پلیس و سیاست جنایی اجرایی ایران در قبال امنیت فضای مجازی با نگاهی به اسناد بین المللی

پلیس و سیاست جنایی اجرایی ایران در قبال امنیت فضای مجازی با نگاهی به اسناد بین المللی عنوان رساله ای است که توسط محسن صوفی زمرد، با راهنمایی فرید محسنی و با مشاوره ناصر قاسمی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع دکتری دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.

عنوان	پلیس و سیاست جنایی اجرایی ایران در قبال امنیت فضای مجازی با نگاهی به اسناد بین المللی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	محسن صوفی زمرد
استاد راهنما	فرید محسنی
استاد مشاور	ناصر قاسمی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۰
دانشگاه	دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

چکیده

در حال حاضر به موازات نفوذ گسترده ی فضای مجازی در هر دو سطح کلان ( حاکمیتی) و خرد (شهروندان)، تامین امنیت آن نیز در کانون توجه قرار گرفته است.پلیس یکی از مهم ترین و اصلی ترین نهادها در سیاست جنایی اجرایی در حوزه امنیت فضای مجازی است که تحلیل و تبیین و نقش پلیس و چالش های و الزامات فرا روی این نهاد هدف اصلی این رساله بوده است. این تحقیق از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات و داده ها بصورت کتابخانه ای و از نظر هدف کاربردی است که با روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است. سیاست جنایی اجرایی پلیس برای امنیت فضای مجازی به تدابیر کیفری و غیرکیفری قابل تقسیم است. در تدابیر غیر کیفری عمده برنامه ها بر محوریت تدابیر پیشگیرانه وضعی شامل نظارت و مراقبت و قطع یا محدودیت دسترسی شکل گرفته است. چالش اصلی پلیس در تدابیر وضعی در سطح کلان محدودیت در برخورداری از ابزارهای نظارتی و نیروهای متخصص و ضعف در همکاری های بین المللی، رعایت حقوق بنیادین افراد به ویژه حق دسترسی آزاد به اطلاعات و همکاری با بخش های خصوصی برای نظارت بر ورودی های اصلی ارتباط اینترنتی و گذرگاه های مرزی، محل های نگهداری داده و زیر ساخت ارتباطی سامانه های حامل کلان داده های ملی برای جلوگیری از نفوذ، تغییرپذیری حفظ و صحت و اعتبار و تبادل محتوای امن و سالم است. در سطح خرد نیز تدابیر وضعی به ترویج رفتار مسیولانه عموم شهروندان،از طریق آگاهی بخشی و اتخاذ تدابیر مناسب فنی دنبال شده است. تدابیر پلیس در پیشگیری اجتماعی با تمرکز بر گروه های آسیب پذیر است که از طریق فعالیت های تبلیغی و رصد و پایش محتوای آسیب رسان به کودکان و نوجوان و همکاری با سایر بخش های آموزشی و فرهنگی برای ترویج محتوای امن و سالم مبتنی بر آموزه های دینی، تقویت خودباوری دنبال شده است. پلیس در تدابیر کیفری نیز به عنوان ضابط دادگستری نیازمند توسعه اختیارات در رصد و پایش آسیب پذیری سامانه ها و حفظ ادله دیجیتالی، حذف تشریفات اداری زاید و نظام سلسله مراتبی برای اخذ مجوزها است. در نهایت برای یکپارچی و انسجام در سیاست جنایی اجرایی و تامین امنیت فضای مجازی برای جلوگیری از پراکندگی وظایف و نقش ها و تامین امنیت به موازت رعایت حقوق بنیادین افراد به ویژه در حوزه همکاری های بین المللی و کمک به انسجام و هماهنگی برنامه ها محوریت پلیس به جهت وظیفه ذاتی در پیشگیری، کشف و تعقیب جرایم و مسیولیت در قبال امنیت جامعه با اشراف به حوزه مختلف ضروری است.

ساختار و فهرست رساله

عنوان صفحه مقدمه

بخش اول: مفاهیم، مبانی و شاخص های سیاست جنایی اجرایی پلیس در قلمرو امنیت فضای مجازی

فصل اول:مفاهیم و مبانی سیاست جنایی اجرایی پلیس در مواجهه با ناامنی فضای مجازی

مبحث اول – تبیین مفاهیم امنیت و امنیت فضای مجازی در تعامل با وظایف پلیس

گفتار اول– مبانی امنیت و امنیت فضای مجازی در تعامل با وظایف پلیس

گفتار دوم – شاخص های امنیت فضای مجازی در مواجهه با تهدیدات فضای مجازی

مبحث دوم–رویکردهای علت شناختی و امنیت محور در شکل گیری سیاست جنایی اجرایی پلیس

گفتار اول– رویکردهای علت شناختی در شکل گیری سیاست جنایی اجرایی پلیس

گفتار دوم– تاثیرپذیری سیاست جنایی اجرایی پلیس از الگوهای کنترل کننده و امنیت محور

فصل دوم: جایگاه نهادهای اجرایی، راهبردهای ملی و بین المللی در امنیت فضای مجازی

مبحث اول – جایگاه نهادها و راهبردهای ملی در سیاست جنایی اجرایی امنیت فضای مجازی

گفتار اول– جایگاه نهادهای حاکمیتی در تعامل با نقش پلیس در سیاست جنایی اجرایی

گفتار دوم – شاخص های امنیت فضای مجازی در اسناد داخلی

مبحث دوم– راهبردهای سیاست جنایی اجرایی در اسناد بین المللی

گفتار اول– اسناد و برنامه های سازمان ملل متحد

گفتار دوم– همکاری های منطقه ای و بین المللی

جمع بندی بخش اول

بخش دوم: رهیافت های اجرایی پلیس در قلمرو امنیت فضای مجازی

فصل اول: ماهیت رهیافت های اجرایی پلیس برای امنیت فضای مجازی

مبحث اول– تدابیر وضعیت مدار برای امنیت فضای مجازی

گفتار اول – تدابیر و روش های وضعیت مدار

گفتار دوم – چالش ها و الزامات پلیس در رهیافت وضعی

مبحث دوم – رهیافت پیشگیری اجتماعی برای امنیت فضای مجازی

گفتار اول– تدابیر و روش های پیشگیری اجتماعی

گفتار دوم – چالش ها و الزامات پلیس در رهیافت پیشگیری اجتماعی

مبحث سوم– تدابیر واکنشی پلیس در قبال امنیت فضای مجازی

گفتار اول– ماهیت و نقش پلیس در تدابیر واکنشی

گفتار دوم– چالش ها و الزامات پلیس در تدابیر واکنشی

فصل دوم: رهیافت هایی اجرایی امنیت فضای مجازی در پرتو همکاری های بین المللی

مبحث اول – رهیافت های اجرایی در پرتو همکاری های قضایی و پلیسی

گفتار اول– تدابیر و روش های همکاری های قضایی و پلیس در سطح بین الملل

گفتار دوم– چالش ها و الزامات همکاری های قضایی و پلیسی در عرصه بین المللی

مبحث دوم– جلوه های سیاست جنایی اجرایی در پرتو همکاری بین المللی در بخش خصوصی

گفتار اول– همکاری های بین المللی با بخش خصوصی

گفتار دوم– چالش ها و الزامات همکاری های بین المللی با بخش خصوصی

جمع بندی بخش دوم

نتیجه گیری نهایی

پیشنهادها

منابع و ماخذ

کلیدواژه ها

• پلیس
• سیاست جنایی اجرایی
• فضای مجازی
• امنیت
• پیشگیری