حمایت کیفری از نظام بانکداری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حمایت کیفری از نظام بانکداری
عنوانحمایت کیفری از نظام بانکداری
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجومهدی عبدالمالکی
استاد راهنماابوالفتح خالقی
استاد مشاورعادل ساریخانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه قم



حمایت کیفری از نظام بانکداری عنوان پایان نامه ای است که توسط مهدی عبدالمالکی، با راهنمایی ابوالفتح خالقی و با مشاوره عادل ساریخانی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

حقوق بانکی از رشته های جدید حقوقی است و همزمان با توسعه فعالیت بانکها برای ساماندهی حقوقی و تنظیم مقررات برای آنها ایجاد شده که به فراخور توسعه و پیشرفت بانکداری ، این رشته نیز توسعه یافته است . در کشور ما به رغم آنکه در سال های قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، مسایل حقوقی بانکداری از مسایل مهم و مبتلابه جامعه بوده ، با این وجود حقوق بانکی از جایگاهی شایسته و بایسته برخوردار نبوده و همواره در سایه دیگر رشته های حقوقی قرار گرفته است . حقوقدانان و نویسندگان حقوقی نیز ، توجهی جدی ، به این رشته نداشته و صرف نظر از اینکه اثری منسجم و یکپارچه جهت معرفی این رشته حقوقی نگاشته نشده ، در حوزه پژوهشها و تحقیقات حقوقی نیز ، این موضوع مهجور مانده است . نکته دیگری که در نظام بانکداری ما ، درخور توجه و تعمق است ، و کمبود آن روز به روز بیش تر احساس می گردد تلاش برای تطبیق عملیات بانکی ما با آموزه های دینی و فقهی و ورود این مطلب مهم در بانکداری ما می باشد که ، بحثهای فراوانی را بر می انگیزد . این پایان نامه صرفا گام کوچکی در بررسی ابعاد حقوقی بانکداری و بیان مسایل حقوقی پیرامون آن است ، به این امید که حقوق بانکی بتواند جایگاه و مرتبه خود را در میان سایر رشته ها بازیابد . در این پژوهش ، پس از بحث مختصری درباره مفاهیم و اصطلاحات بانکداری ، سابقه بانکداری و بانکداری اسلامی بیان شده و ویژگی های بانکداری اسلامی در ایران و مبانی حمایت از بانکداری به رشته تحریر درآمده است . و سپس ارک––ان بانکداری ، ارکان نظارتی بانکها و سیاستگذاری پولی و بانکی در قالب بخش اول بیان شده است . در بخش دوم ، جرایم علیه نظام بانکداری مورد بررسی قرار گرفته که پس از بحث در خصوص جرایم پولشویی ، اختلاس ، جعل و سرقت ؛ در فصل دوم جرایم خاص نظام بانکداری که مشتمل بر بانکداری الکترونیکی و ابعاد حقوقی آن ، گشایش و شرایط اعتبارات اسنادی و صدور ضمانت نامه که در بردارنده برخی از فعالیت های نظام بانکداری می باشد بررسی و در آخر نیز حل و فصل اختلافات بانکی مورد مداقه قرار گرفته است .

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

مقدمه ۱

۱ بیان مساله ۲

۲ ضرورت تحقیق ۳

۳ فرضیات ۴

۴ روش تحقیق ۴

۵ اهداف و انگیزه پایان نامه ۵

۶ کاربردهای تحقیق ۶

۷ موانع ومشکلات تحقیق ۷

۸ تقسیم مطالب (سامانه پژوهش ) ۸


بخش اول – ویژگیهای حقوق بانکداری درایران ومطالعه تاریخچه آن

فصل اول :بررسی مفاهیم ، مبانی و تحولات حقوق بانکداری

  • – مبحث اول : تعاریف و مفاهیم حقوق بانکداری ۱۱

گفتار اول : معانی لغوی ۱۱

بند اول : معنای لغوی حمایت ۱۱

بند دوم : معنای لغوی نظام ۱۲

بند سوم : معنای لغوی بانک ۱۳

بند چهارم : معنای لغوی ارز ۱۳

بند پنجم : معنای لغوی پول ۱۴

گفتار دوم : مفاهیم اصطلاحی ۱۵

بند اول : مفهوم اصطلاحی حمایت و انواع آن ۱۵

بند دوم : مفهوم اصطلاحی نظام و انواع آن ۱۷

بند سوم : مفهوم اصطلاحی بانک ۲۱

بند چهارم : مفهوم اصطلاحی ارز ۲۲

بند پنجم : مفهوم اصطلاحی پول و پول الکترونیکی ۲۴

  • – مبحث دوم : مبانی حمایت از نظام بانکداری ۲۸

گفتار اول : مبانی اقتصادی ۲۸

بند اول : حمایت از نظام اقتصادی جامعه ۲۸

بند دوم : حمایت از معیشت مردم ۲۹

گفتار دوم: مبانی اجتماعی ۳۰

بند اول – تامین آسایش عمومی ۳۰

بند دوم – ایجاد نظم عمومی ۳۱

  • – مبحث سوم : پیشینه تاریخی و تقنینی نظام بانکداری ۳۲

گفتار اول : پیشینه تاریخی نظام بانکداری ۳۲

بند اول : پیشینه بانکداری در جهان ۳۲

بند دوم : پیشینه بانکداری در ایران ۳۵

بند سوم : پیشینه بانکداری اسلامی ۴۱

گفتار دوم : پیشنه تقنینی نظام بانکداری ۴۴

بند اول : تحولات قانون گذاری بانکی در ایران ۴۴

بند دوم : بانکداری اسلامی در ایران ۴۷


فصل دوم : ارک––ان بانکداری و سیاستگذاری پولی و بانکی

  • – مبحث اول : ارکان ، اهداف و وظایف نظام بانکداری ۵۰

گفتار اول : ارکان نظام بانکی ۵۰

گفتار دوم : اهداف نظام بانکی ۵۴

گفتار سوم : وظایف نظام بانکی ۵۵

  • – مبحث دوم : نظارت و ارکان نظارتی بانکها ۵۷

گفتار اول : نظارت بانک مرکزی بر فعالیت بانکها ۵۷

گفتار دوم :نظارت درون سازمانی بر فعالیت بانکها ۵۹

بند اول : نقش نظارتی مجامع عمومی و مدیران بانکهای غیردولتی ۵۹

بند دوم : نظارت بانکی از طریق بازرس داخلی ۶۰

گفتار سوم : نظارت سهام داران بر فعالیت بانکها ۶۱

  • – مبحث سوم : سیاستگذاری پولی و بانکی ۶۳

گفتار اول : نوع نظارت و سیاست گذاری بانکی ۶۳

گفتار دوم : ابزارهای اعمال سیاست های پولی ۶۴


بخش دوم – ج–––––––رایم مرتب––––ط با نظ–––ام بان––کداری

فصل اول : بررسی جرایم عمومی مرتبط با نظام بانکداری

  • – مبحث اول : پولشویی ۶۹

گفتار اول : مفهوم و تعریف پولشویی ۷۰

گفتار دوم : تاریخچه پولشویی ۷۱

گفتار سوم : عناصر تشکیل دهنده جرم پولشویی ۷۳

بند اول : عنصر قانونی ۷۳

بند دوم : عنصر مادی ۷۴

بند سوم : عنصر معنوی ۷۵

گفتار چهارم : اهداف و علل پولشویی ۷۷

گفتار پنجم : راهکارها و اقدامات پیشگیرانه ۷۹

بند اول : راهکارهای تقنینی ۷۹

بند دوم : راهکارهای اجرایی و اداری ۸۲

بند سوم : راهکارهای قضایی ۸۳

بند چهارم : اقدامات پیشگیرانه ۸۶


جمع بندی ۸۸

  • – مبحث دوم : اختلاس ۹۲

گفتار اول : مفهوم و تعریف اختلاس ۹۳

بند اول : معنای لغوی اختلاس ۹۳

بند دوم : تعریف فقهی جرم اختلاس ۹۴

بند سوم : تعریف حقوقی جرم اختلاس ۹۴

گفتار دوم : اختلاس در قوانین کیفری ایران ۹۶

گفتار سوم : ارکان جرم اختلاس ۱۰۱

بند اول : عنصر قانونی ۱۰۱

بند دوم : عنصر مادی ۱۰۵

بند سوم : عنصرروانی ۱۰۸

گفتار چهارم : مجازات جرم اختلاس در قانون ۱۰۹

گفتار پنجم : حیثیت عمومی جرم اختلاس ۱۱۳

جمع بندی ۱۱۶

  • – مبحث سوم : جعل ۱۲۰

گفتار اول : مفهوم و تعریف جعل ۱۲۱

بند اول : معنی لغوی جعل ۱۲۱

بند دوم : مفهوم اصطلاحی جعل ۱۲۱

گفتار دوم : عناصر تشکیل دهنده جرم جعل ۱۲۲

بند اول : عنصر قانونی ۱۲۲

بند دوم : عنصر مادی ۱۲۳

بند سوم : عنصر معنوی ۱۲۴

گفتار سوم: مقایسه جرم جعل و کلاهبرداری ۱۲۶

گفتار چهارم : انواع مبارزه با جرم جعل ۱۳۶

گفتار پنجم : رابطه جعل و اختلاس در سیستم بانکی ۱۳۹

جمع بندی ۱۴۱

  • – مبحث چهارم : سرقت ۱۴۷

گفتار اول : مفهوم و تعریف سرقت ۱۴۸

گفتار دوم : عناصر تشکیل دهنده جرم سرقت ۱۵۰

بند اول : عنصر قانونی ۱۵۰

بند دوم : عنصر مادی ۱۵۱

بند سوم : عنصرروانی ۱۵۳

گفتار سوم : دلایل افزایش سرقت از بانکها ۱۵۳

گفتار چهارم : راهکارهای پیشنهادی برای پیشگیری از سرقت ۱۵۷

جمع بندی ۱۶۰


فصل دوم : بررسی جرایم خاص نظام بانکداری

  • – مبحث اول : جرایم مرتبط با بانکداری الکترونیکی و اینترنتی ۱۶۲

گفتار اول – مفهوم و اجزای بانکداری الکترونیکی و اینترنتی ۱۶۳

بند اول : مفهوم بانکداری الکترونیکی ۱۶۳

بند دوم : مفهوم بانکداری اینترنتی ۱۶۵

بند سوم : عملیات بانکداری الکترونیک در سیستم بانکی ایران ۱۶۶

بند چهارم : اجزای بانکداری الکترونیک ۱۶۷

گفتار دوم : جرایم مرتبط با بانکداری الکترونیکی ۱۷۰

بند اول : جعل عنوان ۱۷۰

بند دوم : بدست آوردن حساب ۱۷۰

بند سوم : بیراهه کشانی ۱۷۰

بند چهارم : سرقت هویت ۱۷۱

گفتار سوم : جرایم مرتبط با بانکداری اینترنتی ۱۷۲

بند اول : فرار از مالیات ۱۷۲

بند دوم : جرم دسترسی غیرمجاز ۱۷۳

بند سوم : کلاهبرداری در بانکداری اینترنتی ۱۷۵

بند چهارم : رمزگیری ۱۷۶

گفتار چهارم : مسیولیت کیفری در بانکداری اینترنتی ۱۷۷

بند اول : مسیولیت کیفری بانک اینترنتی ۱۷۸

بند دوم : مسیولیت کیفری مدیریت بانک اینترنتی ۱۷۹

جمع بندی ۱۸۳

  • – مبحث دوم : اعتبارات اسنادی و ماهیت تقلب در آن ۱۸۵

گفتار اول : تعریف ، ویژگی ها و انواع اعتبار اسنادی ۱۸۶

بند اول : تعریف اعتبار اسنادی ۱۸۶

بند دوم : ویژگی های اعتبار اسنادی ۱۸۶

بند سوم : انواع اعتبار اسنادی ۱۸۶

بند چهارم : طرف های اعتبار اسنادی ۱۸۹

گفتار دوم : وظایف بانکها در قبال اعتبارات اسنادی ۱۹۰

بند اول : صدور اعتبار مطابق با دستور متقاضی ۱۹۰

بند دوم : دریافت و بررسی اسناد ۱۹۱

بند سوم : پرداخت وجه کالا مطابق با مفاد اعتبار ۱۹۳

گفتار سوم : میزان مسیولیت بانکها در اعتبارات اسنادی ۱۹۴

بند اول : میزان مسیولیت بانکها در برابر ذینفع ۱۹۴

بند دوم : میزان مسیولیت بانکها در برابر متقاضی ۱۹۶

بند سوم : میزان مسیولیت بانکها در برابر یکدیگر ۱۹۷

بند چهارم : میزان مسیولیت بانکها در بر ابر اشخاص ثالث ۱۹۸

گفتار چهارم : ماهیت تقلب در اعتبارات اسنادی ۱۹۸

بند اول : مفاهیم اساسی تقلب در اعتبار اسنادی ۱۹۸

بند دوم : قواعد و معیارهای حاکم بر تقلب ۲۰۴

جمع بندی ۲۱۰

  • – مبحث سوم : صدور ضمانت نامه و ضوابط کنترلی آن ۲۱۲

گفتار اول – تعریف ، ارکان و انواع ضمانت نامه ۲۱۲

بند اول : تعریف ضمانت نامه ۲۱۲

بند دوم : ارکان ضمانت نامه ۲۱۳

بند سوم : انواع ضمانت نامه ۲۱۳

گفتار دوم – مراحل وآیین نامه صدور ضمانت نامه ۲۱۵

گفتار سوم – ضوابط عمومی و کنترلی ۲۲۲

  • – مبحث چهارم : حل وفصل اختلافات بانکی ۲۲۵

گفتار اول : مطالبات و دعاوی بانک علیه اشخاص ۲۲۵

گفتار دوم : مطالبات و دعاوی اشخاص علیه بانکها ۲۲۷

گفتار سوم : دعاوی بانکی ۲۲۸

نتیجه گیری ۲۳۱

پیشنهادات ۲۳۵

منابع و مآخذ ۲۳۷

کلیدواژه ها

  • حقوق جزا
  • بانکداری الکترونیکی
  • بانکداری اسلامی
  • جرم اقتصادی
  • حمایت قانونی
  • نظام اقتصادی
  • ایران
  • حمایت کیفری
  • نظام بانکداری
  • بانکداری الکترونیکی
  • پول