ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری''':هرگاه از شعب مختلف ديوان عالي كشور يا دادگاهها نسبت به موارد مشابه ، اعم از حقوقي ، كيفري و امور حسبي ، با استنباط متفاوت از قوانين ، آراء مختلفي صادر شود ، رئيس ديوان عالي كشور يا دادستان كل كشور ، به هر طريق كه آگاه شوند ، مكلفند نظر هيأت عمومي ديوان عالي كشور را به منظور ايجاد وحدت رويه درخواست كنند . هر يك از قضات شعب ديوان عالي كشور يا دادگاهها يا دادستانها يا وكلاي دادگستري نيز مي توانند با ذكر دليل از طريق رئيس ديوان عالي كشور يا دادستان كل كشور ، نظر هيأت عمومي را درباره موضوع درخواست كنند . هيأت عمومي ديوان عالي كشور به رياست رئيس ديوان عالي يا معاون وي و با حضور دادستان كل كشور يا نماينده او و حداقل سه چهارم رؤسا و مستشاران و اعضاي معاون تمام شعب تشكيل مي شود تا موضوع مورد اختلاف را بررسي و نسبت به آن اتخاذ تصميم كنند . رأي اكثريت در موارد مشابه براي شعب ديوان عالي كشور و دادگاهها و ساير مراجع ، اعم از قضائي و غير آن لازم الاتباع است ؛ اما نسبت به رأي قطعي شده بي اثر است .  
'''ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری''':هرگاه از شعب مختلف دیوان عالی کشور یا دادگاه‌ها نسبت به موارد مشابه، اعم از حقوقی، کیفری و امور حسبی، با استنباط متفاوت از قوانین، آراء مختلفی صادر شود، رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور، به هر طریق که آگاه شوند، مکلفند نظر هیئت عمومی دیوان عالی کشور را به منظور ایجاد وحدت رویه درخواست کنند. هر یک از قضات شعب دیوان عالی کشور یا دادگاه‌ها یا دادستانها یا وکلای دادگستری نیز می‌توانند با ذکر دلیل از طریق رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور، نظر هیئت عمومی را دربارهٔ موضوع درخواست کنند. هیئت عمومی دیوان عالی کشور به ریاست رئیس دیوان عالی یا معاون وی و با حضور دادستان کل کشور یا نماینده او و حداقل سه چهارم رؤسا و مستشاران و اعضای معاون تمام شعب تشکیل می‌شود تا موضوع مورد اختلاف را بررسی و نسبت به آن اتخاذ تصمیم کنند. رأی اکثریت در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاه‌ها و سایر مراجع، اعم از قضائی و غیر آن لازم الاتباع است؛ اما نسبت به رأی قطعی شده بی اثر است.
در صورتي كه رأي ، اجراء نشده يا در حال اجراء باشد و مطابق رأي وحدت رويه هيأت عمومي ديوان عالي كشور ، عمل انتسابي جرم شناخته نشود يا رأي به جهاتي مساعد به حال محكومٌ عليه باشد ، رأي هيأت عمومي نسبت به آراء مذكور قابل تسري است و مطابق مقررات قانون مجازات اسلامي عمل مي شود .
در صورتی که رأی، اجراء نشده یا در حال اجراء باشد و مطابق رأی وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عالی کشور، عمل انتسابی جرم شناخته نشود یا رأی به جهاتی مساعد به حال محکومٌ علیه باشد، رأی هیئت عمومی نسبت به آراء مذکور قابل تسری است و مطابق مقررات قانون مجازات اسلامی عمل می‌شود.


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
رأی وحدت رویه به معنای اخص آن رأیی است که هیئت عمومی دیوان عالی کشور در خصوص امری صادر نموده و در واقع استنباط خود را از قانون در خصوص این امر بیان می دارد.4249940
رأی وحدت رویه به معنای اخص آن رأیی است که هیئت عمومی دیوان عالی کشور در خصوص امری صادر نموده و در واقع استنباط خود را از قانون در خصوص این امر بیان می‌دارد. ۴۲۴۹۹۴۰


== پیشینه ==
== پیشینه ==
سابقاً ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود.515980
سابقاً ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۷۸) در این خصوص وضع شده بود. ۵۱۵۹۸۰


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
ماده فوق در مقام بیان یکی از طرق ایجاد رویه قضایی است.4249936بر اساس این ماده اگر شعب دیوان عالی کشور یا یکی از دادگاه ها در خصوص امر مشابه کیفری و به دلیل استنباط متفاوت از قوانین، آراء متفاوتی صادر کنند، در فرض آگاهی رییس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور از این امر به هر طریق ممکن، این افراد باید موضوع را در هیأت عمومی دیوان عالی کشور مطرح کرده و در راستای ایجاد وحدت رویه درخواست صدور رأی کنند.4954224 لذا یکی از وظایف دادستان کل کشور را باید تقاضای صدور رأی وحدت رویه از هیأت عمومی دیوان عالی کشور در فرض اطلاع از صدور آراء متناقض در امر واحد دانست.4777724عده ای لزوم دخالت هیأت های عمومی برای صدور رأی وحدت رویه را قطعی بودن دو رأی مختلفی دانسته اند که از سوی دادگاه ها یا شعب دیوان صادر شده اند.4721220 اعم از این که هر دو رأی از مرجع بدوی صادر شده و قطعی باشند یا یکی از آن ها در مرجع تجدید نظر قطعیت یافته و دیگری به دلیل عدم اعتراض در مرجع بدوی قطعی شده باشد.4721284لازم به تأکید است که آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور برای دادگاه ها و نیز برای خود شعب دیوان عالی کشور لازم الاتباع هستند.5191392 عده ای یکی از ابتکارات ماده فوق را قابلیت تسری آراء وحدت رویه دیوان نسبت به احکامی قطعی دانسته اند که هنوز اجرا نشده اند یا در حین اجرا هستند. در این وضعیت رأی وحدت رویه حکم قانون لاحق را دارد.5191384 اما در فرض صدور رأی وحدت رویه بعد از اجرای حکم، تنها در فرضی که طبق رأی وحدت رویه عمل مورد رسیدگی جرم محسوب نشود، این رأی نسبت به گذشته مؤثر بوده و در این صورت محکوم علیه می تواند امحای آثار محکومیت را از واحد اجرای احکام کیفری تقاضا کند.4721336
ماده فوق در مقام بیان یکی از طرق ایجاد رویه قضایی است. ۴۲۴۹۹۳۶بر اساس این ماده اگر شعب دیوان عالی کشور یا یکی از دادگاه‌ها در خصوص امر مشابه کیفری و به دلیل استنباط متفاوت از قوانین، آراء متفاوتی صادر کنند، در فرض آگاهی رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور از این امر به هر طریق ممکن، این افراد باید موضوع را در هیئت عمومی دیوان عالی کشور مطرح کرده و در راستای ایجاد وحدت رویه درخواست صدور رأی کنند. ۴۹۵۴۲۲۴ لذا یکی از وظایف دادستان کل کشور را باید تقاضای صدور رأی وحدت رویه از هیئت عمومی دیوان عالی کشور در فرض اطلاع از صدور آراء متناقض در امر واحد دانست. ۴۷۷۷۷۲۴عده ای لزوم دخالت هیئت‌های عمومی برای صدور رأی وحدت رویه را قطعی بودن دو رأی مختلفی دانسته‌اند که از سوی دادگاه‌ها یا شعب دیوان صادر شده‌اند. ۴۷۲۱۲۲۰ اعم از این که هر دو رأی از مرجع بدوی صادر شده و قطعی باشند یا یکی از آن‌ها در مرجع تجدید نظر قطعیت یافته و دیگری به دلیل عدم اعتراض در مرجع بدوی قطعی شده باشد. ۴۷۲۱۲۸۴لازم به تأکید است که آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور برای دادگاه‌ها و نیز برای خود شعب دیوان عالی کشور لازم الاتباع هستند. ۵۱۹۱۳۹۲ عده ای یکی از ابتکارات ماده فوق را قابلیت تسری آراء وحدت رویه دیوان نسبت به احکامی قطعی دانسته‌اند که هنوز اجرا نشده‌اند یا در حین اجرا هستند. در این وضعیت رأی وحدت رویه حکم قانون لاحق را دارد. ۵۱۹۱۳۸۴ اما در فرض صدور رأی وحدت رویه بعد از اجرای حکم، تنها در فرضی که طبق رأی وحدت رویه عمل مورد رسیدگی جرم محسوب نشود، این رأی نسبت به گذشته مؤثر بوده و در این صورت محکوم علیه می‌تواند امحای آثار محکومیت را از واحد اجرای احکام کیفری تقاضا کند. ۴۷۲۱۳۳۶


اجری مفاد ماده فوق برای وکلای دادگستری نیز پیش بینی شده است که می توانند از طریق رییس دیوان عالی کشور تقاضای تشکیل هیأت عمومی و صدور رأی وحدت رویه را بنمایند.4721340
اجری مفاد ماده فوق برای وکلای دادگستری نیز پیش‌بینی شده‌است که می‌توانند از طریق رئیس دیوان عالی کشور تقاضای تشکیل هیئت عمومی و صدور رأی وحدت رویه را بنمایند. ۴۷۲۱۳۴۰


== قوانین مرتبط ==
== قوانین مرتبط ==
ماده واحده قانون مربوط به وحدت رویه قضایی (مصوب 1328)1459192
ماده واحده قانون مربوط به وحدت رویه قضایی (مصوب ۱۳۲۸)۱۴۵۹۱۹۲


ماده 25 اصلاحی قانونی ثبت (مصوب 1351)1459212
ماده ۲۵ اصلاحی قانونی ثبت (مصوب ۱۳۵۱)۱۴۵۹۲۱۲
۳٬۵۰۱

ویرایش