ماده ۱۲۸۵ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ماده ۱۲۸۵ قانون مدنی''': شهادتنامه سند محسوب نمی‌شود و فقط اعتبار شهادت را خواهد داشت.

نوشته‌ای که درآن، اشخاص ثالث، آگاهی خود از یک معامله یا واقعه حقوقی را، اعلام نمایند؛ شهادت نامه گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=معارف اسلامی و حقوق (اندیشه صادق سابق) شماره 27 بهار و تابستان 1387|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه امام صادق (ع)|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1290464|صفحه=|نام۱=دانشگاه امام صادق (ع)|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> و به نوشته‌ای که به موجب آن، شخص یا اشخاصی، اطلاع خود از عمل یا واقعه ای را، که در آن دخالت نداشته‌اند؛ اعلام می‌نمایند؛ شهادتنامه گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اثبات و دلیل اثبات (جلد اول) (قواعد عمومی اثبات- اقرار و سند)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=265756|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=6}}</ref>و به نوشته‌ای که به موجب آن، شخص امری را، به سود یا زیان شخصی دیگر، نفی یا اثبات نماید؛ شهادت نامه گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=کتابفروشی اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=273776|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=7}}</ref>

خواستن ادای شهادت از اشخاصی که در محل وقوع جرم یا موضوع گواهی، یا در آن حوالی حضورداشته اند؛ استشهاد محلی گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ اصطلاحات حقوق کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=نامه هستی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1948580|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=ایمانی|چاپ=2}}</ref>

به اوراقی که شهود، با خط خود، اظهارات خویش را نوشته؛ یا اینکه دیگری بنویسد؛ و آنها امضاء کنند؛ استشهادیه گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اصطلاحات تشریحی آیین دادرسی (کیفری-مدنی)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2136060|صفحه=|نام۱=فهیمه|نام خانوادگی۱=ملک‌زاده|چاپ=2}}</ref>

== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==

به نظر برخی از حقوقدانان، شهادت نامه، اعتبار شهادت شفاهی را دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد ششم) (در ادله اثبات دعوا، اقرار، اسناد، شهادت، امارات، قسم، اصول عملیه)|ترجمه=|جلد=|سال=1375|ناشر=کتابفروشی اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=273776|صفحه=|نام۱=سیدحسن|نام خانوادگی۱=امامی|چاپ=7}}</ref> و شهادت نامه، اعتبار شهادت را دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوی|ترجمه=|جلد=|سال=1381|ناشر=دانش نگار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=196332|صفحه=|نام۱=حسینقلی|نام خانوادگی۱=حسینی نژاد|چاپ=2}}</ref> و به نظر برخی دیگر، به دلیل ویژگی‌هایی که ادای شهادت در حضور قاضی، و نحوه ادای مطالب، و حالات اداکننده گواهی دارد؛ نمی‌توان شهادت نامه را، دارای اعتباری به اندازه شهادت شفاهی دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد سوم) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1339220|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=18}}</ref>

درصورت انکار شهادت نامه توسط طرف مقابل، رسیدگی به اصالت ان از سوی دادگاه، معنایی ندارد؛ زیرا شهادت نامه سند محسوب نمی‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد سوم) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1339220|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=18}}</ref>

اگر شخصی، قبل از فوت مورث خود، شهادت نامه را به زیان او، امضاء نموده باشد؛ بعد از مرگ وی، آثار شهادت نامه مزبور، به ضرر او جاری خواهدبود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=214516|صفحه=|نام۱=سیدعلی|نام خانوادگی۱=حائری شاه باغ|چاپ=3}}</ref>

== رویه‌های قضایی ==

به موجب دادنامه شماره ۱۷۷۸ مورخه ۱۳۸۴/۱۲/۱۷ شعبه ۸ دادگاه تجدیدنظر استان تهران، شهادت نامه، به موجب قانون، دلیل اثبات دعوا محسوب نمی‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوی (جلد اول) (رویه قضایی دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران در امور مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2109252|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=زندی|چاپ=2}}</ref>

به موجب دادنامه شماره ۱۰۸۰ مورخه ۱۳۸۳/۷/۲۷ شعبه ۱۸ دادگاه تجدیدنظر استان تهران، شهادت نامه، سند محسوب نگردیده؛ و فقط از اعتبار شهادت برخوردار است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ادله اثبات دعوی (جلد اول) (رویه قضایی دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران در امور مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1216320|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=زندی|چاپ=2}}</ref>

 

به نظر یکی از نمایندگان مجلس، شهادت نامه نمی‌تواند ارزش شهادت شفاهی را داشته باشد. چراکه در عمل، باعث ایجاد مشکلاتی برای دادگاه‌ها خواهدشد. در پاسخ به انتقاد وی، وزیر عدلیه متذکر شد که درصورت تردید دادگاه نسبت به اعتبار استشهادیه، قاضی می‌تواند شهود را، احضار نموده؛ و توضیحات لازم را استماع نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مشروح مذاکرات قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=مرکز پژوهش‌های مجلس شورا ی اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=226848|صفحه=|نام۱=احمدرضا|نام خانوادگی۱=نائینی|چاپ=1}}</ref>

به نظر یکی از نمایندگان مجلس، شهادت نامه برگه ای است که یک شخص نوشته؛ و اشخاص متعددی هم، ذیل آن را امضاء می‌نمایند. بعید است چنین شهادتی، دال بر قطع و یقین شهود باشد. مخبر کمیسیون قوانین عدلیه، بیان نمود که شهادت نامه می‌تواند اماره شهادت باشد؛ و برای اثبات صحت مفاد آن، قاضی باید شهود را احضار نموده؛ و گواهی آنان را استماع نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مشروح مذاکرات قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=مرکز پژوهش‌های مجلس شورا ی اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=226848|صفحه=|نام۱=احمدرضا|نام خانوادگی۱=نائینی|چاپ=1}}</ref>

به نظر یکی از اعضای کمیسیون قوانین عدلیه مجلس، شهادت نامه، از اعتبار شهادت شفاهی برخوردار نبوده؛ و تنها ممکن است به عنوان اماره، مورد پذیرش قرار گیرد. وزیر عدلیه معتقد بود که استشهادیه، اماره نیست. نماینده مزبور، همچنان معتقد بود که بهتر است این ماده، تصویب نگردد؛ اما وزیر عدلیه، عدم تصویب ماده را، به منزله مشتبه شدن شهادت نامه با سند دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مشروح مذاکرات قانون مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=مرکز پژوهش‌های مجلس شورا ی اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=223376|صفحه=|نام۱=احمدرضا|نام خانوادگی۱=نائینی|چاپ=1}}</ref>