نظریه شماره 7/1402/352 مورخ 1402/09/18 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعیین نایب التولیه برای بقاع متبرکه: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/1402/352|شماره پرونده=1402-82-352ع|تاریخ نظریه=1402/09/18}}

'''نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۳۵۲ مورخ ۱۴۰۲/۰۹/۱۸ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: استعلام:''' از آنجایی که اساس و مبنای اخذ پذیره رقبات موقوفات؛ اعم از پذیره ابتدایی، پذیره نقل و انتقال، پذیره حقوق کسب یا پیشه یا تجارت و نیز تغییر کاربری از مسکونی به تجاری ناظر به مواد ۱، ۲، ۴ و ۵ آیین نامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدایی مصوب ۱۰/۲/۱۳۶۵ هیأت وزیران با اصلاحات و الحاقات بعدی، از مقررات ماده ۱۳ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب ۱۳۶۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی متأثر است و با عنایت به اینکه وفق تبصره ۲ ماده یک قانون اخیرالذکر، تعدادی از بقاع متبرکه؛ (آستان قدس رضوی، حضرت احمد ابن موسی (ع) و حضرت عبدالعظیم (ع) و حضرت معصومه (س)) و نیز موقوفاتی که برای اداره هر کدام آنها از طرف ولی فقیه نایبالتولیه تعیین شده است، از شمول این قانون مستثنی اعلام شده است، خواهشمند است اعلام فرمایید آیا بقاع متبرکه و موقوفات یاد شده صرفا از حیث تعیین نایب التولیه از شمول قانون مذکور مستثنی هستند و به عبارتی دیگر، تعیین نایب التولیه آن موقوفات به طور انحصاری در حیطه اختیارات مقام معظم رهبری است و یا آنکه به طور کلی از شمول تمامی مواد و احکام قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب ۱۳۶۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی؛ بویژه مقررات ماده ۱۳ این قانون و به تبع آن آیین نامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدایی مصوب ۱۰/۲/۱۳۶۵ هیأت وزیران با اصلاحات و الحاقات بعدی مستثنی هستند؟

اولا، هرچند تبصره ۲ ماده یک قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب ۱۳۶۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی، بقاع متبرکه حضرت امام رضا (علیه السلام) و حضرت احمد بن موسی (علیه السلام) و حضرت معصومه (علیها السلام) و حضرت عبدالعظیم (علیه السلام) و موقوفات مربوط به آن ها که متولی خاص نداشته باشد و موقوفاتی که برای اداره هر کدام از آن ها از طرف ولی فقیه نایب التولیه تعیین شده یا بشود را از شمول این قانون مستثنی دانسته است؛ اما از محل قرار گرفتن تبصره در ذیل ماده یک و نه به عنوان ماده پایانی قانون و همچنین از عبارت قسمت پایانی این تبصره که در غیر موارد فوق، اداره موقوفات را با سازمان یادشده دانسته است، چنین مستفاد است که استثنای مذکور در این تبصره صرفا از حیث تعیین مدیر این اوقاف و امور راجع به آن و عدم نظارت و دخالت اداره اوقاف بر اداره این بقاع متبرکه است؛ اما از جهت چگونگی اداره و ترتیبات راجع به آن و اموری مانند اخذ پذیره و اهدایی و نحوه و ترتیب وصول آن مشمول این قانون (تبصره ماده ۱۳ قانون) و آیین نامه مربوطه است (آیین نامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدایی مصوب ۱۰/۲/۱۳۶۵ هیأت وزیران با اصلاحات و الحاقات بعدی).