جرم‌انگاری کتمان شهادت و چالش‌های آن در حقوق ایران
جرم‌انگاری کتمان شهادت و چالش‌های آن در حقوق ایران مقاله ای از جمال بیگی که در شماره چهاردهم (زمستان 1396) نشریه آموزه های حقوق کیفری منتشر شده است.
چکیده
در منابع فقهی از جمله آیات قرآن کریم و روایات اسلامی، بر کتمان شهادت تأکید شده است. این در حالی است که به رغم تکیه بر شهادت به عنوان یکی از دلایل مهم اثباتی جرائم در مقررات ایران، صرفاً شهادتِ کذب جرم‌انگاری گردیده است. یافته‌های تحقیق حاضر که بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی و بر پایۀ اسناد و منابع کتابخانه‌ای نگاشته شده است، حاکی از آن است که حرمت کتمان شهادت در فقه اسلامی، امری مسلّم و پذیرفته‌شده است و بر مبنای مستندات قرآنی و روایی، فقهای امامیه بر آن اتفاق‌نظر دارند و اغلب کشورها آن را جرم‌انگاری نموده‌اند. لیکن در حقوق ایران، مجازاتی برای آن پیش‌بینی نشده است و لذا در زمرۀ گناهانی است که جرم محسوب نمی‌شود و عمدتاً از ممنوعیت شکنجۀ شاهد، حق سکوت شاهد و شمول کیفر شهادت کذب بر کتمان آن، به عنوان چالش‌هایی در جرم‌انگاری آن یاد می‌شود. بر مبنای قاعدۀ فقهیِ «التعزیر لکلّ عمل محرّم» و در جهت تحقق عدالت قضایی و وحدت ملاک مبانیِ شهادت کذب، جرم‌انگاری کتمان شهادت در ایران ضروری به نظر می‌رسد. از این رو هدف این مقاله، ضرورت‌سنجی جرم‌انگاری کتمان شهادت در ایران بر پایۀ منابع فقهی و مقررات ملیِ برخی کشورها به مثابۀ جرم علیه عدالت قضایی است.
کلید واژه ها
- کتمان شهادت
- جرم‌انگاری
- عدالت قضایی