ماده ۲۳۳ قانون آیین دادرسی مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
(صفحه‌ای تازه حاوی «صلاحیت گواه و موارد جرح وی برابر شرایط مندرج در بخش چهارم از کتاب دوم، در امو...» ایجاد کرد)
 
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
صلاحیت گواه و موارد جرح وی برابر شرایط مندرج در بخش چهارم از کتاب دوم، در امور کیفری، این قانون می باشد.
صلاحیت گواه و موارد جرح وی برابر شرایط مندرج در بخش چهارم از کتاب دوم، در امور کیفری، این قانون می‌باشد.


== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
جرح شاهد : ذکر نقص شاهد که موجب بی اعتباری گواهی او می گردد .29451
جرح شاهد: ذکر نقص شاهد که موجب بی‌اعتباری گواهی او می‌گردد .۲۹۴۵۱


عدالت : از شرایط گواه می باشد و به معنای ترک جرایم بزرگ و اضرار نورزیدن بر جرایم کوچک است در علم حقوق هماهنگی انسان را با نظام جهان ، عدالت گویند. در مفهوم فقهی عدالت قولی نفسانی است که باعث ملازمت  تقوا و مروت می گردد و عدالت به ارتکاب گناه کبیره و مصر بودن بر گناهان صغیره زایل می شود 466603
عدالت: از شرایط گواه می‌باشد و به معنای ترک جرایم بزرگ و اضرار نورزیدن بر جرایم کوچک است در علم حقوق هماهنگی انسان را با نظام جهان، عدالت گویند. در مفهوم فقهی عدالت قولی نفسانی است که باعث ملازمت تقوا و مروت می‌گردد و عدالت به ارتکاب گناه کبیره و مصر بودن بر گناهان صغیره زایل می‌شود ۴۶۶۶۰۳


طهارت مولد: شاهد باید طهارت مولد داشته باشد یعنی شاهد بایستی در اثر رابطه مشروع پدر و مادر متولد شده باشد .686146
طهارت مولد: شاهد باید طهارت مولد داشته باشد یعنی شاهد بایستی در اثر رابطه مشروع پدر و مادر متولد شده باشد .۶۸۶۱۴۶


== پیشینه ==
== پیشینه ==
در ماده 155 ق.ا.د.ک سال 1378 شرط صلاحیت شاهد را موارد ذیل بیان کرده است : 1-بلوغ 2- عقل 3- ایمان 4- طهارت مولد 5- عدالت 6- عدم وجود انتفاع شخصی برای شاهد یا رفع ضرر از وی 7- عدم وجود دشمنی دنیوی بین شاهد و طرفین دعوا 8- عدم اشتغال به تکدی و ولگردی 136584
در ماده ۱۵۵ ق.ا.د. ک سال ۱۳۷۸ شرط صلاحیت شاهد را موارد ذیل بیان کرده‌است: ۱-بلوغ ۲- عقل ۳- ایمان ۴- طهارت مولد ۵- عدالت ۶- عدم وجود انتفاع شخصی برای شاهد یا رفع ضرر از وی ۷- عدم وجود دشمنی دنیوی بین شاهد و طرفین دعوا ۸- عدم اشتغال به تکدی و ولگردی ۱۳۶۵۸۴


== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی و تفسیری دکترین ==
در ماده 155 ق.ا.د.ک سال 1378 شرط صلاحیت شاهد را موارد ذیل بیان کرده است : 1-بلوغ 2- عقل 3- ایمان 4- طهارت مولد 5- عدالت 6- عدم وجود انتفاع شخصی برای شاهد یا رفع ضرر از وی 7- عدم وجود دشمنی دنیوی بین شاهد و طرفین دعوا 8- عدم اشتغال به تکدی و ولگردی 136584
در ماده ۱۵۵ ق.ا.د. ک سال ۱۳۷۸ شرط صلاحیت شاهد را موارد ذیل بیان کرده‌است: ۱-بلوغ ۲- عقل ۳- ایمان ۴- طهارت مولد ۵- عدالت ۶- عدم وجود انتفاع شخصی برای شاهد یا رفع ضرر از وی ۷- عدم وجود دشمنی دنیوی بین شاهد و طرفین دعوا ۸- عدم اشتغال به تکدی و ولگردی ۱۳۶۵۸۴


اهلیت برای ادای گواهی با توجه به اعتبار ماده 1314 ق.م در حال حاضر پانزده سال تمام شمسی می باشد که در این موضوع تفاوتی میان پسر و دختر نیست313023
اهلیت برای ادای گواهی با توجه به اعتبار ماده ۱۳۱۴ ق. م در حال حاضر پانزده سال تمام شمسی می‌باشد که در این موضوع تفاوتی میان پسر و دختر نیست۳۱۳۰۲۳


وجود شرایط قرابت نسبی و رابطه خادم و مخدومی بین گواه و یکی از طرفین مانع قبول شهادت نیست143030 البته نظر مخالف هم طرفدارانی دارد چرا که خادم و مخدوم را می توان به نوعی منتفع از احوالات طرف درخواست کننده شهادت دانست. ( خود نوشت)  
وجود شرایط قرابت نسبی و رابطه خادم و مخدومی بین گواه و یکی از طرفین مانع قبول شهادت نیست۱۴۳۰۳۰ البته نظر مخالف هم طرفدارانی دارد چرا که خادم و مخدوم را می‌توان به نوعی منتفع از احوالات طرف درخواست کننده شهادت دانست. (خود نوشت)


از شرایط دیگر شاهد اختیار می باشد لذا هرگونه اجبار به شهادت مسموع نیست این امر در اصل 38 قانون اساسی نیز مقرر شده است و چنین شهادتی را فاقد ارزش و اعتبار می داند.40423
از شرایط دیگر شاهد اختیار می‌باشد لذا هرگونه اجبار به شهادت مسموع نیست این امر در اصل ۳۸ قانون اساسی نیز مقرر شده‌است و چنین شهادتی را فاقد ارزش و اعتبار می‌داند. ۴۰۴۲۳


علاوه بر شرایط شاهد که در بالا ذکر شد شرایط گواهی نیز عبارتند از :1- قطع و یقین در گواهی 2- مطابقت موضوع گواهی با موضوع ادعا 3- اتخاذ مفاد گواهی گواهان313028
علاوه بر شرایط شاهد که در بالا ذکر شد شرایط گواهی نیز عبارتند از :۱- قطع و یقین در گواهی ۲- مطابقت موضوع گواهی با موضوع ادعا ۳- اتخاذ مفاد گواهی گواهان۳۱۳۰۲۸


قانونگذار پیری و کهولت سن شاهد را از موانع شهادت نمی داند اما از آنجا که اراده و هوشیاری کامل گواه می باشد لذا در صورتی که پیری موجب فقدان اراده یا هوشیاری شود از موانع شهادت خواهد بود.306411
قانونگذار پیری و کهولت سن شاهد را از موانع شهادت نمی‌داند اما از آنجا که اراده و هوشیاری کامل گواه می‌باشد لذا در صورتی که پیری موجب فقدان اراده یا هوشیاری شود از موانع شهادت خواهد بود. ۳۰۶۴۱۱


== سوابق و مستندات فقهی ==
== سوابق و مستندات فقهی ==
در مفهوم فقهی عدالت قولی نفسانی است که باعث ملازمت  تقوا و مروت می گردد و عدالت به ارتکاب گناه کبیره و مصر بودن بر گناهان صغیره زایل می شود.456603
در مفهوم فقهی عدالت قولی نفسانی است که باعث ملازمت تقوا و مروت می‌گردد و عدالت به ارتکاب گناه کبیره و مصر بودن بر گناهان صغیره زایل می‌شود. ۴۵۶۶۰۳


شهادت کودک غیر ممیز به اتفاق اراء بی ارزش است و به نظر مشهور فقهای امامیه شهادت ممیز نیز مادام که به حد رشد و بلوغ نرسیده ارزش ندارد .544240
شهادت کودک غیر ممیز به اتفاق آراء بی‌ارزش است و به نظر مشهور فقهای امامیه شهادت ممیز نیز مادام که به حد رشد و بلوغ نرسیده ارزش ندارد .۵۴۴۲۴۰


شرایط شاهد در زمان ادای شهادت معتبر است نه در زمان تحمل شهادت و بنابراین چنانچه افرادی در زمان حضور در واقعه فاقد شرایط باشند و در زمان ادا واجد آن گردند شهادت آنان پذیرفته می شوددر این مسئله حنفیان با فقهای شیعه موافقند. اما نسبت به اعتبار استمرار شرایط تا زمان صدور حکم میان فقیهان شیعه اختلاف نظر است.544251
شرایط شاهد در زمان ادای شهادت معتبر است نه در زمان تحمل شهادت و بنابراین چنانچه افرادی در زمان حضور در واقعه فاقد شرایط باشند و در زمان ادا واجد آن گردند شهادت آنان پذیرفته می شوددر این مسئله حنفیان با فقهای شیعه موافقند. اما نسبت به اعتبار استمرار شرایط تا زمان صدور حکم میان فقیهان شیعه اختلاف نظر است. ۵۴۴۲۵۱