اثرگذاری زمان و مکان بر ایجاد قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
اثرگذاری زمان و مکان بر ایجاد قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران
عنواناثرگذاری زمان و مکان بر ایجاد قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوعلی اکبر خبازی
استاد راهنمافاطمه سوهانیان
استاد مشاورخلیل قبله ای خویی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۸
دانشگاهمرکز پیام نور تهران



اثرگذاری زمان و مکان بر ایجاد قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط علی اکبر خبازی، با راهنمایی فاطمه سوهانیان و با مشاوره خلیل قبله ای خویی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

چکیده

اثر گذاری زمان و مکان بر وضع قوانین کیفری جمهوری اسلامی و تاثیر شرایط گوناگون بر قوانین حقوقی ، کیفری و غیر بر همگان آشکار می باشد . در دوران گذشته و ایام دور که جمعیت این کره خاکی اندک و روابط بین مالکین و جوامع بشری و خواسته ها و نیازهای آنان به یکدیگر ساده و اندک بود و چندان به روابط و قوانین پیچیده وقتی حقوقی وکیفری و نیاز نبود و از این بابت پیام آوران الهی و راهبران جامعه بشری تنها به احکام مورد نیاز روز جامعه خود اشارت می نمودند بر چنانچه جامعه آن روز با مسایل و قوانین پیچیده حال حاضر روبرو می گشت درک و فهم آن مشکل و شاید ناممکن بود . به ناچار قوانین و احکام و موضوعات بر مصالح و مفاسد نوعی و عمومی آن روز مبتنی بود و اهل استنباط و حاکمان می توانستند از آن با توجه به نیازهای وقت جامعه بخوبی استفاده نمایند و درک و پذیرش آن نیز برای عموم بسیار راحت و ساده بود اما بتدریج که جامعه بشری با موضوعات پیچیده و فنی و جدید روبرو شد مخصوصا در ایام ما که روابط خارجی و داخلی و گستره تجارت و علوم و صنایع و هنر و اختراعات بشری زمینه های ارتباطات تازه را بوجود آورده قطعا در برگیرنده آثار تازه کیفری و حقوقی و فقهی و غیره است که حقوقدان و عالم اقتصاد و وضع کنندگان قانون و غیره می بایست احکام و مقررات مربوطه را از همان ادله قواعد و قوانین پیشروی گذشته استخراج نمایند. به عنوان مثال جرایم رایانه ای ، مسافرت های فضایی ، فرزندان آزمایشگاهی انواع مختلف بیمه سرقفلی و بسیاری از موضوعات دیگر بدون شک می توان و می بایست احکام همه موضوعات را از ادله شرعیه با توجه به اوضاع و احوال و شرایطی که برای آنها بوجود آمده و با توجه به مصالح و مفاسد قطعی آنها بدست آورد و همچنین است مسایل و موضوعات کیفری که مدنظر اصلی مبحث و تحقیق ماست. مثال جرایم رایانه ای ، مسافرت های قضایی ، فرزندان آزمایشگاهی انواع مختلف بیمه سرقفلی و بسیاری از موضوعات دیگر بدون شک می توان و می بایست احکام همه موضوعات را از ادله شرعیه با توجه به اوضاع و احوال و شرایطی که برای آنها به وجود آمده و با توجه به مصالح و مفاسد قطعی آنها بدست آورده و همچنین است مسایل و موضوعات کیفری کد مد نظر اصلی مبحث و تحقیق ماست.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه و تاریخچه ––––––––––––––––––––––––––––––––––––۱

چکیده––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۳

فصل اول : مفاهیم اثر گذاری زمان و مکان بر قوانین کیفری اسلام ––––––––––۵

بخش اول – تعاریف زمان و مکان و اثرات آن ––––––––––––––––––––––۵

مبحث اول – عناصر تشکیل دهنده زمان و مکان ––––––––––––––––––––۷

الف– منزلت زمان و مکان ––––––––––––––––––––––––––––––––۷

ب– نیاز انسان و اقتضای زمان –––––––––––––––––––––––––––––۱۱

گفتار اول : علت تغییر مقتضیات زمان –––––––––––––––––––––––––۱۳

الف– فرضیه تبعیت احکام اسلام از ذوق و سلیقه ی مردم –––––––––––––––۱۴

ب– فرضیه تبعیت احکام دینی از پدیده های جدید اجتماعی ، صنعتی ، علمی و مانند آن ۱۵

پ– فرضیه تاثیر به معنای تغییر و نسخ احکام الله واقعی –––––––––––––––۱۶

ت– فرضیه تاثیر به معنای تطبیق احکام دینی بر تمدن جدید و نیازهای واقعی انسان ها۱۶

بخش دوم: اثرگذاری زمان و مکان از منظر فقه––––––––––––––––––––۱۷

مبحث اول: نظریه عدم اثر گذاری زمان و مکان بر قوانین اسلام –––––––––––۱۷

الف– نظریه اثرگذاری زمان و مکان بدون معین کردن قلمرو آن –––––––––––۱۹

ب– نظریه اثرگذاری زمان و مکان بدون محدود کردن قلمرو آن–––––––––––۲۱

پ– تاثیر زمان و مکان از دیدگاه قوانین موضوع –––––––––––––––––––۲۱

گفتار اول: تعریف قوانین کیفری اسلام ––––––––––––––––––––––––۲۴

الف– تعریف قانون و شریع–––––––––––––––––––––––––––––––۲۴

ب– مقایسه قانون و شریع–––––––––––––––––––––––––––––––۲۶

پ– لزوم متابعت از قانون و شرع–––––––––––––––––––––––––––۲۸

گفتار دوم: تقسیم بندی احکام و قوانین اسلام–––––––––––––––––––––۲۹

الف– حکم های امضایی و تاسیسی –––––––––––––––––––––––––––۲۹

ب– حکم های مولوی و ارشادی ––––––––––––––––––––––––––––۳۰

پ– قوانین و احکام ظاهری و واقعی –––––––––––––––––––––––––۳۱

ت– حکم های واقعی اولی و حکم های واقعی ثانوی––––––––––––––––––۳۳

ث– حکم های الهی و حکم های ولایی و حکومتی –––––––––––––––––––۳۴

ج– حکم های ثابت و متغیر ––––––––––––––––––––––––––––––۳۵

ح– حکم های عبادی و معاملی –––––––––––––––––––––––––––––۳۶

بند اول : مفهوم جرم و مجازات در اسلام –––––––––––––––––––––––۳۶

الف– تعریف قرآنی جرم––––––––––––––––––––––––––––––––۳۶

ب– تعریف فقهی جرم– ––––––––––––––––––––––––––––––––۳۸

پ– تعریف قانونی جرم–––––––––––––––––––––––––––––––––۴۰

ت– قیاس تعریف فقهی جرم با تعریف قانونی ––––––––––––––––––––––۴۰

ث– ملاک جرم بودم اعمال در اسلام ––––––––––––––––––––––––––۴۱

بند دوم : مفهوم مجازات در اسلام و تقسیم بندی آن–––––––––––––––––––۴۲

الف– مفهوم مجازات –––––––––––––––––––––––––––––––––––۴۲

ب– تقسیمات مجازات ها در اسلام –––––––––––––––––––––––––––۴۳

بخش سوم : انواع مجازات ها در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۷۰––––––––۴۳

الف– حد –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۴۳

ب– قصاص–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۴۴

پ– دیات –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۵۰

ت– تعزیرات –––––––––––––––––––––––––––––––––––––


ث– مجازات بازدارنده ––––––––––––––––––––––––––––––––۵۵

مبحث اول: ملاک های اثر گذاری زمان و مکان بر قوانین اسلام –––––––––– ۶۱

الف– حکم های حکومتی ––––––––––––––––––––––––––––––––۶۱

ب– لزوم تشکیل حکومت اسلامی––––––––––––––––––––––––––––۶۱

پ– قلمرو اختیارات حکومت اسلامی –––––––––––––––––––––––––۶۵

ت– خصوصیات احکام حکومتی ––––––––––––––––––––––––––––۶۹

گفتار اول: حکم های ثانوی ––––––––––––––––––––––––––––––۷۵

الف– مصداق های حکم های ثانوی –––––––––––––––––––––––––––۷۵

ب– تفاوت میان حکم های ثانوی و حکم های حکومتی –––––––––––––––––۷۹

گفتار دوم : فتاوا و حکم های ظاهری –––––––––––––––––––––––––۸۳

الف– ملاک های احکام –––––––––––––––––––––––––––––––––۹۱

ب– تبعیت احکام از مصالح و مفاسد واقعی –––––––––––––––––––––––۹۱

پ– احراز ملاکات حکم ها ––––––––––––––––––––––––––––––۹۴

ت– دلایل احراز ملاکات –––––––––––––––––––––––––––––––۹۸

ث– تغییر حکم ها با تغییر ملاکات ––––––––––––––––––––––––––۱۰۴

نتیجه گیری –––––––––––––––––––––––––––––––––––––۱۱۰

پیشنهاد ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۱۱۳

"چکیده" به لاتین ––––––––––––––––––––––––––––––––––۱۱۷

فهرست منابع و ماخذ ––––––––––––––––––––––––––––––––۱۱۸

کلیدواژه ها

  • فضا و زمان
  • ایران
  • حقوق اسلامی
  • حقوق
  • قانون مجازات اسلامی
  • مجازات کیفری
  • نیازهای انسانی
  • احکام ثانویه
  • تعزیر