گفتارهایی در حقوق شهری و شهروندی (اسماعیلی)

گفتارهایی در حقوق شهری و شهروندی نام کتابی است از محسن اسماعیلی که در دو جلد تدوین و توسط انتشارات نشر شهر به چاپ رسیده است.

جلد اول

محتوای کتاب

این کتاب در 9 فصل تدوین گردیده است:

1. فصل اول: در این فصل، مبانی حقوق شهری و شهروندی را مورد مطالعه قرار می گیرد.
2. فصل دوم: نویسنده در این فصل خدمات شهری مانند: حفاظت از محیط زیست شهری، تبلیغات فضاهای شهری در خدمت مردم و... را بررسی می کند.
3. فصل سوم: این فصل طرح های ملی و تملک اراضی و املاک مردم را مورد پژوهش قرار می دهد.
4. فصل چهارم: در این فصل امور ترافیک و سد معبر تبیین میگردد.
5. فصل پنجم: در این فصل امور فنی و عمرانی تبیین شده است.
6. فصل ششم: نویسنده در این فصل با عنوان بودجه، به موضوعاتی همچون: تدوین بودجه، نظارت و حسابرسی بر مبنای اصلاح الگوی مصرف، چرخش کار بودجه در شهرداری و ...می پردازد.
7. فصل هفتم: در این فصل عناوین مرتبط با شهرسازی مانند: کمیسیون ماده صد شهرداری و الزامات و وظایف قانونی، جرم انگاری تخلفات ساختمانی یا جرم زدایی، نظارت شهرداری بر کیفیت فنی ساختمان ها، صدور پروانه ساختمان و ...مورد بررسی قرار گرفته است.
8. فصل هشتم: در این فصل به امور مالی و اداری پرداخته شده است.
9. فصل نهم: در این فصل مباحث پیرامون مدیریت شهری مانند: بایسته های نظارت همگانی، مبنای حق نظارت همگانی، نظارت شورای شهر بر شهرداری و ... تبیین شده است.

بخشی از کتاب

نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب می نویسد:

گرچه انسان موجودی اجتماعی است و با هم نوعان خود زنگی کرده و می کند، اما شهرنشینی پدیده نسبتا جدیدی است که بسیاری از مناسبات و روابط او را تغییر داده و حقوق و تکالیف جدیدی را برای وی رقم زده است؛ خصوصا شهرهای بزرگ و پهناوری که بر اثر مشکلات زندگی و غوغای زندگی ماشینی، طراوت و مهربانی را کم رنگ و روابط خشک قانونی را جانشین فضائل اخلاقی و ایثار و دگردوستی کرده است. از سوی دیگر، مقررات حاکم بر زندگی شهری چنان روز افزون و ناهماهنگ است که حتی حقوقدانان را هم با دشواری روبه رو ساخته است؛ چه رسد به شهروندانی که در پیچ و خم روزگار برای بازخوانی حقوق و آگاهی از تکالیف خود فرصتی پیدا نمی کنند. در چنین وضعیتی است که گروهی ناخواسته از امتیازات قانونی خود محروم می شوند و گروهی دیگر هم نا آگاهانه از انجام وظایف خود باز می مانند.

جلد دوم

محتوای کتاب

این کتاب مجموعه مقالاتی است که در حوزه حقوق شهروندی در ضمیمه حقوق روزنامه همشهری به چاپ رسیده است.

1. فصل اول: مبانی و کلیات
2. فصل دوم: حقوق دینی و فرهنگی شهروندان
3. فصل سوم: خدمات عمومی
4. فصل چهارم: مدیریت شهری
5. فصل پنجم: ساخت و ساز و شهرسازی
6. فصل ششم: اراضی، املاک و آپارتمان نشینی
7. فصل هفتم: مشکلات شهری
8. فصل هشتم: گروه ها و اولویت های خاص

بخشی از کتاب

نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب می نویسد:

یکی از آثار آشنا نبودن با مقررات شهری، مراجعه مکرر و بی حاصل و در همان حال، خسته کننده و پرتنش مردم به اداره های دولتی و مراجع شهری است که هم شهروندان را ناامید و سرگردان می کند، هم مراجع مسئول را. آگاهی مردم از حقوق شهروندی یکی از راه حل های این مشکلات است. با درک اهمیت این موضوع توسط مدیران شهری از یک طرف و ضرورت تبیین حقوق و تکالیف شهروندان از طرف دیگر، از مدت ها پیش برنامه آموزش جامع حقوقی شهروندان در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفت.