بررسی مبانی فقهی حقوق متهم با نگاهی به آیین دادرسی کیفری ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی مبانی فقهی حقوق متهم با نگاهی به آیین دادرسی کیفری ایران
عنوانبررسی مبانی فقهی حقوق متهم با نگاهی به آیین دادرسی کیفری ایران
رشتهحقوق
دانشجوناز آفرین حمیدنژاد
استاد راهنماسمیه صفایی بازارجمعه
استاد مشاورسمیه صفایی بازارجمعه
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۷
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی



بررسی مبانی فقهی حقوق متهم با نگاهی به آیین دادرسی کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط ناز آفرین حمیدنژاد، با راهنمایی سمیه صفایی بازارجمعه و با مشاوره سمیه صفایی بازارجمعه در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

حقوق متهم که بر مبنای اصل کرامت انسانی، اصل عدالت و امنیت قضایی پایه ریزی شده، عبارت است از: مجموع احکام و اصول شرعی از ناحیه شارع مقدس که مفسده ای را از کسی که فعل یا ترک فعل حرام مستوجب مجازات به او نسبت داده شده، دفع می کند و یا این که مصلحتی را متوجه او می سازد. و از رهگذر حسن اجرای احکام اسلامی، ضرورت رعایت حقوق شهروندی و سایر اصول مربوط به حقوق متهم ایجاب می کند که متهم برای به مخاطره نیفتادن آزادی و حقوق فردی وی از حداقل تضمین های کافی برخوردار باشد. بنابراین، هدف از این تحقیق که به روش توصیفی– تحلیلی انجام می گیرد، بررسی فقهی حقوق متهم و مقایسه و تطبیق آن با مقررات قانون آیین دادرسی کیفری می باشد. و از سویی سخن فقها و از سوی دیگر اصولی که تامین کننده حقوق متهم می باشند است، مورد برسی قرار می گیرد. و در نهایت این نتیجه به دست می آید که حقوق اسلام به عنوان یک نظام کیفری مستقل بر منابعی چون قرآن، سنت و عقل، متضمن دستورهایی است که پایه حقوق متهم را استجکام می بخشد و از طرفی، اگر چه هدف غایی سیستم قضایی، مجازات مجرم و تامین امنیت شهروندان و کشور است اما مقنن در آیین دادرسی کیفری، مجازات ها را براساس قاعده و قانون پذیرفته و دستگاه قضایی را ملزم به رعایت قانون و رعایت حقوق متهم کرده است که همواره، متهم تا زمان اجرای مجازات از پاره ای از حقوق قانونی نیز برخوردار بوده تا در مراحل مختلف رسیدگی حقوقی از آنان تضییع نشود و عدالت به مفهوم واقعی خود تحقق پیدا کند.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

الف– بیان مسیله پژوهش

ب– اهمیت و ضرورت پژوهش

ج– پیشینه پژوهش

د– اهداف پژوهش

ه– سوالات پژوهش

و– فرضیه های پژوهش

ز– جنبه نوآوری پژوهش

ح– روش پژوهش

ط– ساختار پژوهش

فصل اول:کلیات و مفاهیم

۱–۱ مفاهیم

۱–۱–۱ مفهوم حق

۱–۱–۱–۱ مفهوم حق در لغت

۱–۱–۱–۲ مفهوم حق در اصطلاح

۱–۱–۲ مفهوم متهم

۱–۱–۲–۱ متهم در لغت

۱–۱–۲–۱ متهم در اصطلاح

۱–۱–۳ مفهوم حقوقی متهم

۱–۱–۴ تعریف مجرم

۱–۱–۴–۱ مجرم در لغت

۱–۱–۴–۲ مجرم در اصطلاح

۱–۱–۴–۳ تفاوت متهم با مجرم

۱–۲ اقسام حق

۱–۲–۱ حق مالی و حق غیر مالی

۱–۲–۲ حق عینی و دینی

۱–۲–۳ حقوق دینی یا شخصی

۱–۳ آثار و ویژگی های حق از منظر فقه و حقوق

۱–۳–۱ اسقاط پذیری حق

۱–۳–۲ عدم امکان نقل و انتقال حق

۱–۳–۳ امکان تعدد به سلب حق

۱–۴ تفاوت حکم و حق

۱–۵ اقسام حقوق شهروندی

۱–۵–۱ حقوق مدنی حقوق شهروندی

۱–۵–۲ حقوق سیاسی حقوق شهروندی

۱–۵–۳ حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حقوق شهروندی

۱–۵–۴ حقوق قضایی حقوق شهروندی

۱–۶ تقسیم جرایم از دیدگاه حقوقدانان

۱–۶–۱ جرم مدنی

۱–۶–۲ جرم یا تخلف انتظامی

۱–۶–۳ جرم جزایی

۱–۷ هدف قانونگذار در تدوین آیین دادرسی کیفری

فصل دوم: بررسی حقوقی متهم در فقه امامیه

۲–۱ مبانی فقهی حقوق متهم

۲–۱–۱ آیات

۲–۱–۲ روایات

۲–۱–۳ عقل

۲–۲ عمده ترین فرق متهم از دیدگاه فقها

۲–۲–۱ حق تفهیم تفاهم

۲–۲–۲ حق سکوت متهم

۲–۲–۳ حق ارایه شهود

۲–۲–۴ حق برخورداری از وکیل

۲–۲–۵ لحاظ کردن موقعیت متهم

۲–۲–۶ حق دسترسی به اوراق پرونده

۲–۳ اصول حاکم بر حقوق متهم

۲–۳–۱ اصل عدم تسری

۲–۳–۲ اصل عدالت

۲–۳–۳ اصل عدم جواز

فصل سوم:بررسی حقوق متهم در آیین دادرسی کیفری

۳–۱ حقوق متهم در مرحله تحقیقاتی مقدماتی

۳–۱–۱ دادرسی مبتنی بر قانون و رعایت بی طرف

۳–۱–۲ بی گناه تلقی کردن همه افراد

۳–۱–۳ حق اطلاع از موضوع و ادله اتهام انتسابی

۳–۱–۴ رعایت حقوق شهروندی

۳–۱–۵ متوقف شدن دادرسی به علت مبتلا شدن به جنون

۳–۱–۶ ممنوعیت افشای اطلاعات و انتشار تصویر

۳–۱–۷ نداشتن حق اخذ تامین از متهم توسط ضابطان دادگستری

۳–۱–۸ ممنوعیت تحت نظر قرار دادن متهم بیش از

ساعت ۵۰ ۳–۱–۹ تفهیم حقوق متهم

۳–۱–۱۰ لزوم ارایه اوراق هویت ضابطان دادگستری

۳–۱–۱۱ حق انتخاب وکیل

۳–۱–۱۲ حق اطلاع خانواده متهم از تحت نظر بودن وی و معاینه توسط پزشک

۳–۱–۱۳ ممنوعیت اجبار یا اکراه متهم در بازجویی ها

۳–۱–۱۴ عدم جواز تفتیش و بازرسی در صورت عدم حصول ظن قوی

۳–۱–۱۵ ممنوعیت کنترل ارتباط مخابرات افراد

۳–۱–۱۶ ممنوعیت عدم احضار در صورت نداشتن دلیل

۳–۱–۱۷ رعایت امانتداری در درج اظهارات متهم

۳–۲ حقوق متهم در دادسرا

۳–۲–۱ لزوم استماع دفاعیات متهم

۳–۲–۲ حق تقاضای متهم جهت تعیین وکیل از سوی دادگاه

۳–۲–۳ حق حضور متهم در دادگاه رسیدگی کننده

۳–۲–۴ حق متهم در مطالعه پرونده

۳–۲–۵ تضمین مترجم برای ناشنوایان و افراد لال

۳–۲–۶ حق آخرین دفاع برای متهم

۳–۲–۷ حق واخواهی

۳–۲–۸ حق اعتراض به آراء و فرجام خواهی

۳–۲–۹ حق اعاده دادرسی

۳–۲–۱۰ تقاضای تخفیف مجازات پیش از پایان مهلت تجدید نظرخواهی

۳–۳ حقوق متهم در مرحله اجرای احکام

۳–۳–۱ رسیدگی به امور زندانیان

۳–۳–۲ ممنوعیت اجرای علنی مجازات

۳–۳–۳ تعویق مجازات در موارد بیماری

۳–۴ منشور متهم

۳–۵ مبانی حقوقی و حقوق متهم

نتیجه گیری

پیشنهادات

فهرست منابع فارسی

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • حقوق متهم در آیین دادرسی کیفری
  • مبانی فقهی حقوقی متهم
  • حقوق متهم