرسی اساسی هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667520|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=نقره کار|چاپ=1}}</ref>سه روش کلی برای دادرسی اساسی وجود دارد. روش کنترل و نظارت توسط مردم، روش کنترل و نظارت توسط نهادهای قضایی، روش کنترل و نظارت توسط نهادهای سیاسی.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اصول و مبانی حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6667484|صفحه=|نام۱=خیراله|نام خانوادگی۱=پروین|نام۲=فیروز|نام خانوادگی۲=اصلانی|چاپ=2}}</ref> | ||
== تعریف == | == تعریف == | ||