بررسی صلاحیت و آیین رسیدگی به دعاوی کیفری در شورای حل اختلاف

عنوان	بررسی صلاحیت و آیین رسیدگی به دعاوی کیفری در شورای حل اختلاف
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	نعمت الله حاجعلی
استاد راهنما	عادل ساریخانی
استاد مشاور	ابوالفتح خالقی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۰
دانشگاه	دانشگاه قم

بررسی صلاحیت و آیین رسیدگی به دعاوی کیفری در شورای حل اختلاف عنوان پایان نامه ای است که توسط نعمت الله حاجعلی، با راهنمایی عادل ساریخانی و با مشاوره ابوالفتح خالقی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

در سال های اخیر تغییر در تشکیلات قضایی بویژه حذف دادسراها و تراکم دعاوی و پرونده ها در دستگاه قضایی، از جمله مباحث بحث برانگیز جامعه حقوقی کشور بود که منجر به احیاء مجدد دادسراها و تفکر و تعمق پیرامون تشکیل نهادهای صلح و سازش گردید. سرانجام در سال ۱۳۸۱ با وضع ماده ۱۸۹ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تکلیف تشکیل نهادی شبه قضایی به عهده قوه قضاییه قرار گرفت.نهادهای مشابه آن در حقوق مدنی تحت عنوان داوری وجود داشته و در حقوق جزا نیز تشکیلاتی تحت عنوان خانه های انصاف و شورای داوری ، نهاد تحکیم و در برخی نظام ها با عنوان میانجیگری شناخته شده است. شورای حل اختلاف از تعدادی افراد غیرقاضی متخصص تشکیل و اصولا به دعاوی مدنی رسیدگی می کند و در مواردی با اجازه قانونگذار به دعاوی کیفری نیز می پردازد ولی از آنجایی که درباره رسیدگی به دعاوی کیفری چه از نظر نوع و چه از نظر نحوه رسیدگی، قوانین و آیین نامه های این شورا با اجمال و ابهام و مشکلاتی مواجه است. لذا لازم و ضروری است که نحوه رسیدگی به دعاوی کیفری در این شورا مورد بحث و تحقیق قرار گیرد. بنابراین در این پایان نامه به بررسی صلاحیت و آیین رسیدگی شورای حل اختلاف در امور کیفری پرداخته و مشخص خواهد شد که هر چند شورای حل اختلاف فاقد آیین دادرسی جداگانه بوده و ملزم به رعایت مقررات آیین دادرسی کیفری و یا مدنی نیست، لیکن بطور نسبی آیین های دادرسی کیفری و مدنی در آن قابلیت اجراء دارد و همچنین در کاستن مراجعات مردم به دادگستری و کاهش پرونده های وارده به محاکم بطور نسبی موفق بوده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالبعنوان صفحهمقدمه ۱۱– بیان موضوع ۱۲– سیوالات تحقیق ۴۳– فرضیه های تحقیق ۴۴– روش تحقیق ۴۵– اهداف و کاربردهای تحقیق ۴۶– پیشینه تحقیق ۴۷– ضرورت انجام تحقیق ۵۸– مشکلات تحقیق ۵۹– سامانه تحقیق ۵فصل اول : کلیات ۶مبحث اول : مفاهیم ۷گفتاراول : مفاهیم از نظر لغوی

الف:مفهوم لغوی تحکیم

ب: مفهوم لغوی شورای حل اختلاف

ج: مفهوم لغوی آیین رسیدگی ۱۰گفتاردوم : مفاهیم از نظر اصطلاحی

الف: مفهوم اصطلاحی تحکیم

۱– مفهوم تحکیم از منظر فقهی

۲– مفهوم اصطلاحی تحکیم از منظر حقوقی

ب: مفهوم اصطلاحی شورای حل اختلاف

ج: مفهوم اصطلاحی آیین رسیدگی ۱۵مبحث دوم : پیشینه شورای حل اختلاف در ایران ۲۰گفتاراول : پیشینه شورای حل اختلاف قبل از ظهور اسلام

الف: پیشینه شورای حل اختلاف در دوران هخامنشیان

ب: پیشینه شورای حل اختلاف در دوران اشکانیان

ج: پیشینه شورای حل اختلاف در دوران ساسانیان ۲۳گفتار دوم : پیشینه شورای حل اختلاف بعد از ظهور اسلام

الف : پیشینه شورای حل اختلاف قبل از انقلاب اسلامی ۲۴۱– خانه های انصاف ۲۶۲– شورای داوری ۲۹ب: پیشینه شورای حل اختلاف بعد از انقلاب اسلامی ایران ۳۱۱– حذف نهاد های شبه قضایی در نظام قضایی ایران ۳۱۲– ورود مجدد نهاد شبه قضایی و داوری به نظام قضایی ایران ۳۱۳– تاسیس نهاد شبه قضایی شورای حل اختلاف ۳۳مبحث سوم : مبانی شورای حل اختلاف ۳۴گفتاراول : مبانی فقهی شورای حل اختلاف

الف: مبانی فقهی شورای حل اختلاف در قرآن کریم

ب: مبانی فقهی شورای حل اختلاف در روایات ۳۷گفتار دوم: مبانی حقوقی شورای حل اختلاف

الف: مبانی شورای حل اختلاف در نظام حقوقی کامن لا ۴۱ب: مبانی حقوقی شورای حل اختلاف در نظام حقوقی رومی – ژرمنی ۴۲ج: مبانی حقوقی شورای حل اختلاف در کشورهای سوسیالیستی ۴۳د: مبانی شورای حل اختلاف در نظام حقوقی ایران ۴۶مبحث چهارم : مقایسه شورای حل اختلاف با نهادهای مشابه ۴۸گفتاراول : بررسی نهاد تحکیم و مقایسه آن با شورای حل اختلاف

الف: تعریف قاضی تحکیم

۱: قاضی تحکیم از دیدگاه فقهای عامه

۲: قاضی تحکیم از دیدگاه فقهای امامیه

۳: لزوم حکم قاضی تحکیم

۴: حق الزحمه قاضی تحکیم

ب: دلایل مشروعیت قاضی تحکیم

ج : شرایط و اختیارات قاضی تحکیم

۱: شرایط قاضی تحکیم

۲: اختیارات قاضی تحکیم

د : مقایسه شورای حل اختلاف با نهاد تحکیم ۶۴گفتار دوم: مقایسه شورای حل اختلاف با سایر نهادهای مشابه ۶۹الف: مقایسه شورای حل اختلاف با خانه های انصاف ۶۹ب: مقایسه شورای حل اختلاف با شورای داوری ۷۰فصل دوم : بررسی صلاحیت ها، آیین رسیدگی و ارزیابی عملکرد شوراهای حل اختلاف در امور کیفری ۷۴مبحث اول : بررسی صلاحیت های شورای حل اختلاف در امور کیفری ۷۵گفتاراول : تعریف و انواع صلاحیت

الف: تعریف صلاحیت

ب: انواع صلاحیت ها ۷۶۱– صلاحیت ذاتی ۷۶۲– صلاحیت نسبی ۷۷۳– صلاحیت محلی ۷۷۴– صلاحیت شخصی ۷۷گفتاردوم : صلاحیت های شورای حل اختلاف در رسیدگی به امور کیفری

الف: صلاحیت شورای حل اختلاف با توافق طرفین ۷۸۱– صلاحیت شورای حل اختلاف در جرایم قابل گذشت ۷۹۲– صلاحیت شورای حل اختلاف در جنبه خصوصی جرایم غیرقابل گذشت

ب: صلاحیت کیفری شورای حل اختلاف بدون نیاز به توافق طرفین ۸۰۱– جرایم و مجازات های بازدارنده ۸۱۲– جرایمی که مجازات قانونی آن کمتر از

ماه حبس و یا تا

میلیون ریال جزای نقدی است

مبحث دوم: بررسی آیین رسیدگی شورای حل اختلاف در امور کیفری ۸۶گفتار اول: نحوه تشکیل پرونده و انجام تحقیقات در شورای حل اختلاف ۸۶الف: نحوه شکایت شاکی ۸۶ب: شروع به تحقیقات ۸۷ج: نحوه انجام تحقیقات ۸۷د: نحوه صلح و سازش ۸۸گفتار دوم: بررسی جریان دادرسی در شورای حل اختلاف ۸۹الف: نحوه انجام محاکمه ۸۹ب: تشریفات رسیدگی ۹۰ج: نحوه صدور رای توسط اعضای شورای حل اختلاف ۹۰د: اظهار نظر قاضی مشاور ۹۰گفتار سوم: بررسی نحوه واخواهی ، تجدید نظر خواهی و اجرای احکام در شورای حل اختلاف ۹۱الف: نحوه واخواهی از آراء غیابی ۹۱ب: نحوه تجدید نظر خواهی از آراء صادره از سوی شورا ۹۱ج: نحوه اجرای احکام شورای حل اختلاف در امور کیفری ۹۲د: نحوه اجرای محکومیت های مالی در خصوص آراء صادره از سوی شورای حل اختلاف ۹۳مبحث سوم : ارزیابی عملکرد شورای حل اختلاف در امور کیفری براساس اهداف شورا ۹۳گفتار اول : بررسی عملکرد شورای حل اختلاف براساس سیاست های قضا زدایی و حبس زدایی ۹۴الف : ارزیابی شورای حل اختلاف بر اساس سیاست های قضازدایی

۱– مفهوم قضا زدایی

۲– شورای حل اختلاف و تحقق سیاستهای قضا زدایی ۹۶ب : ارزیابی عملکرد شورای حل اختلاف براساس سیاست حبس زدایی

۱– مفهوم حبس زدایی

۲– شوراهای حل اختلاف و تحقق سیاست های حبس زدایی ۱۰۱گفتار دوم : ارزیابی عملکرد شوراهای حل اختلاف براساس سیاست های کاهش فرایند دادرسی و پیشگیری از وقوع جرم ۱۰۵الف : شورای حل اختلاف و کاهش فرایند دادرسی ۱۰۵ب : شورای حل اختلاف و سیاست های پیشگیری از وقوع جرم

۱– پیشگیری کیفری

– پیشگیری غیرکیفری ۱۱۷نتیجه گیری ۱۲۰پیشنهادات ۱۲۶منابع و ماخذ ۱۲۸فهرست جداولعنوان صفحهآمار پرونده های وارده و مختومه شوراهای حل اختلاف از سالهای ۱۳۸۱ الی ۱۳۸۹ ۱۰۸آمار نسبت پرونده های مختومه به ازاء هر شورای فعال

نسبت پرونده های صلح به کل پرونده های مختومه درسالهای ۱۳۸۱الی۱۳۸۹ ۱۱۰وضعیت پرسنل شورای حل اختلاف ۱۱۱میزان اعتبارات پرداختی به شوراهای حل اختلاف سراسر کشور ۱۱۲میزان تاثیر عملکرد شوراهای حل اختلاف به کاهش تعداد پرونده وارده به دادگستری

کلیدواژه ها

• شورای حل اختلاف
• رسیدگی کیفری
• آیین دادرسی کیفری
• دعوی کیفری
• اهلیت
• تحکیم
• حل اختلاف
• شورا
• حل اختلاف
• آیین رسیدگی
• حل