ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی کیفری: تفاوت میان نسخه‌ها

اضافه کردن نظریه مشورتی
بدون خلاصۀ ویرایش
(اضافه کردن نظریه مشورتی)
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ماده 520 قانون آیین دادرسی کیفری''': محكومان مي توانند در صورت رعايت ضوابط و مقررات زندان و مشاركت در برنامه هاي اصلاحي و تربيتي و كسب امتيازات لازم پس از سپردن تأمين مناسب ، ماهانه حداكثر سه روز از مرخصي برخوردار شوند . در موارد بيماري حاد يا فوت بستگان نسبي و سببي درجه يك از طبقه اول يا همسر و يا ازدواج فرزندان ، زنداني مي تواند به تشخيص دادستان حداكثر تا پنج روز از مرخصي استفاده نمايد . تعيين مقررات موضوع اين ماده و امتياز هر يك از برنامه هاي اصلاحي و تربيتي ، چگونگي انطباق وضعيت زندانيان با شرايط تعيين شده و نحوه اعطاي مرخصي به آنان به موجب آيين نامه اي خواهد بود كه ظرف سه ماه از تاريخ تصويب اين قانون توسط سازمان زندان ها و اقدامات تأميني و تربيتي كشور تهيه و به تصويب رئيس قوه قضائيه مي رسد.  
'''ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی کیفری''': محکومان می‌توانند در صورت رعایت ضوابط و مقررات [[زندان]] و مشارکت در برنامه‌های اصلاحی و تربیتی و کسب امتیازات لازم پس از سپردن [[قرار تامین کیفری|تأمین]] مناسب، ماهانه حداکثر سه روز از [[مرخصی زندانیان|مرخصی]] برخوردار شوند. در موارد بیماری حاد یا فوت [[قرابت نسبتی|بستگان نسبی]] و [[قرابت سببی|سببی]] درجه یک از طبقه اول یا همسر یا ازدواج فرزندان، [[زندانی]] می‌تواند به تشخیص [[دادستان]] حداکثر تا پنج روز از مرخصی استفاده نماید. تعیین مقررات موضوع این ماده و امتیاز هر یک از برنامه‌های اصلاحی و تربیتی، چگونگی انطباق وضعیت زندانیان با شرایط تعیین شده و نحوه اعطای مرخصی به آنان به موجب [[آیین نامه]] ای خواهد بود که ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون توسط [[سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور]] تهیه و به تصویب [[رئیس قوه قضائیه]] می‌رسد.


تبصره 1 ماده 520: در موارد شمول قسمت دوم اين ماده ، در صورت عجز از فراهم نمودن تأمين ، اعزام محكوم تحت مراقبت مأموران ، يك روز در ماه و به مدت ده ساعت بلامانع است .
تبصره ۱ - در موارد شمول قسمت دوم این ماده، در صورت عجز از فراهم نمودن تأمین، اعزام محکوم تحت مراقبت مأموران، یک روز در ماه و به مدت ده ساعت بلامانع است.


تبصره 2 ماده 520: اعزام متهمان بازداشت شده به مرخصي تنها به مدت و به شرح مقرر در تبصره فوق و با نظر مرجع صدور قرار جايز است .
تبصره ۲ - اعزام متهمان [[قرار بازداشت موقت|بازداشت]] شده به مرخصی تنها به مدت و به شرح مقرر در تبصره فوق و با نظر مرجع صدور قرار جایز است.


تبصره 3 ماده 520: در مواردي كه زنداني داراي شاكي خصوصي است و بنا به تشخيص دادستان يا قاضي اجراي احكام ، اعطاي مرخصي مي تواند در جلب رضايت شاكي مؤثر باشد ، زنداني مي تواند علاوه بر مرخصي مذكور در اين ماده پس از سپردن تأمين مناسب ، در طول مدت حبس يك نوبت ديگر و حداكثر به مدت هفت روز از مرخصي استفاده نمايد . در صورتي كه محكوم بتواند بخشي از خسارت شاكي را پرداخت يا رضايت او را جلب كند ، اين مرخصي فقط براي يك بار ديگر به مدت هفت روز تمديد مي شود .
تبصره ۳ - در مواردی که زندانی دارای [[شاکی خصوصی]] است و بنا به تشخیص دادستان یا [[قاضی اجرای احکام کیفری|قاضی اجرای احکام]] ، اعطای مرخصی می‌تواند در جلب [[رضایت]] شاکی مؤثر باشد، زندانی می‌تواند علاوه بر مرخصی مذکور در این ماده پس از سپردن تأمین مناسب، در طول مدت حبس یک نوبت دیگر و حداکثر به مدت هفت روز از مرخصی استفاده نماید. در صورتی که محکوم بتواند بخشی از [[ضرر و زیان ناشی از جرم|خسارت]] شاکی را پرداخت یا رضایت او را جلب کند، این مرخصی فقط برای یک بار دیگر به مدت هفت روز تمدید می‌شود.


تبصره 4 ماده 520: محكوماني كه به موجب قانون مشمول مقررات تعليق اجراي مجازات نمي شوند ، پس از تحمل يك سوم از ميزان مجازات با رعايت شرايط مندرج در صدر ماده و به تشخيص دادستان مي توانند در هر چهار ماه حداكثر پنج روز از مرخصي برخوردار شوند .
تبصره ۴ - محکومانی که به موجب قانون مشمول مقررات [[تعلیق اجرای مجازات]] نمی‌شوند، پس از تحمل یک سوم از میزان مجازات با رعایت شرایط مندرج در صدر ماده و به تشخیص دادستان می‌توانند در هر چهار ماه حداکثر پنج روز از مرخصی برخوردار شوند.


تبصره 5 ماده 520: رئيس قوه قضائيه مي تواند به مناسبت هاي ملي و مذهبي علاوه بر سقف تعيين شده در اين قانون ، حداكثر دو بار در سال به زندانيان واجد شرايط ، مرخصي اعطاء كند .
تبصره ۵ - رئیس قوه قضائیه می‌تواند به مناسبت‌های ملی و مذهبی علاوه بر سقف تعیین شده در این قانون، حداکثر دو بار در سال به زندانیان واجد شرایط، مرخصی اعطاء کند.
 
تبصره ۶ - مواردی که شخص باید به موجب مقررات شرعی به‌طور دائم در زندان باشد از شمول مقررات این ماده و تبصره‌های آن خارج است.
* {{زیتونی|[[ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده قبلی]]}}
* {{زیتونی|[[ماده ۵۲۱ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده بعدی]]}}


تبصره 6 ماده 520: مواردي كه شخص بايد به موجب مقررات شرعي به طور دائم در زندان باشد از شمول مقررات اين ماده و تبصره هاي آن خارج است .
*{{زیتونی|[[ماده ۵۱۹ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده قبلی]]}}
*{{زیتونی|[[ماده ۵۲۱ قانون آیین دادرسی کیفری|مشاهده ماده بعدی]]}}
== توضیح واژگان ==
== توضیح واژگان ==
منظور از شرایط در این ماده ، شرایطی است که در دستورالعمل اعطای عفو از طرف رئیس قوه قضاییه، تعیین و ابلاغ می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د.ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879964|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>
منظور از شرایط در این ماده، شرایطی است که در [[دستورالعمل اعطای عفو]] از طرف رئیس قوه قضاییه، تعیین و ابلاغ می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879964|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>


== فلسفه و مبانی نظری ماده ==
== فلسفه و مبانی نظری ماده ==
برای جبران خسارت شاکی خصوصی و جلب رضایت او قانونگذار اعطای مرخصی به زندانی را پیش‌بینی نموده است تا از این طریق متهم بتواند سریع‌تر از امتیازاتی چون [[تخفیف مجازات|تخفیف]]، [[تعلیق اجرای مجازات]] و [[آزادی مشروط]] برخوردار گردد و این امر در راستای تحقق عدالت ترمیمی نیز می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د.ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879904|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref> از آنجایی که مطابق با [[ماده ۲۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده 251 قانون آیین دادرسی کیفری]] با شروع به اجرای مجازات حبس قرار تأمین صادره لغو می‌گردد ، برای تضمین بازگشت او از مرخصی  سپردن تأمین مناسب از جانب او لازم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4737804|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
برای جبران خسارت شاکی خصوصی و جلب رضایت او، قانونگذار اعطای مرخصی به زندانی را پیش‌بینی نموده‌است تا از این طریق متهم بتواند سریع‌تر از امتیازاتی چون [[تخفیف مجازات|تخفیف]]، تعلیق اجرای مجازات و [[آزادی مشروط]] برخوردار گردد و این امر در راستای تحقق [[عدالت ترمیمی]] نیز می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879904|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref> از آنجایی که مطابق با [[ماده ۲۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری]] با شروع به اجرای مجازات حبس، قرار تأمین صادره [[لغو قرار تامین کیفری|لغو]] می‌گردد، برای تضمین بازگشت او از مرخصی، سپردن تأمین مناسب از جانب او لازم است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4737804|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
مطابق تبصره 1 این ماده درصورتی که زندانی نتواند تأمین مناسب ارائه دهد، می‌تواند تحت نظر مأموران یک روز در ماه به مدت 10 ساعت از مرخصی برخوردار گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د.ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879880|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref> بر اساس تبصره 2 این ماده متهمین بازداشت شده نیز می‌توانند با نظر مرجع صادر کننده قرار از حق مرخصی که در تبصره 1 همین ماده ذکر شده برخوردار گردند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د.ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879896|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>
مطابق تبصره ۱ این ماده، در صورتی که زندانی نتواند تأمین مناسب ارائه دهد، می‌تواند تحت نظر مأموران، یک روز در ماه به مدت ۱۰ ساعت از مرخصی برخوردار گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879880|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref> بر اساس تبصره ۲ این ماده، متهمین بازداشت شده نیز می‌توانند با نظر مرجع صادر کننده قرار از حق مرخصی که در تبصره ۱ همین ماده ذکر شده، برخوردار گردند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری منطبق با ق.آ.د. ک جدید مصوب 1392|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4879896|صفحه=|نام۱=رجب|نام خانوادگی۱=گلدوست جویباری|چاپ=2}}</ref>
 
همچنین مدت زمانی که زندانی در مرخصی به سر می‌برد یا تحت مراقبت مأمورین در بیمارستان می‌باشد جزئی از مدت محکومیت قبلی وی به‌شمار می‌آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد دوم) (مجازات‌ها و اقدامات تأمینی)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2337156|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
 
== رویه‌های قضایی ==
 
* مطابق [[رای وحدت رویه|رأی وحدت رویه]] شماره ۶۸۰ مورخ ۸۴/۵/۲۵، [[ضبط وثیقه]] ایداعی توسط زندانی در صورت عدم مراجعه او به زندان تأیید شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4737804|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
 
* [[نظریه شماره 7/1402/249 مورخ 1402/04/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعمال مقررات تعلیق مجازات در رابطه با ماده ۴۵ قانون مبارزه با مواد مخدر]]
* [[نظریه شماره 7/1402/279 مورخ 1402/05/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره محاسبه تحمل مجازات جهت اعمال نهادهای ارفاقی و نحوه شمول عفو در این رابطه]]
 
* [[نظریه شماره 7/99/1491 مورخ 1399/11/07 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره اعطای مرخصی به زندانیان و شرایط و مدت آن]]


هم‌چنین مدت زمانیکه زندانی در مرخصی به سر می‌برد یا تحت مراقبت مأمورین در بیمارستان می‌باشد جزئی از مدت محکومیت قبلی وی به شمار می‌آید.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای عمومی (جلد دوم) (مجازات ها و اقدامات تأمینی)|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2337156|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref>
* [[نظریه شماره 7/99/474 مورخ 1399/05/13 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تعلیق اجرای مجازات]]
* [[نظریه شماره 7/99/896 مورخ 1399/07/05 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره امکان اعطای مرخصی به محکومین غیر قطعی]]


== انتقادات ==
== انتقادات ==
بازداشت موقت سازوکاری برای دسترسی به متهم است از همین رو مدت آن کوتاه می‌باشد ([[ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری|ماده 242 قانون آیین دادرسی کیفری]]) تا تحقیقاتی که حضور متهم می‌توانست مانع آن شود، انجام گردد. با این توضیح امکان برخورداری متهمین بازداشت شده از مرخصی که در تبصره 2 این ماده به آن اشاره شده است معنای چندانی ندارد. از طرفی نیز منعی برای تخفیف قرار تأمین متهم برای امکان برخورداری از مرخصی او در فرضی که شرایط اعطای مرخصی به وی وجود ندارد، ذکر نشده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4748340|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
بازداشت موقت، سازوکاری برای دسترسی به متهم است از همین رو مدت آن کوتاه می‌باشد ([[ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری]]) تا تحقیقاتی که حضور متهم می‌توانست مانع آن شود، انجام گردد، با این توضیح امکان برخورداری متهمین بازداشت شده از مرخصی که در تبصره ۲ این ماده به آن اشاره شده‌است معنای چندانی ندارد، از طرفی نیز منعی برای [[تخفیف تامین|تخفیف قرار تأمین]] متهم برای امکان برخورداری از مرخصی او در فرضی که شرایط اعطای مرخصی به وی وجود ندارد، ذکر نشده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4748340|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>


== رویه قضایی ==
== منابع ==
مطابق رأی وحدت رویه شماره 680 مورخ 84/5/25  ضبط وثیقه ایداعی توسط زندانی در صورت عدم مراجعه او به زندان تأیید شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=نکته ها در قانون آیین دادرسی کیفری|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4737804|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=خالقی|چاپ=1}}</ref>
{{پانویس}}{{مواد قانون آیین دادرسی کیفری}}


== منابع ==
[[رده:مواد قانون آیین دادرسی کیفری]]
{{مواد قانون آیین دادرسی کیفری}}
[[رده:اجرای احکام کیفری و اقدامات تامینی و تربیتی]]
[[رده:اجرای مجازات حبس]]
۴٬۰۳۳

ویرایش