کالبد‌شناسی مفهوم تعهد
کالبد‌شناسی مفهوم تعهد نام مقاله ای از احمد دیلمی است که در شماره چهارم (مهر ۱۳۹۸) فصلنامه علمی دانشنامه های حقوقی منتشر شده است.
چکیده
واژه “Obligation” که در ادبیات حقوقی ایران به «تعهد» شناخته می‌شود. از مفاهیم انگشت شمار بنیادین حقوقی است. شناسایی مفهوم، مؤلفه‌ها و ماهیت آن از پیش نیاز‌های هر نوع تفاهم حقوقی است. این هدف مستلزم این است که با توجه به پیشینه آن، مفهوم دقیق و عناصر اصلی و مستقیم سازنده آن، به ویژه از منظر منطقی، معلوم گردد؛ ماهیت آن توصیف شده؛ و رابطه و نسبت آن با مفاهیم و تأسیسات مشابه و مرتبط خارحی و داخلی روشن گردد. این نوشتار با روش توصیفی، تطبیقی و تحلیلی در صدد است تا گامی در راه تحقق این هدف بردارد. اساتید و نویسندگان حقوقی، و به ویژه ایرانی، قرائت‌های نسبتاً متفاوتی از آن ارائه کرده‌اند. گاهی آن را رابطه حقوقی شخصی، گاهی تکلیف یا التزام حقوقی، و گاهی ترکیبی از تکلیف و مسئولیت یا ضمانت اجرا، معرفی کرده‌اند. این اختلاف در تعریف، عدم توافق در مؤلفه‌های این مفهوم را نیز، در پی داشته است. در این نوشتار، “Obligation” گونه‌‍‌ای تکلیف حقوقی، مدنی و مالی دانسته شده است، که با مفهوم فقهی «تعهد» در مفهوم و عناصر تباین کلی دارد.
کلیدواژه ها
- تعهد
- تکلیف
- مسئولیت
- دین
- طلب