ماده ۶۰۳ قانون مدنی

ممر و مجرای هر قسمتی که از متعلقات آن است بعد از تقسیم مخصوص همان قسمت می‌شود.

توضیح واژگان

تقسیم در لغت، یعنی جدانمودن، قسمت کردن، بخش کردن، و بهره کردن چیزی.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در تقسیم اموال مشاع، اجزا و توابع مال، بعد از تقسیم، متعلق به همان مال بوده؛ و درنتیجه به کسی اختصاص دارد که آن جزء و تابع، در حصه او قرار گرفته‌است.

مفاد این ماده، موافق قاعده بوده؛ و در مورد همه مواردی که مالی، به تبع حصه تقسیم شده؛ جزء آن قرار می‌گیرد؛ جاری است. البته شرط خلاف هم پذیرفته‌است. و ممر و مجرای هر قسمتی که از متعلقات آن است؛ بعد از تقسیم، مخصوص همان قسمت می‌شود. مگر درصورت شرط خلاف، که حسب قاعده لزوم وفا به شروط و عهود، لازم الوفا خواهد بود.

سوابق فقهی

اگر دو شریک تقسیم کنند؛ و در هر حصه ای، اتاقی قرار بگیرد؛ و قبلاً آب یکی از اتاق‌ها بر دیگری جاری می‌شده‌است؛ شریک دوم، حق منع او را ندارد. مگراینکه در وقت قسمت، شرط کنند که آب را از آن بگرداند. و مثل آن، جایی است که راه اتاقی که برای یکی، واقع شده‌است؛ در نصیب دیگری از خانه باشد.