پیامدهای حقوقی جانشینی دولت ها از منظر مسیولیت بین المللی
پیامدهای حقوقی جانشینی دولت ها از منظر مسیولیت بین المللی عنوان رساله ای است که توسط محمد ستایش پور، با راهنمایی مصطفی فضایلی و با مشاوره سید یاسر ضیایی در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه قم دفاع گردید.
 | |
| عنوان | پیامدهای حقوقی جانشینی دولت ها از منظر مسیولیت بین المللی |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل عمومی |
| دانشجو | محمد ستایش پور |
| استاد راهنما | مصطفی فضایلی |
| استاد مشاور | سید یاسر ضیایی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۸ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
چکیده
پیامدهای حقوقی جانشینی دولت ها از منظر مسیولیت بین المللی در زمره مسایل حساسیت برانگیزی است که پس از تحقق جانشینی مطرح می شود و از این حیث، در اندیشه های حقوقی، ذیل موضوع جانشینی دولت ها در زمینه مسیولیت بین المللی بررسی شده است. چالشی بودن این موضوع، موجب شد تا کمیسیون حقوق بین الملل ملل متحد که رسالت اصلی آن، تدوین و توسعه تدریجی حقوق بین الملل است، نیز بارها از رسیدگی به آن سر باز زند و به تازگی بر تدقیق در آن کمر همت بِبندد. لیک، این به معنای نبودن مفهوم پیش گفته در مسیر قاعده سازی نبوده و محاکم قضایی و داوری از رهگذر رسیدگی به قضیه مربوطه نظر دوخته اند و با ایضاح آن، بستر تدوین و توسعه تدریجی آن را هموار ساخته اند. رساله پیش رو با ارایه تقسیمی حصری از مصادیق عدیده جانشینی به دامنه شمول آن پرداخته است؛ انتقال تعهد ناشی از ارتکاب عمل متخلفانه بین المللی و انتقال حق بر جبران خسارت. منظور از انتقال مطروح، انتقالی خودکار است؛ چه این که، انتقال توافقی آن در حقوق بین الملل به منزله پذیرش تعهد به جبران است و نه پذیرش ارتکاب عمل متخلفانه بین المللی. از آن جا که جبران خسارت، پیامد مسیولیت بین–المللی است، انتقال چنین تعهدی نیز منطقا در پس آن تحقق می یابد لیک این به آن معنا نیست که مسیولیت ناشی از اعمال منع نشده از دامنه شمول جانشینی دولتها در زمینه مسیولیت بین المللی خارج شده باشد بلکه چنین مسیولیتی که جبران خسارت در آن رکن است و نه صرف یک پیامد، مقتضی است در زمره مصادیق حق بر جبران خسارت دانسته بشود. رساله حاضر، از مجری کنکاش در رویه محاکم، انگاره ها و گزاره های حقوقی نشان داده که مقتضی است قطع نظر از هر گونه اطلاقی، به انتقال حق بر جبران خسارت در پس جانشینی دولت نظر دوخته شود و آن، این که حقوق بین الملل، جانشینی دولت ها در زمینه حق بر جبران خسارت را روا می دارد. مهمی که مقتضای تحقق عدالت است و معاهده نویسی در این زمینه، به حق، دلالت بر یک تحول مفهومی در این دانش بشری دارد.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه
فصل یکم: کلیات
بند یکم: حقوق بین الملل جانشینی کشورها
بند دوم: حقوق مسیولیت بین المللی
بند سوم: جانشینی دولت ها در زمینه مسیولیت بین المللی و چالش های حقوقی پیش روی آن
برآمد فصل
فصل دوم: جانشینی دولت ها در زمینه تعهدات ناشی از عمل متخلفانه بین المللی
بند یکم: تبیین رویکردها در گذر زمان
بند دوم: رویه محاکم بین المللی
برآمد فصل
فصل سوم: جانشینی دولت ها در زمینه حق بر جبران خسارت
بند یکم: اصل انگاری انتقال حق بر جبران خسارت
بند دوم: رویه دیوان بین المللی دادگستری
برآمد فصل
نتیجه گیری
ضمیمه
منابع
مقدمه
۱. بیان مساله
۲. ضرورت انجام تحقیق
۳. پیشینه پژوهش
۴. سوالات پژوهش
۵. فرضیه
۶. جنبه جدید بودن تحقیق
۷. روش گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها
۸. سازمان بندی پژوهش
فصل یکم: کلیات
بند یکم: حقوق بین الملل جانشینی کشورها
الف) دولت بودگی در حقوق بین الملل
ب) مصادیق جانشینی
۱. فروپاشی
۲. ادغام
۴. انضمام
۳. اتحاد
۴. جدایی (انفصال)
۵. رهایی از استعمار
ج) لزوم تقسیم حصری مصادیق جانشینی
د) پیامدهای بین المللی جانشینی دولت ها در حقوق قراردادی
۱. در زمینه معاهدات
۲. در زمینه دارایی ها و دیون دولت
۳. در زمینه اموال خصوصی
۴. در زمینه تابعیت
بند دوم: حقوق مسیولیت بین المللی
الف) قواعد ثانویه در حقوق بین الملل؛ موضوع بنیادین حقوق بین الملل عمومی
ب) حقوق مسیولیت بین المللی در مسیر قاعده سازی
بند سوم: جانشینی دولت ها در زمینه مسیولیت بین المللی و چالش های حقوقی پیش روی آن
الف) در تقابل با مسیولیت مستقل
ب) مقایسه با مسیولیت اشتقاقی
ج) در تقابل با لوح مطهر
د) جانشینی دولت ها در زمینه مسیولیت بین المللی در فرایند هنجارسازی
برآمد فصل
فصل دوم: جانشینی دولتها در زمینه تعهدات ناشی از عمل متخلفانه بین المللی
بند یکم: تبیین رویکردها در گذر زمان
الف) گفتمان سنتی: عدم جانشینی در زمینه تعهدات ناشی از تخلف بین المللی
ب) گفتمان نوین: جانشینی در زمینه تعهدات ناشی از تخلف بین المللی
ج) رویکردی کارآمد
بند دوم: رویه محاکم بین المللی
الف) رویه داوری
۱. رویه کمیسیون داوری آمریکا–بریتانیا
۱–۱. قضیه رابرت ای براون علیه بریتانیا (۱۹۲۳)
۱–۲. قضیه ردوارد و دیگران علیه ایالات متحد آمریکا (۱۹۲۵)
۲. کمیسیون سه جانبه دعاوی ایالات متحد آمریکا، اتریش و مجارستان
۳. دیوان داوری فرانسه–یونان
ب) رویه قضایی (دیوان بین المللی دادگستری)
۱. قضیه گابچیکوو ناگیماروس
۲. قضیه نسل زدایی (کرواسی علیه صربستان (۲۰۱۵))
۳. جدایی چاگوس
ج) دستاورد رویه
برآمد فصل
فصل سوم: جانشینی دولت ها در زمینه حق بر جبران خسارت
بند یکم: اصل انگاری انتقال حق بر جبران خسارت
الف) عدم جانشینی دولت در زمینه حق بر جبران خسارت به منزله یک اصل حقوقی بین المللی
ب) نگاه انتقادی به عدم جانشینی دولت در زمینه حق بر جبران خسارت؛ لزوم دگردیسی
بند دوم: رویه دیوان بین المللی دادگستری
الف) رویه قضایی
۱. قضیه گابچیکوو ناگیماروس
۲. قضیه برخی اراضی فسفات در نایورو
۳. نظریه مشورتی راجع به نامیبیا
۴. قضیه تی مور شرقی
۵. نظریه مشورتی راجع به دیوار حایل
ب) دستاورد رویه
برآمد فصل
نتیجه گیری
ضمیمه
منابع
کلیدواژه ها
- جانشینی کشور
- مسیولیت بین المللی دولت
- انتقال تعهد ناشی از عمل متخلفانه بین المللی
- انتقال حق بر جبران خسارت
- تدوین و توسعه تدریجی حقوق بین الملل