جایگاه «قاعده نفی سبیل» از منظر قانون اساسی و روابط بین‌الملل ایران
جایگاه «قاعده نفی سبیل» از منظر قانون اساسی و روابط بین‌الملل ایران نام مقاله ای است از شهرام صفائی و محمود جلالی که در شماره دو دوره پنجاه و دو (تابستان 1401) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
قاعدة نفی سبیل از مهم‌ترین قواعدی است که نقش تأثیرگذار بر تصمیمات و سیاست‌های کلان جامعه اسلامی دارد. تمام روابط فردی و جمعی تحت‌الشعاع این قاعده هستند. این اصل در روابط دولت با بیگانگان نقش مهم و اساسی دارد و طبق این اصل در صورت تسلط کفار بر مسلمانان هر نوع رابطه نفی شده است. البته این قاعده مانند بسیاری از قواعد فقهی از جمله قاعدة «تزاحم» یا «نفی حرج» استثنائاتی دارد که راه روابط با جامعة بین‌المللی را گشوده می‌نماید. همچنین قانونگذار ایران با اجرای این قاعده در روابط بین‌الملل موجبات عدم تسلط خارجیان را مدنظر قرار داده است. در خصوص انطباق این قاعده با استانداردهای بین‌المللی از قبیل «اصل عدم مداخله» یا «اصل حاکمیت برابر دولت‌ها» باید گفت این قاعده با استانداردهای بین‌المللی گاهی در تعارض قرار می‌گیرد که در زمان اختلاف و تعارض باید عدم تسلط بیگانگان بر مسلمانان محوریت داشته باشد.
کلیدواژه‌ها
- حقوق بین الملل
- روابط بین الملل
- قاعده نفی سبیل
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- کنوانسیون های بین المللی