ماده ۵۰۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): تفاوت میان نسخه‌ها

ماده ۵۰۲ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۰ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۱۰

۴٬۸۴۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۰ ژوئن ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Abozarsh12

۱۵٬۶۷۷

ویرایش

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 *{{زیتونی|[[ماده ۵۰۳ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|مشاهده ماده بعدی]]}}
 == پیشینه ==
-[[ماده 327 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 327 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، سابقاً در این خصوص وضع شده بود،670872 ایراد این ماده آن بود که در قسمت ذیل آن، پرت شدن و لغزش منجر به جنایتی که در اثر علل قهری و بدون اختیار رخ دهد را مستوجب ضمان خود فرد می دانست نه [[عاقله]] او، در حالی که به نظر می رسد باید در چنین مواردی نه خود فرد را ضامن دانست و نه عاقله وی را.1424580
+[[ماده 327 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 327 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، سابقاً در این خصوص وضع شده بود،670872 ایراد این ماده آن بود که در قسمت ذیل آن، پرت شدن و لغزش منجر به جنایتی که در اثر علل قهری و بدون اختیار رخ دهد را مستوجب ضمان خود فرد می دانست نه [[عاقله]] او، در حالی که به نظر می رسد باید در چنین مواردی نه خود فرد را ضامن دانست و نه عاقله وی را.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادستان و میثاق عدالت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1424580|صفحه=|نام۱=سیدمهدی|نام خانوادگی۱=حجتی|نام۲=مجتبی|نام خانوادگی۲=باری|چاپ=1}}</ref>
 == نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
-این ماده از مواردی است که به موجب آن ورود خسارت جانی را به علت عدم توجه [[تقصیر]] به مرتکب، موجب ضمان وی ندانسته اند.1694104افعال صادره از انسان چنانچه موجب [[تلف]] شدن یا [[نقص عضو]] شوند، باید بر اساس قاعده بر حسب نوع [[عنصر مادی]]، موجب ضمان شود، یکی از این اعمال، انداختن و القاء است.834596 اگرچه می توان شخصی را که به میل خود از جایی به پایین پریده است و موجب مرگ یا [[جراحت]] دیگری شده است، محکوم به [[جنایت عمد]]<nowiki/>ی، [[جنایت شبه عمد|شبه عمدی]] یا [[جنایت خطای محض|خطای محض]] نمود، اما به نظر نمی رسد بتوان در فرض مصدومیت این فرد، دیگری را که بر روی او افتاده است به هیچ نوع جنایتی محکوم کرد زیرا [[عرف|عرفاً]] امکان انتساب [[نتیجه جرم|نتیجه]] به وی وجود ندارد.353836 همچنین گروهی بر این باورند که اگر مرتکب قصد پرت شدن را داشته باشد اما بی اراده یا به صورت اتفاقی بر روی [[مجنی علیه]] دیگر پرت شود، باید رفتار را خطای محض دانست، چرا که [[فعل]] و قصد بر هم منطبق نمی باشند.711608
+این ماده از مواردی است که به موجب آن ورود خسارت جانی را به علت عدم توجه [[تقصیر]] به مرتکب، موجب ضمان وی ندانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 37 فروردین و اردیبشهت 1382|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1694104|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref> افعال صادره از انسان چنانچه موجب [[تلف]] شدن یا [[نقص عضو]] شوند، باید بر اساس قاعده بر حسب نوع [[عنصر مادی]]، موجب ضمان شود، یکی از این اعمال، انداختن و القاء است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=834596|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref>  اگرچه می توان شخصی را که به میل خود از جایی به پایین پریده است و موجب مرگ یا [[جراحت]] دیگری شده است، محکوم به [[جنایت عمد]]<nowiki/>ی، [[جنایت شبه عمد|شبه عمدی]] یا [[جنایت خطای محض|خطای محض]] نمود، اما به نظر نمی رسد بتوان در فرض مصدومیت این فرد، دیگری را که بر روی او افتاده است به هیچ نوع جنایتی محکوم کرد زیرا [[عرف|عرفاً]] امکان انتساب [[نتیجه جرم|نتیجه]] به وی وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=353836|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref> همچنین گروهی بر این باورند که اگر مرتکب قصد پرت شدن را داشته باشد اما بی اراده یا به صورت اتفاقی بر روی [[مجنی علیه]] دیگر پرت شود، باید رفتار را خطای محض دانست، چرا که [[فعل]] و قصد بر هم منطبق نمی باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=711608|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
-ضامن نبودن فرد در صورت وقوع حالت مورد بحث در قسمت ذیل ماده را ناشی از [[اصل برائت]] دانسته اند،670880 به عنوان مثال در صورت پرت شدن فردی بر روی دیگری در اثر وزیدن باد، نه می توان خود او را مسئول دانست و نه عاقله اش را.834604
+ضامن نبودن فرد در صورت وقوع حالت مورد بحث در قسمت ذیل ماده را ناشی از [[اصل برائت]] دانسته اند،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=670880|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> به عنوان مثال در صورت پرت شدن فردی بر روی دیگری در اثر وزیدن باد، نه می توان خود او را مسئول دانست و نه عاقله اش را.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=834604|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref>
 بنابراین عده ای برای این ماده، چهار حالت را پیش بینی نموده اند:
@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 -مسبوق به قصد قبلی بودن مرتکب و وقوع رفتاری غیر ارادی از سوی او که موجب ثبوت دیه بر او است.
--وقوع رفتاری غیر ارادی در اثر حادثه ای قهری که کسی را نباید در این حالت مسئول دانست.1694108
+-وقوع رفتاری غیر ارادی در اثر حادثه ای قهری که کسی را نباید در این حالت مسئول دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نشریه دادرسی شماره 37 فروردین و اردیبشهت 1382|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=سازمان قضایی نیروهای مسلح|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1694108|صفحه=|نام۱=سازمان قضایی نیروهای مسلح|نام خانوادگی۱=|چاپ=}}</ref>
 == مطالعات فقهی ==
 === مستندات فقهی ===
-مستند شرعی این ماده را روایاتی از ائمه معصومین (ع) دانسته اند.4766596
+مستند شرعی این ماده را روایاتی از ائمه معصومین (ع) دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4766596|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref>
 === سوابق فقهی ===
-بر اساس قول [[مشهور فقها|مشهور]]، اگر کسی بی اراده و در اثر حوادثی نظیر وزش باد یا لغزش از ارتفاعی بر روی دیگری پرت شده و موجب مرگ او شود، دیه ای به مقتول تعلق نخواهد گرفت، زیرا استناد فعل به  سقوط کننده خالی از اشکال نست.1300976اما اگر کسی از جای بلندی بر دیگری بیفتد در حالی که قصد قتل نداشته باشد و فرد دوم فوت کند، این قتل را باید مشروط به غالباً کشنده بودن مکان، شبه عمد دانست.4025372
+بر اساس قول [[مشهور فقها|مشهور]]، اگر کسی بی اراده و در اثر حوادثی نظیر وزش باد یا لغزش از ارتفاعی بر روی دیگری پرت شده و موجب مرگ او شود، دیه ای به مقتول تعلق نخواهد گرفت، زیرا استناد فعل به  سقوط کننده خالی از اشکال نست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه نظریات مشورتی فقهی در امور کیفری (جلد هفتم) (دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1300976|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضاییه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref> اما اگر کسی از جای بلندی بر دیگری بیفتد در حالی که قصد قتل نداشته باشد و فرد دوم فوت کند، این قتل را باید مشروط به غالباً کشنده بودن مکان، شبه عمد دانست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فقه استدلالی (ترجمه تحریر الروضه فی شرح اللمعه)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=طه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4025372|صفحه=|نام۱=سیدمهدی (ترجمه)|نام خانوادگی۱=دادمرزی|چاپ=23}}</ref>
 == منابع ==
+{{پانویس}}
 {{مواد قانون مجازات اسلامی}}
-[[رده:رفرنس]]
 [[رده:دیات]]
 [[رده:موجبات ضمان]]
 [[رده:ضمان پرتاب کننده]]
 [[رده:مواد قانون مجازات اسلامی]]