مصلحت اجتماعی در فقه امامیه؛ از مفهوم تا ضابطه
مصلحت اجتماعی در فقه امامیه؛ از مفهوم تا ضابطه عنوان مقاله‌ای از حسین عزیزی و علی محمد فلاح زاده است که در سال 1400 در شماره‌ی 32 نشریه دانش حقوق عمومی منتشر شده است.
 | |
| عنوان | مصلحت اجتماعی در فقه امامیه؛ از مفهوم تا ضابطه |
|---|---|
| نویسنده | حسین عزیزی علی محمد فلاح زاده |
| محور موضوعی | فقه و حقوق حقوق عمومی |
| سال نشر | ۱۴۰۰ |
| منتشر شده در | نشریه دانش حقوق عمومی |
| دوره | ۱۰ |
| شماره | ۳۴ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
چکیده
با تتبع در آثار فقهای شیعه، وجوه مختلفی برای مصلحت مطرح می‌شود که از جمله آن‌ها مفهوم «مصلحت اجتماعی» است. مراد از این مفهوم، که در مقابل مصلحت فردی قرار دارد، مصالحی است که در حوزه جامعه وجود دارد و دارای مصادیقی چون برقراری نظم و اداره صحیح امور جامعه، بالا رفتن سطح تحصیلات و فرهنگ در جامعه اسلامی و اموری از این قبیل است. بررسی متون فقهی نشان می‌دهد که مصلحت فردی هرچند در تشریع احکام نقشی مؤثر دارد، ولی در مقام تعارض با مصالح اجتماعی معمولاً تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد و در دیدگاه شرع همواره مصالح نوعی و اجتماعی بر مصالح فردی تقدم دارد. لکن مطلب حائز اهمیت آن است که هر تصمیم یا صلاحدیدی را نمی‌توان ذیل عنوان مصلحت اجتماعی قرار داد؛ مصلحت اجتماعی در نزد فقهای شیعه ضوابط و معیارهایی دارد که حدود آن را از سایر مسائل، مشخص و منقح می‌سازد. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن تبیین حدود و ثغور مفهوم مصلحت اجتماعی، ضوابط و شاخص‌های مصلحت اجتماعی در فقه شیعه ارائه شود تا زمینه سوءاستفاده‌های احتمالی از آن محدود یا مسدود شود.