ماده ۱۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

* {{زیتونی|[[ماده ۱۵۳ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده قبلی]]}}

* {{زیتونی|[[ماده ۱۵۵ قانون آیین دادرسی مدنی|مشاهده ماده بعدی]]}}

== مواد مرتبط ==

* [[ماده ۱۴۹ قانون آیین دادرسی مدنی]]

* [[ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی]]

* [[ماده ۱۵۷ قانون آیین دادرسی مدنی]]

== توضیح واژگان ==

[[تأمین دلیل]]: شیوه‌ای است برای حفاظت از حالات و وضعیت‌هایی که امکان تغییر آن‌ها وجود داشته و درخواست کننده آن قصد دارد به منظور اثبات [[ادعا|ادعای]] خویش در آینده به آن وضعیت، استناد نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شیوه‌هایی عملی از طرح و دفاع دعاوی سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4189180|صفحه=|نام۱=مهدی|نام خانوادگی۱=زینالی|چاپ=1}}</ref> به بیان دیگر تأمین دلیل به معنای در امنیت قرار دادن [[دلیل|ادله]] می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=خود آموز و راهنمای آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=طرح نوین اندیشه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1605976|صفحه=|نام۱=مهرداد|نام خانوادگی۱=افضلی|چاپ=2}}</ref>

== پیشینه ==

در [[ماده ۶۵ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]] مصوب ۱۲۹۰ شرایط چنین بود:«در مواردی که مستدعی تأمین دلایل طرف خود را معین نکرده اجرای آن در صورتی به عمل می‌آید که از برای خواهش‌کننده ممکن نباشد اسم طرف خود را معین نماید».<ref>[[ماده ۶۵ قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی]]</ref> همچنین، این ماده در [[ماده ۳۲۱ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸]] نیز بیان شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوق ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=556644|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=3}}</ref>

این ماده استثنایی بر [[ماده ۱۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1248392|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> با توجه به [[ماده ۱۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی]] درخواست تأمین دلیل در صورت ناتوانی [[خواهان]] از تعیین طرف مقابل، بدون مشخص کردن [[خوانده]] قبول می‌شود. تشخیص ناتوانی در تعیین طرف مقابل توسط متقاضی درخواست تأمین دلیل با مرجع صالح بوده و (درخواست بدون تعیین طرف مقابل) در صورتی رد می‌شود که امکان تعیین طرف از مفاد درخواست یا پیوست‌های احتمالی آن قابل تشخیص باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد سوم) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1342116|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=18}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی (جلد سوم) (دوره پیشرفته)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دراک|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1342084|صفحه=|نام۱=عبدالله|نام خانوادگی۱=شمس|چاپ=18}}</ref> در هر حال چنین بیان شده است که لازم نیست متقاضی تأمین دلیل ثابت کند که تعیین طرف مقابل برای او ممکن نیست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سلسبیل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=470832|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3610760|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1248380|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> البته خلاف این نظر هم وجود دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=456488|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>

== مصادیق و نمونه ها ==

# ممکن است خواهان نتواند طرف مقابل خود را مشخص کند. مثلاً اتومبیل خواهان در کوچه پارک شده و شخص ناشناسی با آن تصادف کرده و موجب [[خسارت]] گردیده در اینصورت خواهان می‌خواهد از خسارت اتومبیل خود تأمین دلیل کرده تا در زمان پیدا کردن عامل [[ضرر]]، برای [[مطالبه]] به وی رجوع نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین قضاوت مدنی در محاکم ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2287608|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=5}}</ref>  

# ممکن است ضرورتی برای تعیین طرف مقابل نباشد. به عنوان مثال شخصی بدون اینکه [[ادعا|ادعایی]] علیه شخص خاصی داشته باشد تصمیم می‌گیرد [[تصرف|تصرفات]] خود را نسبت به یک خانه یا یک زمین یا یک مغازه را [[صورت مجلس]] کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=456480|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref>

{{هوش مصنوعی (ماده)}}

# در صورتی که شناسایی و تعیین طرف مقابل ممکن نباشد، امکان ارائه درخواست تأمین دلیل وجود دارد.

# قانون به درخواست‌کننده اجازه می‌دهد تا بدون مشخص کردن طرف مقابل درخواست تأمین دلیل را ثبت کند.

# فرآیند تأمین دلیل می‌تواند بدون تعیین طرف مقابل به جریان بیافتد.

== منابع ==

{{پانویس|۲}}

[[رده:تأمین دلیل]]

[[رده:شرایط درخواست تأمین دلیل]]