ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:


== مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
* [[ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی]]
* [[ماده ۱۱۷۵ قانون مدنی]]
* [[ماده ۵۴ قانون حمایت خانواده]]
* [[ماده ۵۴ قانون حمایت خانواده]]
* [[ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی]]
* [[ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی]]
خط ۱۰: خط ۱۲:
منظور از «حضانت» در '''ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی'''، یعنی [[ولایت]]، سرپرستی، [[تربیت]]، نگهداری و مراقبت از صغیر،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده در ترجمه لمعه شامل نکاح- طلاق- ظهار- ایلاء- لعان (متون فقه جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=اندیشه‌های حقوقی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3932440|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=صدری|چاپ=9}}</ref> در واقع به محافظت و تربیت صغیر، حضانت گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده (در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران) (با اصلاحات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=26280|صفحه=|نام۱=سیدعلی محمد|نام خانوادگی۱=یثربی قمی|چاپ=2}}</ref>
منظور از «حضانت» در '''ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی'''، یعنی [[ولایت]]، سرپرستی، [[تربیت]]، نگهداری و مراقبت از صغیر،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده در ترجمه لمعه شامل نکاح- طلاق- ظهار- ایلاء- لعان (متون فقه جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=اندیشه‌های حقوقی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3932440|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=صدری|چاپ=9}}</ref> در واقع به محافظت و تربیت صغیر، حضانت گویند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق خانواده (در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران) (با اصلاحات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=26280|صفحه=|نام۱=سیدعلی محمد|نام خانوادگی۱=یثربی قمی|چاپ=2}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات تفسیری دکترین ==
فقدان صلاحیت حضانت در یکی از ابوین، دلیل لزوم منع چنین [[پدر]] یا [[مادر|مادری]]، از ملاقات فرزند خود نیست، حق ملاقات فرزند توسط پدر یا مادر او، در هیچ شرایطی قابل زوال و سقوط نیست، اما دادگاه می‌تواند به لحاظ رعایت مصلحت طفل، محدودیت‌ها و شرایطی را برای ملاقات با پدر یا مادر فاقد صلاحیت حضانت، مقرر نماید،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سلسله مباحث فقهی حقوقی حقوق خانواده (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2033296|صفحه=|نام۱=اسداله|نام خانوادگی۱=لطفی|چاپ=1}}</ref> و به دلیل اینکه ملاقات با طفل، در زمره نیازهای فطری و ذاتی پدر و مادر، محسوب گردیده؛ و منجر به تأمین نیازهای روحی و عاطفی کودک خواهد شد؛ لذا [[صلح]] یا اسقاط این حق، توسط هر یک از ابوین، به دلیل مخالفت با [[نظم عمومی]] و [[اخلاق حسنه]]، [[باطل]] و بلااثر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=180408|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسم‌زاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref>
فقدان صلاحیت حضانت در یکی از ابوین، دلیل لزوم منع چنین [[پدر]] یا [[مادر|مادری]]، از ملاقات فرزند خود نیست، حق ملاقات فرزند توسط پدر یا مادر او، در هیچ شرایطی قابل زوال و سقوط نیست، اما دادگاه می‌تواند به لحاظ رعایت مصلحت طفل، محدودیت‌ها و شرایطی را برای ملاقات با پدر یا مادر فاقد صلاحیت حضانت، مقرر نماید،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سلسله مباحث فقهی حقوقی حقوق خانواده (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2033296|صفحه=|نام۱=اسداله|نام خانوادگی۱=لطفی|چاپ=1}}</ref> و به دلیل اینکه ملاقات با طفل، در زمره نیازهای فطری و ذاتی پدر و مادر، محسوب گردیده؛ و منجر به تأمین نیازهای روحی و عاطفی کودک خواهد شد؛ لذا [[صلح]] یا اسقاط این حق، توسط هر یک از ابوین، به دلیل مخالفت با [[نظم عمومی]] و [[اخلاق حسنه]]، [[باطل]] و بلااثر است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بررسی تطبیقی حقوق خانواده|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=180408|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|نام۲=سیدحسین|نام خانوادگی۲=صفایی|نام۳=سیدعزت اله|نام خانوادگی۳=عراقی|نام۴=اسداله|نام خانوادگی۴=امامی|نام۵=سیدمرتضی|نام خانوادگی۵=قاسم‌زاده|نام۶=محمود|نام خانوادگی۶=صادقی|نام۷=عباس|نام خانوادگی۷=ببرزویی|نام۸=احمد|نام خانوادگی۸=حمیدزاده|نام۹=آهنی|نام خانوادگی۹=بتول|چاپ=2}}</ref>


خط ۱۷: خط ۱۹:
گفتنی است جلوگیری مکرر پدر از ملاقات طفل با مادر خود، به [[حکم]] دادگاه، می‌تواند موجب سلب حق حضانت او گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق زن در قوانین ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=گنچ دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1273340|صفحه=|نام۱=شیرین|نام خانوادگی۱=عبادی|چاپ=2}}</ref>
گفتنی است جلوگیری مکرر پدر از ملاقات طفل با مادر خود، به [[حکم]] دادگاه، می‌تواند موجب سلب حق حضانت او گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق زن در قوانین ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=گنچ دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1273340|صفحه=|نام۱=شیرین|نام خانوادگی۱=عبادی|چاپ=2}}</ref>


== مطالعات فقهی ==
== سوابق و مستندات فقهی ==
=== سوابق و مستندات فقهی ===
* طی [[استفتاء|استفتایی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، چنین پاسخ داده شده است که: پدر طفل نباید مانع ملاقات فرزند با مادر خود گردد؛ ولی می‌تواند از [[تسلیم]] فرزند به مادر خودداری کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره))|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قضا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=32248|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدروح اله|نام خانوادگی۱=خمینی|چاپ=1}}</ref>


=== سوابق فقهی ===


* طی [[استفتاء|استفتایی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، چنین پاسخ داده شده است که: پدر طفل نباید مانع ملاقات فرزند با مادر خود گردد؛ ولی می‌تواند از [[تسلیم]] فرزند به مادر خودداری کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=ره توشه قضایی (بیش از یک هزار استفتاء قضایی از محضر حضرت امام خمینی (ره))|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=قضا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=32248|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدروح اله|نام خانوادگی۱=خمینی|چاپ=1}}</ref>
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# هر یک از والدین که حضانت طفل را بر عهده ندارد، حق ملاقات با طفل را دارد.
# در صورت اختلاف والدین بر سر زمان، مکان و جزئیات ملاقات، حل و فصل مسئله با دادگاه است.
# این ماده به شرایطی اشاره دارد که والدین به دلیل طلاق یا علل دیگر در یک منزل سکونت ندارند.
#
 
== رویه های قضایی ==
* [[رای دادگاه درباره کاهش مدت ملاقات با فرزند مشترک (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۲۴۰۲۰۵۵)]]
* [[رای دادگاه درباره معیار تعیین میزان ساعات ملاقات والدین با طفل (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۰۰۳۳)]]
* [[رای دادگاه درباره محل ملاقات طفل (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۶۰۱۵۱۵)]]
* [[رای دادگاه درباره دعوی ملاقات فرزند بالغ (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۶۰۱۲۱۲)]]
* [[رای دادگاه درباره دعوای ملاقات فرزند بالغ (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۰۰۸)]]
* [[رای دادگاه درباره حق ملاقات ۴۸ ساعته فرزند (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۱۴۱۲)]]
* [[رای دادگاه درباره حق ملاقات مادربزرگ با نوه (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۰۲۰۱۴۳۰)]]
* [[رای دادگاه درباره حق ملاقات طفل برای والدین (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۱۹۹۵)]]
* [[رای دادگاه درباره حق جد پدری بر ملاقات طفل (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۱۳۵۹)]]
* [[رای دادگاه درباره تعیین وقت برای ملاقات فرزند در غیر از طلاق (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۲۶۰۲۱۰۳)]]
* [[رای دادگاه درباره تاثیر مخالفت طفل در حق ملاقات یکی از والدین- ضمانت اجرای کارشکنی در ملاقات فرزند (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۶۰۱۹۰۹)]]
* [[رای دادگاه درباره تاثیر سن فرزند بر ساعات ملاقات (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۱۰۱۳۹۹)]]
* [[رای دادگاه درباره تاثیر حضانت بر تجویز ملاقات فرزند (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۵۰۰۰۶۷)]]
* [[رای دادگاه درباره اعتبار امر مختومه در دعوای حضانت و ملاقات (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۷۰۱۴۹۶)]]


== رویه‌های قضایی ==
* با استناد به [[نظریه مشورتی]] شماره ۱۹۰۰/۷ مورخه ۱۳۸۴/۳/۲۲ [[اداره کل حقوقی قوه قضائیه|اداره حقوقی قوه قضاییه]]، با رسیدن طفل به سن [[بلوغ]]، حضانت از او منتفی بوده؛ و می‌تواند با هر یک از ابوین که تمایل داشته باشد؛ زندگی نموده؛ و نمی‌توان وی را ملزم به ملاقات با پدر یا مادر خود نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و…)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1262844|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
* با استناد به [[نظریه مشورتی]] شماره ۱۹۰۰/۷ مورخه ۱۳۸۴/۳/۲۲ [[اداره کل حقوقی قوه قضائیه|اداره حقوقی قوه قضاییه]]، با رسیدن طفل به سن [[بلوغ]]، حضانت از او منتفی بوده؛ و می‌تواند با هر یک از ابوین که تمایل داشته باشد؛ زندگی نموده؛ و نمی‌توان وی را ملزم به ملاقات با پدر یا مادر خود نمود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و…)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1262844|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
* به موجب نظریه مشورتی شماره ۶۱۶۸/۷ مورخه ۱۳۸۲/۷/۲۶ اداره حقوقی قوه قضاییه، ممانعت [[حضانت|حاضن]] از ملاقات طفل با یکی از ابوین خود را، نمی‌توان دلیل بر عدم صلاحیت او دانست؛ مگر اینکه دادگاه، اصرار او را در امتناع از فرامین خود در این رابطه احراز نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و…)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1259140|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
* به موجب نظریه مشورتی شماره ۶۱۶۸/۷ مورخه ۱۳۸۲/۷/۲۶ اداره حقوقی قوه قضاییه، ممانعت [[حضانت|حاضن]] از ملاقات طفل با یکی از ابوین خود را، نمی‌توان دلیل بر عدم صلاحیت او دانست؛ مگر اینکه دادگاه، اصرار او را در امتناع از فرامین خود در این رابطه احراز نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات خانواده (آرای وحدت رویه و اصراری دیوانعالی کشور، آرای هیئت عمومی دیوان عدالت اداری، آیین‌نامه احوال شخصیه زرتشتیان ایران، مقررات احوال شخصیه مسیحیان پروتستان ایران و…)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1259140|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
خط ۳۲: خط ۵۵:
* [[رای دادگاه درباره اختیار دادگاه در اجازه خروج فرزند بعد از فوت پدر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۰۶۵)]]
* [[رای دادگاه درباره اختیار دادگاه در اجازه خروج فرزند بعد از فوت پدر (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۰۶۵)]]
* [[نظریه شماره 1265/95/7 مورخ 1395/04/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 1265/95/7 مورخ 1395/04/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
== پایان نامه و رساله های مرتبط ==
* [[حق ملاقات اقربا با طفل در حقوق ایران]]


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
خط ۴۲: خط ۶۸:
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{مواد قانون مدنی}}
{{مواد قانون مدنی}}
[[رده:مواد قانون مدنی]]
[[رده:مواد قانون مدنی]]
[[رده:اشخاص]]
[[رده:اشخاص]]