اجرای مجازات حبس: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۷٬۶۹۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۸: خط ۴۸:


=== در قانون ===
=== در قانون ===
به موجب [[ماده ۵۱۵ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «مدت تمام کیفرهای حبس از روزی شروع می‌شود که [[محکوم علیه|محکومٌ علیه]] به موجب حکم قطعی لازم‌الاجراء، حبس شود. چنانچه محکومٌ علیه پیش از [[صدور رأی|صدور حکم]] به علت اتهام یا اتهاماتی که در همان پرونده مطرح بوده [[تحت نظر قرار دادن متهم|تحت نظر]] یا [[بازداشت]] شده باشد، مدت بازداشت قبلی از میزان حبس او کسر می‌شود.
به موجب [[ماده ۵۱۵ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «مدت تمام کیفرهای حبس از روزی شروع می‌شود که محکومٌ علیه به موجب حکم قطعی لازم‌الاجراء، حبس شود. چنانچه محکومٌ علیه پیش از [[صدور رأی|صدور حکم]] به علت اتهام یا اتهاماتی که در همان پرونده مطرح بوده [[تحت نظر قرار دادن متهم|تحت نظر]] یا [[بازداشت]] شده باشد، مدت بازداشت قبلی از میزان حبس او کسر می‌شود.


تبصره - اگر مدت زمان تحت نظر یا بازداشت شدن متهم کمتر از بیست و چهار ساعت باشد، در احتساب ایام بازداشت، یک روز محاسبه می‌شود.»
تبصره - اگر مدت زمان تحت نظر یا بازداشت شدن متهم کمتر از بیست و چهار ساعت باشد، در احتساب ایام بازداشت، یک روز محاسبه می‌شود.»
خط ۶۳: خط ۶۳:


=== در رویه‌ قضایی ===
=== در رویه‌ قضایی ===
[[نظریه مشورتی|نظریه]] شماره ۷/۸۹۷۵ _۱۳۷۹/۹/۱۲ [[اداره حقوقی قوه قضاییه|ا.ح.ق. ق]]: ایام بازداشتی که [[حبس بدل از جزای نقدی|بدل از جزای نقدی]] تحمل می‌شود از روزی که از این بابت محکوم‌علیه حبس می‌گردد، احتساب می‌گردد و بازداشت‌های قبلی بابت جزای نقدی حساب نمی‌شود زیرا که مدت حبس قبل از جزای نقدی به دلیل محکومیت حبس بوده نه محکومیت جزای نقدی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پیرامون دادسرا|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=دادیار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3500724|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=شاملواحمدی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=502308|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=11}}</ref>
نظریه شماره ۷/۸۹۷۵ _۱۳۷۹/۹/۱۲ ا.ح.ق. ق: ایام بازداشتی که [[حبس بدل از جزای نقدی|بدل از جزای نقدی]] تحمل می‌شود از روزی که از این بابت محکوم‌علیه حبس می‌گردد، احتساب می‌گردد و بازداشت‌های قبلی بابت جزای نقدی حساب نمی‌شود زیرا که مدت حبس قبل از جزای نقدی به دلیل محکومیت حبس بوده نه محکومیت جزای نقدی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پیرامون دادسرا|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=دادیار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3500724|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=شاملواحمدی|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه قوانین و مقررات آیین دادرسی کیفری (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=معاونت حقوقی ریاست جمهوری|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=502308|صفحه=|نام۱=معاونت تدوین تنقیح|انتشار قوانین|مقررات ریاست جمهوری|نام خانوادگی۱=|چاپ=11}}</ref>


در خصوص اینکه آیا مدت بازداشت قبلی در مدت [[تبعید]] نیز مؤثر است یا نه، [[کمیسیون تخصصی معاونت آموزشی قوه قضاییه]] بیان داشته‌است که از آنجایی که تبعید حسب [[ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰|ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰]] [[مجازات تکمیلی|مجازات تتمیمی]] است و با مجازات‌های [[تعزیر|تعزیری]] و [[مجازات بازدارنده|بازدارنده]] متفاوت است لذا بازداشت پیشین را نمی‌توان بابت محکومیت به تبعید محاسبه کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین رسیدگی در دادسرا|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2332924|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=8}}</ref>
در خصوص اینکه آیا مدت بازداشت قبلی در مدت [[تبعید]] نیز مؤثر است یا نه، [[کمیسیون تخصصی معاونت آموزشی قوه قضاییه]] بیان داشته‌است که از آنجایی که تبعید حسب [[ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰|ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰]] [[مجازات تکمیلی|مجازات تتمیمی]] است و با مجازات‌های [[تعزیر|تعزیری]] و [[مجازات بازدارنده|بازدارنده]] متفاوت است لذا بازداشت پیشین را نمی‌توان بابت محکومیت به تبعید محاسبه کرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین رسیدگی در دادسرا|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2332924|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=8}}</ref>


=== نحوه احتساب ایام بازداشت قبلی در محکومیت به مجازات‌های جایگزین حبس ===
=== نحوه احتساب ایام بازداشت قبلی در مجازات‌های جایگزین حبس ===


==== در قانون ====
==== در قانون ====
خط ۸۱: خط ۸۱:


در این ماده هر روز بازداشت قبلی موجب کسر یک روز جزای نقدی روزانه می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4737760|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
در این ماده هر روز بازداشت قبلی موجب کسر یک روز جزای نقدی روزانه می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4737760|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
=== مرجع احتساب ایام بازداشت قبلی ===
قضات صادر کننده حکم معمولاً ایام بازداشت قبلی را محاسبه نمی‌کنند و این محاسبه را بر عهدهٔ اجرای احکام می‌گذارند، به این صورت که با ذکر عبارت «با احتساب ایام بازداشت قبلی» فقط مجازات مورد نظر خود را مورد حکم قرار می‌دهند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4737788|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
==== در قانون ====
مطابق [[ماده ۵۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «چنانچه قاضی صادر کننده حکم، ایام بازداشت قبلی را محاسبه نکرده باشد، قاضی اجرای احکام کیفری به احتساب این ایام، حسب ملاک‌های موضوع مواد فوق اقدام می‌کند.»
=== توأم بودن مجازات حبس با انفصال موقت ===
==== زمان شروع اجرای مجازات انفصال موقت ====
===== در قانون =====
به موجب [[ماده ۵۲۱ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «در صورتی که مجازات حبس با [[انفصال موقت]] از خدمت توأم باشد، اجرای مجازات انفصال موقت از زمان پایان یافتن مجازات حبس شروع می‌شود.
تبصره - مدت زمانی که محکومٌ علیه پیش از صدور حکم قطعی به موجب الزامات قانونی از خدمت معلق شده‌است، از میزان محکومیت وی به انفصال موقت کسر می‌شود.»
===== تعلیق از خدمت پیش از صدور حکم قطعی =====
در رابطه با تبصره این ماده باید گفت اگر فرد پیش از صدور حکم قطعی از خدمت معلق شده باشد (مانند [[کارمند دولت|کارمند دولتی]] که به اتهام [[ارتشا|رشوه]] از خدمت معلق شده‌است)، این مدت تعلیق که پیش از صدور حکم قطعی بوده‌است، از حکم انفصال او کسر خواهد شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879872|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>
===== در رویه قضایی =====
نظریه مشورتی ۷/۹۳/۳۲۰۱ مورخ ۱۳۹۳/۱۲/۲۳ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: در صورت تعلیق کارمند با صدور [[کیفرخواست]] وفق [[ماده ۷ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری|ماده ۷ قانون تشدید مجازات مرتکبین جرائم ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری]] و محکومیت به انفصال موقت با اتخاذ وحدت ملاک از [[ماده ۴۷ دستورالعمل رسیدگی به تخلفات اداری|ماده ۴۷ دستورالعمل رسیدگی به تخلّفات اداری]] مصوب ۱۳۷۸/۸/۴ هیئت عالی نظارت و با توجه به تبصره ماده ۵۲۱ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب سال ۱۳۹۲، مدت زمان تعلیق پیش از صدور حکم قطعی از میزان محکومیت به انفصال موقت کسر میگردد. بدیهی است مادام که حکم محکومیت، قطعی نشود، اجرای آن آغاز نمیشود و محاسبه ایام تعلیق مربوط به پیش از قطعیت حکم به معنای شروع اجرای آن قبل از قطعیت نمی باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون آیین دادرسی کیفری کاربردی مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1397|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6280312|صفحه=|نام۱=نصرت|نام خانوادگی۱=حسن‌زاده|چاپ=1}}</ref>
== تکلیف رییس زندان به اطلاع انتقال زندانی به زندان دیگر به مرجع قضایی ==
=== در قانون ===
وفق مقررات [[ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «رئیس زندان مکلف است هر گونه انتقال یا اعزام زندانی به زندان یا [[حوزه قضایی|حوزه‌های قضائی]] دیگر و نیز بازگشت وی را بلافاصله و حسب مورد، به قاضی اجرای احکام کیفری یا [[مراجع قضایی|مرجع قضائی]] مربوط به‌طور کتبی و با ذکر ادله و سوابق اطلاع دهد.»
== مرخصی زندانیان ==
=== در قانون ===
مطابق [[ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «محکومان می‌توانند در صورت رعایت ضوابط و مقررات زندان و مشارکت در برنامه‌های اصلاحی و تربیتی و کسب امتیازات لازم پس از سپردن تأمین مناسب، ماهانه حداکثر سه روز از [[مرخصی زندانیان|مرخصی]] برخوردار شوند. در موارد بیماری حاد یا فوت [[قرابت نسبتی|بستگان نسبی]] و [[قرابت سببی|سببی]] درجه یک از طبقه اول یا همسر یا ازدواج فرزندان، [[زندانی]] می‌تواند به تشخیص [[دادستان]] حداکثر تا پنج روز از مرخصی استفاده نماید. تعیین مقررات موضوع این ماده و امتیاز هر یک از برنامه‌های اصلاحی و تربیتی، چگونگی انطباق وضعیت زندانیان با شرایط تعیین شده و نحوه اعطای مرخصی به آنان به موجب [[آیین نامه]] ای خواهد بود که ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون توسط سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور تهیه و به تصویب [[رئیس قوه قضائیه]] می‌رسد.
تبصره ۱ - در موارد شمول قسمت دوم این ماده، در صورت عجز از فراهم نمودن تأمین، اعزام محکوم تحت مراقبت مأموران، یک روز در ماه و به مدت ده ساعت بلامانع است.
تبصره ۲ - اعزام متهمان بازداشت شده به مرخصی تنها به مدت و به شرح مقرر در تبصره فوق و با نظر مرجع صدور قرار جایز است.
تبصره ۳ - در مواردی که زندانی دارای [[شاکی خصوصی]] است و بنا به تشخیص دادستان یا قاضی اجرای احکام، اعطای مرخصی می‌تواند در جلب [[رضایت]] شاکی مؤثر باشد، زندانی می‌تواند علاوه بر مرخصی مذکور در این ماده پس از سپردن تأمین مناسب، در طول مدت حبس یک نوبت دیگر و حداکثر به مدت هفت روز از مرخصی استفاده نماید. در صورتی که محکوم بتواند بخشی از [[ضرر و زیان ناشی از جرم|خسارت]] شاکی را پرداخت یا رضایت او را جلب کند، این مرخصی فقط برای یک بار دیگر به مدت هفت روز تمدید می‌شود.
تبصره ۴ - محکومانی که به موجب قانون مشمول مقررات [[تعلیق اجرای مجازات]] نمی‌شوند، پس از تحمل یک سوم از میزان مجازات با رعایت شرایط مندرج در صدر ماده و به تشخیص دادستان می‌توانند در هر چهار ماه حداکثر پنج روز از مرخصی برخوردار شوند.
تبصره ۵ - رئیس قوه قضائیه می‌تواند به مناسبت‌های ملی و مذهبی علاوه بر سقف تعیین شده در این قانون، حداکثر دو بار در سال به زندانیان واجد شرایط، مرخصی اعطاء کند.
تبصره ۶ - مواردی که شخص باید به موجب مقررات شرعی به‌طور دائم در زندان باشد از شمول مقررات این ماده و تبصره‌های آن خارج است.»
منظور از شرایط در این ماده، شرایطی است که در [[دستورالعمل اعطای عفو]] از طرف رئیس قوه قضاییه، تعیین و ابلاغ می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879964|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>
=== مبنای حکم ===
برای جبران خسارت شاکی خصوصی و جلب رضایت او، قانونگذار اعطای مرخصی به زندانی را پیش‌بینی نموده‌است تا از این طریق متهم بتواند سریع‌تر از امتیازاتی چون [[تخفیف مجازات|تخفیف]]، تعلیق اجرای مجازات و [[آزادی مشروط]] برخوردار گردد و این امر در راستای تحقق [[عدالت ترمیمی]] نیز می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879904|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>
=== شرایط اعطای مرخصی ===
==== سپردن تأمین مناسب ====
===== مبنای حکم =====
از آنجایی که مطابق با [[ماده ۲۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری]] با شروع به اجرای مجازات حبس، قرار تأمین صادره [[لغو قرار تامین کیفری|لغو]] می‌گردد، برای تضمین بازگشت او از مرخصی، سپردن تأمین مناسب از جانب او لازم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4737804|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
===== عجز زندانی از سپردن تأمین مناسب =====
مطابق تبصره ۱ این ماده، در صورتی که زندانی نتواند تأمین مناسب ارائه دهد، می‌تواند تحت نظر مأموران، یک روز در ماه به مدت ۱۰ ساعت از مرخصی برخوردار گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879880|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>
=== احتساب مدت مرخصی به عنوان بخشی از محکومیت به حبس ===
مدت زمانی که زندانی در مرخصی به سر می‌برد یا تحت مراقبت مأمورین در بیمارستان می‌باشد جزئی از مدت محکومیت قبلی وی به‌شمار می‌آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد دوم) (مجازات‌ها و اقدامات تأمینی)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2337156|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
=== اعطای مرخصی به متهمان بازداشت شده ===
بر اساس تبصره ۲ این ماده، متهمین بازداشت شده نیز می‌توانند با نظر مرجع صادر کننده قرار از حق مرخصی که در تبصره ۱ همین ماده ذکر شده، برخوردار گردند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879896|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>
بازداشت موقت، سازوکاری برای دسترسی به متهم است از همین رو مدت آن کوتاه می‌باشد ([[ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری]]) تا تحقیقاتی که حضور متهم می‌توانست مانع آن شود، انجام گردد، با این توضیح امکان برخورداری متهمین بازداشت شده از مرخصی که در تبصره ۲ این ماده به آن اشاره شده‌است معنای چندانی ندارد، از طرفی نیز منعی برای [[تخفیف تامین|تخفیف قرار تأمین]] متهم برای امکان برخورداری از مرخصی او در فرضی که شرایط اعطای مرخصی به وی وجود ندارد، ذکر نشده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4748340|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
=== در رویه‌ قضایی ===
مطابق [[رای وحدت رویه|رأی وحدت رویه]] شماره ۶۸۰ مورخ ۸۴/۵/۲۵، [[ضبط وثیقه]] ایداعی توسط زندانی در صورت عدم مراجعه او به زندان تأیید شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4737804|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
== مداوای محکوم به حبس ==
=== در قانون ===
به موجب [[ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «در صورتی که مداوای محکوم به حبس در خارج از زندان ضروری باشد، قاضی اجرای احکام کیفری، مدت زمان مورد نیاز برای مداوا را با توجه به نظر [[پزشکی قانونی]] تعیین می‌کند و با اخذ تأمین متناسب، اجرای حبس را به تعویق می‌اندازد و هرگاه محکومٌ علیه تأمین متناسب ندهد، معالجه وی در بیمارستان تحت نظر [[ضابط دادگستری|ضابطان]] صورت می‌گیرد و مدت معالجه جزء محکومیت وی محسوب می‌شود.
تبصره - مفاد این ماده از جهت اعزام برای مداوای سایر افرادی که در حبس به سر می‌برند، نیز اجراء می‌شود.»
=== قلمرو حکم ===
عبارت «سایر افرادی» که در تبصره این ماده ذکر شده، متهمین تحت قرار بازداشت یا قرارهای تأمین دیگر یا [[محکومیت های مالی|محکومان مالی]] را در برمی‌گیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4880060|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>
=== احتساب مدت معالجه به عنوان بخشی از محکومیت به حبس ===
مطابق با متن این ماده، مدت زمانی که فرد محکوم به حبس تحت مراقبت مأمورین در بیمارستان می‌باشد، جزئی از مدت محکومیت قبلی وی به‌شمار می‌آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد دوم) (مجازات‌ها و اقدامات تأمینی)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2337156|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
=== در رویه‌ قضایی ===
بر اساس [[ماده ۹۹ آیین نامه زندان‌ها]]، اعزام زندانی بیمار به بیمارستان جز در موارد اضطراری نیازمند مجوز مقام قضایی است و در چنین مواردی مدت اقامت زندانی بیمار در بیمارستان جزء مدت حبس وی به‌شمار می‌آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=701364|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
== پذیرش اطفال زیر دو سال به همراه مادر محکوم به حبس یا تبعید ==
=== در قانون ===
مطابق [[ماده ۵۲۳ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «اطفال تا سن دو سال تمام را نباید از مادری که محکوم به حبس یا [[تبعید]] شده‌است جدا کرد، مگر آنکه مصلحت طفل اقتضاء کند. در این صورت کودک به پدر و در صورت فقدان یا عدم صلاحیت وی به ترتیب به جد پدری یا [[وصی]] آنها یا نزدیکان وی با رعایت مراتب [[ارث]] و در صورت فقدان یا عدم صلاحیت آنان، به مؤسسات ذی صلاح سپرده می‌شود.»
=== قلمرو حکم ===
با توجه به بند ب [[ماده ۵۰۱ قانون آیین دادرسی کیفری]] منظور از طفل در این ماده، طفلی است که بیش از شش ماه داشته باشد چرا که تا رسیدن سن طفل به شش ماهگی، اجرای مجازات به [[تعویق اجرای مجازات|تعویق]] می‌افتد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4748384|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
طفل شیرخوار لزوماً باید متعلق به مادر محکوم به حبس باشد و اینکه طفل از راه مشروع یا نامشروع متولد شده باشد، تفاوتی ایجاد نمی‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی کیفری در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=649248|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=حمیدرضا|نام خانوادگی۲=حاجی زاده|نام۳=یاسر|نام خانوادگی۳=متولی جعفرآبادی|چاپ=2}}</ref>
=== در رویه‌ قضایی ===
در بخشنامه شماره ۱/۸۰/۲۰۵۰ مورخ ۱۳۸۰/۲/۸ مقرر شده بود با توجه به پذیرش کودکان بالای دو سال همراه متهمان دستگیر شده در زندان، نظر به اهمیت موضوع، قبل از معرفی این گونه متهمین به زندان، نسبت به معرفی فرزندان بالای دو سال به مراکزی که از سوی سازمان بهزیستی فراهم گردیده اقدام نمایند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=پیشینه رویه قضایی در ایران در ارتباط با آیین دادرسی کیفری- جلد سوم|ترجمه=|جلد=|سال=1396|ناشر=مرکز مطبوعات و اتشارات قوه قضائیه|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6280324|صفحه=|نام۱=مرکز مطبوعات|اتشارات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=2}}</ref>
==تخلف انضباطی توسط زندانی==
=== در قانون ===
به موجب [[ماده ۵۲۴ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «در صورت ارتکاب تخلف انضباطی توسط زندانی، یکی از تنبیهات زیر با رعایت تناسب از سوی شورای انضباطی تعیین و پس از تأیید قاضی اجرای احکام اجراء می‌شود:
الف - انتقال از مراکز حرفه آموزی و اشتغال به زندان بسته یا نیمه باز
ب - محرومیت از ملاقات حداکثر تا سه نوبت
پ - محرومیت از مرخصی حداکثر تا سه ماه
ت - محرومیت از پیشنهاد عفو و آزادی مشروط حداکثر تا شش ماه»
=== مصادیق ===
در این ماده، مصادیق تخلف انضباطی معین نگردیده‌است لذا لازم است در [[آیین نامه اجرایی]] که تصویب آن در [[ماده ۵۲۸ قانون آیین دادرسی کیفری]] پیش‌بینی شده، مصادیق و انواع آن ذکر گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4880112|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4748400|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
== آزادی محکوم به حبس ==
=== تکلیف قاضی اجرای احکام کیفری ===
===== در قانون =====
به موجب [[ماده ۵۱۸ قانون آیین دادرسی کیفری]]: «قاضی اجرای احکام کیفری مکلف است دستور تعیین وقت پرونده محکوم به حبس را به گونه ای صادر کند که حداقل ده روز پیش از اتمام مدت حبس، پرونده تحت نظر قرار گیرد تا با تعیین تاریخ اتمام مدت حبس محکومٌ علیه، دستور آزادی وی را در تاریخ یاد شده صادر و به زندان اعلام کند. رئیس زندان نیز مکلف است پس از اتمام مدت حبس چنانچه محکومٌ علیه به اتهام دیگری در بازداشت نباشد، فوری برای آزادی زندانی اقدام نماید و نتیجه اقدامات را بلافاصله به قاضی اجرای احکام کیفری اعلام کند.
تبصره - در صورتی که تخلف از این ماده منجر به حبس بیش از مدت مقرر در رأی گردد، قاضی اجرای احکام کیفری علاوه بر [[تخلف انتظامی|محکومیت انتظامی]] تا درجه چهار، طبق مواد ([[ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری|۱۴]]) و ([[ماده ۲۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری|۲۵۵]]) این قانون مسؤول پرداخت خسارت حبس اضافی به محکومٌ علیه است.»
==== تکلیف رییس زندان ====
در بخش دوم این ماده به تکلیف رئیس زندان جهت اقدام برای آزادی محکوم اشاره شده‌است که این امر بدون نیاز به دستور قاضی اجرای احکام و مستقل از تکلیف او می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4737796|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
===== ضمانت اجرا =====
در ماده در مورد تخلف رئیس زندان مبنی بر صدور دستور آزادی پس از محکومیت به حبس، ضمانت اجرایی پیش‌بینی نشده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879828|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>


== مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
خط ۹۰: خط ۲۱۸:


[[ماده ۵۱۶ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۱۶ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۱۷ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۱۸ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۲۱ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۲۳ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۲۴ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۲۵ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۲۶ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۲۷ قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[ماده ۵۲۸ قانون آیین دادرسی کیفری]]


== منابع ==
== منابع ==
۳۰٬۶۷۹

ویرایش