ماده ۲۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی

دادگاه نمی تواند بدون درخواست اصحاب دعوا سوگند دهد و اگر سوگند داد اثری بر آن مترتب نخواهد بود و چنانچه پس از آن، درخواست اجرای سوگند شود باید سوگند تجدید گردد.

توضیح واژگان

سوگند:  سوگند عبارت است از تایید رسمی وجود یک امری توسط ذینفع در یک مرجع قضایی می باشد، سوگند در قانون آیین دادرسی مدنی به عنوان دلیل امده است.695958

پیشینه

مفاد این ماده در قوانی آیین دادرسی مدنی سال های 1290 و 1318 مشابهی ندارد.699579/699580

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

این ماده براساس قاعده عمومی « مالکیت طرفین دعوا نسبت به دعوا » ترتیب یافته است و قاضی هم نمی تواند راسا تحصیل دلیل کند 306732  با توجه به این ماده یکی از حقوق مدعی قسم دادن منکر می باشد و تا زمانی که صاحب حق درخواست سوگند منکر را ننماید دادرس نمی تواند منکر را قسم دهد.140045 درخواست سوگند از سوی متقاضی ممکن است کتبی یا شفاهی باشد که در خواست شفاهی در صورتمجلس نوشته می شود و به امضای درخواست کننده می رسد و این درخواست را تا پایان دادرسی می توان انجام داد295393. در هر حال اجرای درخواست وظیفه دادگاه بوده و مدعی حق ندارد خودش مدعی علیه را قسم بدهد.624498

این ماده سوگندد استظهاری و سوگند تکمیلی را شامل نمی شود.312554/118602

سوابق و مستندات فقهی

در سوگند بتی در معنای اخص حاکم بدون درخواست مدعی حق ندارد ، منکر را سوگند دهد و دلیل این امر این است که استحلاف حق مدعی است . از این رو استیفای آن بدون مطالبه مدعی تصرف در حق وی بدون رضا و اذن اوست و منافات با قاعده « لایجوز لاحد ان یتصرف فی سلطان الغیر » دارد.530249