ماده ۴۷۵ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن رویه قضایی
بدون خلاصۀ ویرایش
(افزودن رویه قضایی)
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده ۴۷۵ قانون آیین دادرسی کیفری:'''اشخاص زير حق درخواست اعاده دادرسي دارند :  
'''ماده ۴۷۵ قانون آیین دادرسی کیفری:''' اشخاص زیر [[اشخاص دارای حق درخواست اعاده دادرسی|حق درخواست اعاده دادرسی]] دارند:
الف - محكومٌ عليه يا وكيل يا نماينده قانوني او و در صورت فوت يا غيبت محكومٌ عليه ، همسر و وراث قانوني و وصي او
 
ب - دادستان كل كشور
الف - [[محکوم علیه|محکومٌ علیه]] یا وکیل یا [[نماینده قانونی]] او و در صورت فوت یا غیبت محکومٌ علیه، همسر و [[وارث|وراث]] قانونی و [[وصی]] او
پ - دادستان مجري حكم
 
ب - [[دادستان کل کشور]]
 
پ - [[دادستان]] [[اجرای احکام کیفری|مجری حکم]]
* {{زیتونی|[[ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۴۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده بعدی]]}}
 
== اصول و مواد مرتبط ==
[[اصل ۱۶۲ قانون اساسی]]


== پیشینه ==
== پیشینه ==
سابقاً ماده 273 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1378) در این خصوص وضع شده بود. 516140
سابقاً [[ماده ۲۷۳ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب ۱۳۷۸|ماده ۲۷۳ قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۷۸)]]، در این خصوص وضع شده بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=516140|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>
 
== فلسفه و مبانی نظری ماده ==
در طول تاریخ، همواره [[اعاده دادرسی|اعاده دادرسی‌]]<nowiki/>هایی پذیرفته شده‌است که از سوی طرفین [[دعوی]] باشد و هیچ شخص ثالثی حق درخواست اعاده دادرسی را ندارد،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین اثبات و دادرسی (مجموعه مقالات)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4492872|صفحه=|نام۱=فریدون|نام خانوادگی۱=نهرینی|چاپ=1}}</ref> از طرف دیگر با توجه به نقش دادستان در اجرای عدالت، مقنن به دادستان کل کشور نیز حق اعاده دادرسی داده‌است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین اثبات و دادرسی (مجموعه مقالات)|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4496856|صفحه=|نام۱=فریدون|نام خانوادگی۱=نهرینی|چاپ=1}}</ref> این فرد می‌تواند همزمان با خود محکوم علیه درخواست اعاده دادرسی بدهد؛ زیرا ممکن است اهداف این دو از اعاده دادرسی متفاوت باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=طرق فوق‌العاده اعتراض بر احکام کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=خرسندی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3167312|صفحه=|نام۱=بابک|نام خانوادگی۱=پورقهرمانی گلتپه|چاپ=4}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
این ماده در وهله نخست نشانگر حق هر محکوم در اعتراض به احکام قطعی دادگاه ها است. اعم از اینکه این احکام به موقع اجرا گذاشته شده باشند یا خیر4955620 البته در فرض غیبت متهمی که فاقد همسر است، عده ای معتقدند امکان اعاده دارسی به وراث منتقل نشده و کسی حق اعاده دادرسی در این شرایط را ندارد. 516152
این ماده در وهله نخست نشانگر حق هر محکوم در [[اعتراض]] به [[حکم قطعی|احکام قطعی]] دادگاه‌ها است، اعم از اینکه این احکام به موقع [[اجرای حکم|اجرا]] گذاشته شده باشند یا خیر،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4955620|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref> البته در فرض غیبت متهمی که فاقد همسر است، عده ای معتقدند حق اعاده دادرسی به وراث منتقل نشده و کسی حق اعاده دادرسی در این شرایط را ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=516152|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=علی|نام خانوادگی۲=مهاجری|چاپ=3}}</ref>
 
اما حق اعتراض به حکم [[برائت]] متهم در فرض قطعیت آن و در قالب اعاده دادرسی برای [[شاکی خصوصی|شاکی]] یا [[مدعی خصوصی]] پیش‌بینی نشده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4722092|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>


اما حق اعتراض به حکم برائت متهم در فرض قطعیت آن و در قالب اعاده دادرسی برای شاکی یا مدعی خصوصی پیش بینی نشده است. 4722092 در واقع در طول تاریخ همواره اعاده دادرسی هایی پذیرفته همچنین هیچ شخص ثالثی حق درخواست اعاده دادرسی را ندارد. 4492872 از طرف دیگر با توجه به نقش دادستان در اجرای عدالت، مقنن به دادستان کل کشور نیز حق اعاده دادرسی داده است. 4496856 این فرد می توان همزمان با خود محکوم علیه درخواست اعاده دادرسی بدهد. زیرا ممکن است اهداف این دو از اعاده دارسی متفاوت باشد.3167312 حضور در جلسات دادرسی دادگاه ثانوی و نیز نظارت بر حسن اجرای دادرسی را نیز از وظایف دادستان در این مرحله دانسته اند.3669012
=== نکات توضیحی ===
حضور در جلسات دادرسی دادگاه ثانوی و نیز نظارت بر حسن اجرای دادرسی را نیز از وظایف دادستان در این مرحله دانسته اند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دادستان در ترازوی حقوق بشر و شهروندی|ترجمه=|جلد=|سال=1391|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3669012|صفحه=|نام۱=محمدصالح|نام خانوادگی۱=نقره کار|چاپ=1}}</ref>


== انتقادات ==
== انتقادات ==
طرفداران مکاتب «خشونتگرا» پیشنهاد می کنند که اعاده دادرسی به ضرر محکومین نیز باید پذیرفته شود. البته این پیشنهاد تا کنون مورد قبول هیچ کشوری قرار نگرفته است.2084868
طرفداران مکاتب «خشونتگرا» پیشنهاد می‌کنند که اعاده دادرسی به ضرر محکومین نیز باید پذیرفته شود، البته این پیشنهاد تا کنون مورد قبول هیچ کشوری قرار نگرفته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2084868|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=2}}</ref>
 
== رویه های قضایی ==
 
* [[نظریه شماره 1005/95/7 مورخ 1395/05/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[رای وحدت رویه شماره 825 مورخ 26/ 7/ 1401 ھیات عمومی دیوان عالی کشور]]
* [[نظریه شماره 1005/95/7 مورخ 1395/05/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه]]
* [[نظریه شماره 7/1400/245 مورخ 1400/09/09 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره عطف به ماسبق نشدن مجازات ارتشا و فوت محکوم‌علیه پس از اعاده دادرسی]]
* [[نظریه شماره 7/99/1134 مورخ 1399/08/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم ابلاغ آراء دادگاه های کیفری به دادستان]]
* [[رای دادگاه درباره تأثیر فوت محکوم علیه بر درخواست اعاده دادرسی (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۰۳۲۹)]]
* [[نظریه شماره 7/99/938 مورخ 1399/07/15 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان صدور رای برائت نسبت به محکومی که اعاده دادرسی نکرده است]]
 
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{مواد قانون آیین دادرسی کیفری}}
 
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی کیفری]]
[[رده:اعتراض به آراء]]
[[رده:اعاده دادرسی]]
۴٬۵۱۵

ویرایش