ماده ۶۹۸ قانون مدنی

بعد از این که ضمان به طور صحیح واقع شد ذمه‌ی مضمون‌عنه بری و ذمه‌ی ضامن به مضمون‌له مشغول می‌شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

با استناد به ماده 403 قانون تجارت، ضامن، مضمونٌ له و مضمونٌ عنه، می توانند به جای روی آوردن به ضمان ضم ذمه، و بر ضمان تضامنی توافق نمایند. ماده 10 قانون مدنی نیز، مؤید این مطلب است.

انتقال دین، از دو عمل حقوقی تشکیل می گردد:

-        تعهد ضامن به قبول دین مضمونٌ عنه.

-        سقوط طلب مضمونٌ له از مدیون.

ضمان نقل ذمه، از مصادیق تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل مدیون است.

نقل ذمه به سه دسته زیر قابل تقسیم است:

-        ضمان نقل ذمه.

-        نقل ذمه در حواله.

-        نقل ذمه در تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل مدیون.

مستندات فقهی

روایت شده که حضرت محمد، بر جنازه شخصی که بدهکار بود؛ نماز نخواند. حضرت علی دین آن شخص را ضمانت نمود؛ و پیامبر فرمودند که این امر، سبب برائت ذمه متوفی گردید.

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره 1097 مورخه 18/10/1344 اداره حقوقی دادگستری، به محض انعقاد ضمان به طور صریح، ذمه مدیون بری گردیده؛ و در مقابل مضمونٌ له، ذمه ضامن مشغول می شود. لذا دیگر ضامن نمی تواند از ضمان رجوع نموده؛ و درصورت خودداری وی از عمل به عهد خویش، توقیف اموال او اشکالی ندارد.