وضعیت حقوقی سپر انسانی داوطلبانه در حقوق بشردوستانة بین‌المللی
وضعیت حقوقی سپر انسانی داوطلبانه در حقوق بشردوستانة بین‌المللی نام مقاله‌ای از همایون حبیبی و صالحه رمضانی است که در شماره چهل و پنجم (اردیبهشت 1394) نشریه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
به‌موجب حقوق بشردوستانه استفاده از غیرنظامیان به‌عنوان سپر انسانی ممنوع است. در این مجموعه از مقررات اشاره‌ای به انواع سپر انسانی نشده اما در عمل ممکن است سپرهای انسانی با اجبار از سوی یک طرف مخاصمه یا با ارادة خود در برابر هدف نظامی قرار گیرند. ممنوعیت و نظام حقوقی حاکم بر حالت اول که از آن با عنوان سپر انسانی غیر داوطلبانه یاد می‌شود چندان چالش‌برانگیز نیست اما حالت دوم یا سپر انسانی داوطلبانه باعث بروز اختلاف نظرهای بسیاری در میان حقوقدانان شده، به‌طوری‌که عده‌ای از حقوقدانان سپر انسانی داوطلبانه را به معنای مشارکت مستقیم غیرنظامیان در مخاصمات دانسته و عده‌ای دیگر مخالف چنین تفسیری هستند. این مقاله با بررسی دیدگاه‌های مختلف پیرامون وضعیت حقوقی سپر انسانی داوطلبانه از این نظر پشتیبانی می‌کند که نمی‌توان سپر انسانی داوطلبانه را به معنای مشارکت مستقیم غیرنظامیان در مخاصمه قلمداد نمود، مگر اینکه شرایط تحقق مشارکت مستقیم فراهم شود؛ در آن صورت سپرهای داوطلب به دلیل مشارکت مستقیم در مخاصمه از حمایت‌های بشردوستانه از غیرنظامیان محروم می‌شوند.
کلیدواژه‌ها
- حقوق بشردوستانه بین‌المللی
- سپر انسانی
- سپر انسانی داوطلبانه
- مشارکت مستقیم در مخاصمات
- اصل تناسب
- اقدامات احتیاطی