ماده ۴۲۳ قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

*{{زیتونی|[[ماده ۴۲۲ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده قبلی]]}}

*{{زیتونی|[[ماده ۴۲۴ قانون مجازات اسلامی|مشاهده ماده بعدی]]}}

== مواد مرتبط ==

* [[ماده ۴۲۲ قانون مجازات اسلامی]]

* [[ماده ۴۲۴ قانون مجازات اسلامی]]

بر اساس این ماده، باید گفت [[ولی دم|اولیاء دم]] خواهان قصاص، بر سایر اولیاء دم اولویت دارند، چرا که قصاص را باید [[مجازات اصلی|مجازات اولیه و اصلی]] [[جنایت|جنایات]] دانست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=350348|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> لذا در صورت اختلاف میان اولیاء دم در این خصوص، نظر گروهی ملاک است که مطالبه اصل می نمایند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1419148|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref>اما لازم است این گروه برای اجرای حق خود، نخست سهم دیه سایر اولیاء دم را بپردازند، البته در این خصوص نیازی به کسب موافقت جانی نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص- جنایات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=350356|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=آقایی نیا|چاپ=5}}</ref> باید تاکید کرد که انصراف بعضی از اولیاء دم از اجرای حق قصاص، مانع از تقاضای سایرین نمی باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=667208|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>

== سوابق و مستندات فقهی ==

=== سوابق و مستندات فقهی ===

گروهی از صاحب نظران، مستند شرعی این ماده را تمسک به برخی از روایات خاصه در این باب می دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سلسله پژوهش های فقهی حقوقی (جلد اول) (حدود اختیارات اولیای دم در استیفای قصاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=قضا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1676280|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>

=== سوابق و مستندات فقهی ===

در خصوص حالت مفروض، برخی از مراجع و فقها معتقدند که اولیاء دم، حق مطالبه قصاص را در فرضی که سایرین از آن عدول کرده اند، دارا می باشند، منتها در فرض مطالبه دیه از سوی سایرین، مطالبه کننده قصاص بایستی ابتدائاً  سهم دیه آنان را پرداخت نماید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری (جلد ششم) (کلیات، حدود و تعزیرات، قصاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1299764|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref> برخی از فقها نیز برای اثبات بقای حق قصاص سایر اولیاء دم در فرض گذشت یا مطالبه دیه از سوی دیگران، به [[اصل استصحاب]] استناد نموده اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=سلسله پژوهش های فقهی حقوقی (جلد اول) (حدود اختیارات اولیای دم در استیفای قصاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=قضا|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1676256|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref>

{{هوش مصنوعی (ماده)}}

# در حق قصاص، تعدد صاحبان حق ممکن است.

# اگر برخی از صاحبان حق خواهان دیه باشند، خواهان قصاص باید سهم دیه آنان را به خودشان پرداخت کند.

# اجرای قصاص منوط به تسویه سهم دیه دیگر صاحبان حق است.

== رویه های قضایی ==

[[کمیسیون استفتائات]] در خصوص این پرسش که «در فرض گذشت عده ای از اولیاء دم از قصاص و مطالبه آن از سوی سایرین، حکم قضیه چه باید باشد؟» بیان کرده است که در این حالت باید قصاص کنندگان سهم دیه سایرین را تعیین و به قاتل بپردازند و بعد از آن حق قصاص دارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پاسخ و سؤالات از کمیسیون استفتائات و مشاورین حقوقی (جلد سوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1365|ناشر=معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1545624|صفحه=|نام۱=دادگستری جمهوری اسلامی ایران|نام خانوادگی۱=|چاپ=-}}</ref>

== منابع ==

{{پانویس}}

[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]]

[[رده:مواد عمومی]]