بررسی مفهوم قانون در پیشامشروطه با تأکید بر آرای میرزاملکم‌خان ناظم‌الدوله

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
پژوهش حقوق عمومی
عنوانبررسی مفهوم قانون در پیشامشروطه با تأکید بر آرای میرزاملکم‌خان ناظم‌الدوله
نویسندهعباسعلی کدخدایی
مهدیه فیروزی
محور موضوعیحقوق عمومی
فلسفه حقوق
سال نشر۱۴۰۳
منتشر شده درنشریه پژوهش حقوق عمومی
دوره۲۶
شماره۸۴
دانلود مقالهدانلود از سایت نشریه


بررسی مفهوم قانون در پیشامشروطه با تأکید بر آرای میرزاملکم‌خان ناظم‌الدوله عنوان مقاله‌ای از عباسعلی کدخدایی و مهدیه فیروزی است که در پاییز ۱۴۰۳ و شماره‌ی ۸۴ از فصلنامه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.

چکیده

قانون همواره محوری‌ترین مفهوم در ادوار متفاوت اصلاحات پیش از مشروطه بوده و همچون نخ تسبیح، وجه ارتباط مراحل مختلف مشروطه‌خواهی ایرانیان بوده است. سیر تحول این مفهوم کلیدی را می‌توان به مثابه آینه تحول افکار اصلاح‌طلبانه در ایران قلمداد نمود که این امر، اهمیت این موضوع را نشان می‌دهد. موج ابتدایی اصلاحات حقوقی ایران در عصر ناصری و متأثر از اصلاحات کشورهای روسیه و عثمانی بود که در آن اولین تلاش ایرانیان مبنی بر تنظیم و تحدید قدرت مستبدانه و نامشروط شکل گرفت. در این پژوهش با اتکا به روش توصیفی- تحلیلی و شیوه جمع‌آوری اطلاعات به گونه کتابخانه‌ای، تلاش شده است با بررسی آثار برجای مانده از نویسندگان ایرانی و به‌ویژه آثار میرزاملکم‌خان ناظم‌الدوله؛ بیان شود که چگونه در آغاز موج اصلاحات، مفهوم نظم به مثابه سنگ محک برای سنجش وضع جامعه مورد توجه واقع شد و درک ایرانیان از مفهوم قانون را متأثر نمود. بنابراین هدف اصلی این پژوهش بررسی مفهوم قانون در ارتباط با مفهوم نظم است. به نظر می‌رسد مفهوم قانون در چنین بستری در عین آنکه شدیدا تمرکزگرا است با رویکردی فرمالیستی به دنبال مقید نمودن قدرت مطلق و تنظیم استبداد به عنوان مهم‌ترین وجه فقدان انتظام جامعه ایران است.

کلیدواژه‌ها