۳۰٬۸۴۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (removed Category:ضمان ناشی از دعوت; added Category:ضمان دعوت کننده using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
هرگاه شخصی را که شبانه و به طور مشکوکی از محل اقامتش فرا خوانده و بیرون برده‌اند، مفقود شود، دعوت کننده، ضامن دیه اوست مگر اینکه ثابت کند که دعوت شده زنده است یا اگر فوت کرده به مرگ عادی یا علل قهری بوده که ارتباطی به او نداشته است یا اگر کشته شده دیگری او را به قتل رسانده است. این حکم در مورد کسی که با حیله یا تهدید یا هر طریق دیگری، کسی را برباید و آن شخص مفقود گردد نیز جاری است. تبصره ـ هرگاه پس از دریافت دیه، مشخص شود که شخص مفقود زنده است و یا قاتل شناسایی گردد، دیه مسترد می گردد و چنانچه اثبات شود که دعوت کننده شخص مفقود را عمداً کشته است قصاص ثابت می شود. | هرگاه شخصی را که شبانه و به طور مشکوکی از محل اقامتش فرا خوانده و بیرون برده‌اند، مفقود شود، دعوت کننده، ضامن [[دیه]] اوست مگر اینکه ثابت کند که دعوت شده زنده است یا اگر فوت کرده به مرگ عادی یا [[قوه قاهره|علل قهری]] بوده که ارتباطی به او نداشته است یا اگر کشته شده دیگری او را به [[قتل]] رسانده است. این حکم در مورد کسی که با [[حیله]] یا [[تهدید]] یا هر طریق دیگری، کسی را [[آدم ربایی|برباید]] و آن شخص مفقود گردد نیز جاری است. | ||
تبصره ـ هرگاه پس از دریافت دیه، مشخص شود که شخص مفقود زنده است و یا قاتل شناسایی گردد، دیه مسترد می گردد و چنانچه اثبات شود که دعوت کننده شخص مفقود را [[قتل عمدی|عمداً کشته]] است [[قصاص]] ثابت می شود. | |||
== توضیح واژگان == | == توضیح واژگان == | ||
اگرچه | اگرچه «مفقود شدن» دارای مفهومی گسترده است، اما به اعتقاد برخی از صاحب نظران باید آن را حمل بر قتل [[مجنی علیه]] نمود.1424712 | ||
همچنین مقصود از قید | همچنین مقصود از قید «شبانه» آن است که اگر کسی را در روز دعوت کنند، در فرض کشته شدن او، [[مسئولیت کیفری|مسئولیتی]] متوجه داعی نخواهد بود.1424704 | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
[[ماده 338 قانون مجازات اسلامی (مصوب | [[ماده 338 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370|ماده 338 قانون مجازات اسلامی (مصوب 1370)]]، در این خصوص وضع شده بود.4831420 | ||
== نکات توضیحی تفسیری دکترین == | == نکات توضیحی تفسیری دکترین == | ||
این ماده از | این ماده از موارد خاص است که در آن نیازی به اثبات کامل وجود [[رابطه سببیت|رابطه علیت]] نبوده و صرف اثبات ادعای [[ولی دم|اولیاء دم]] بر وجود شرایط وقوع [[جنایت]] کافی است،4831288حکم ماده فوق، خلاف [[اصل برائت]] بوده و لذا باید محدود به مواردی شود که دعوت مجنی علیه در شب اتفاق افتاده است،353728 لذا نباید قیودی مثل «شبانه بودن دعوت» یا «فراخواندن از منزل» را قیودی مصداقی و [[جنبه تمثیلی|تمثیلی]] تلقی نمود بی آنکه هدف قانونگذار محدود کردن ماده به این مصادیق بوده باشد.353724 | ||
باید دقت شود که در فرض اثبات | باید دقت شود که در فرض اثبات تاثیر و دخالت عامل دیگر در مرگ مجنی علیه از سوی داعی، وی را نباید ضامن دانست.4831428 گروهی نیز معتقدند اگر متهم، مدعی تاثیر عوامل خارجی در وقوع جنایت باشد، اثبات اسناد جنایت به متهم با آوردن دلایل کافی بر عهده [[مدعی]] است.4831448 | ||
اگر بیرون بردن از خانه به درخواست خود مجنی علیه بوده باشد، دو دیدگاه وجود دارد: عده ای معتقد به ضمان و عده ای معتقد به [[برائت]] هستند، به نظر می رسد در این خصوص پذیرش برائت منطقی تر باشد.4832992 | |||
== | == مطالعات فقهی == | ||
== مستندات فقهی == | === مستندات فقهی === | ||
مستند فقهی این ماده روایتی از امام صادق (ع) است.4058860 | مستند فقهی این ماده روایتی از امام صادق (ع) است.4058860 | ||
=== سوابق فقهی === | |||
در خصوص فردی که شبانگاه دیگری را به خانه خود فراخوانده و سپس جسد مهمان پیدا شود، [[مشهور فقها]] معتقدند دعوت کننده ضامن دیه است.4058836 البته به نظر می رسد مشهور فقیهان سعی کرده اند داعی را مجرم و جانی تلقی نکنند، در این صورت ممکن بود این دعوت را از [[قرینه|قراین]] جرم تلقی نموده و مورد را نیز از موارد [[لوث]] بشمار آورند.761260 | |||
== منابع == | |||
[[رده:رفرنس]] | [[رده:رفرنس]] | ||
[[رده:دیات]] | [[رده:دیات]] | ||
[[رده:موجبات ضمان]] | [[رده:موجبات ضمان]] | ||
[[رده:ضمان دعوت کننده]] | [[رده:ضمان دعوت کننده]] | ||